Met Evenepoel komt het goed
Komt het ook goed met het wielrennen?
‘Het team stelt alles in het werk om Remco Evenepoel zo snel mogelijk naar huis te laten overvliegen, hopelijk in de komende 24 uur.’ Dat was de laatste update die Deceuninck-Quick-Step gisteren rond de klok van vieren uitstuurde. Eerder was duidelijk geworden hoe hoog de tol is van de val die de jonge kampioen in de Ronde van Lombardije had gemaakt: een bekkenbreuk, een bloeduitstorting aan een long en een kruis over de rest van zijn seizoen (zie hiernaast).
De Duitse kampioen Maximilian Schachmann, tegen een auto aangebotst die plots het parcours was opgereden, hield aan hetzelfde Italiaanse avontuur een sleutelbeenbreuk over. Enkele uren eerder waren aan de andere kant van de grens, in de Franse rittenkoers Dauphiné, onder meer Emanuel Buchmann (schaafwonden en kneuzingen) en Steven Kruijswijk (ontwrichte schouder) in een afdaling uitgeschakeld. Primoz Roglic, ook al met schaafwonden na een val, stapte als leider uit de race.
Zondebok UCI
Bij alles wat verkeerd loopt in de wielersport, is de internationale wielerunie de kop van Jut. Dat was dit weekend niet anders. ‘De UCI houdt zich liever bezig met de lengte van de sokken van renners te meten, dan met hun veiligheid’, is een boutade in het peloton.
UCI-voorzitter David Lappartient beweert dat de veiligheid van de renners een van de speerpunten is van zijn beleidsplan 2018-2022. Hij pakt graag uit met de lijst initiatieven die zijn federatie de jongste jaren heeft genomen: een protocol bij extreme weersomstandigheden, technische adviseurs voor WorldTour-wedstrijden, sensibiliseringscursussen voor bestuurders van voertuigen in koers, een inkrimping van het aantal deelnemers per team, de aanstelling van een videoscheidsrechter.
De Fransman wijst ook op de wildgroei aan verkeersmeubilair, wat het wielrennen kwetsbaarder maakt dan ooit. Maar veel boodschap hebben de slachtoffers van de recente valpartijen daar niet aan. Een privévoertuig dat plots het parcours opduikt is bijna een traditie in wedstrijden van RCS, de organisatie achter de belangrijkste wedstrijden in Italië. In de belofteversie van de Ronde van Lombardije vorig najaar veroorzaakte zo’n incident de val van Edo Maas. De
Nederlander is blijvend verlamd.
Zaterdagavond liet de UCI weten de omstandigheden te zullen onderzoeken van Schachmanns botsing met een auto. ‘Wedstrijden op de WorldTour-kalender zijn van het hoogste niveau, ze zijn verplicht het parcours te allen tijde af te sluiten. De UCI overweegt een klacht tegen RCS in te dienen bij de disciplinaire commissie.’ Dat klinkt allesbehalve spectaculair, maar is naar UCI-normen haast revolutionair. Pas sinds vorig jaar biedt het reglement de mogelijkheid om sancties op te leggen aan organisatoren die de veiligheidsregels niet naleven. Met een twijfelachtige primeur voor de organisatie van de BinckBank Tour, die als straf(je) een boete kreeg opgelegd, plus de verplichting een actieplan te implementeren en de kosten voor een technisch adviseur op zich te nemen.
De Plus en Bakelants
In haar communiqué wenste de UCI Evenepoel een spoedig herstel toe, maar over zijn val repte ze met geen woord. Zijn valpartijen in een afdaling nu eenmaal de risico’s van het vak? ‘Het is een illusie dat je alle gevaren kunt uitsluiten’, zegt Staf Scheirlinckx van de Belgische vleugel van de rennersvakbond CPA. ‘Maar we zien nog te veel zaken die niet door de beugel kunnen.’
Het gebrek aan signalisatie in de afdaling van de Sormano, waar Evenepoel ten val kwam, is daar één voorbeeld van, aldus Scheirlinckx. ‘Het is niet de eerste keer dat ze de Sormano naar beneden rijden en dat daar zware valpartijen gebeuren. Voor etappewedstrijden is het misschien moeilijker om in te schatten waar de gevaren liggen, maar in dit geval had de organisatie de renners ten minste kunnen waarschuwen voor dat inspringende muurtje met een gele vlag en een geluidssignaal. Dat zijn minimale kosten.’
Laurens De Plus en Jan Bakelants kwamen beiden ten val in de afdaling van de Sormano in 2017. De Plus brak zijn rechterbeen, Bakelants zeven ribben en vier ruggenwervels. Alle twee na een val in dezelfde bocht. ‘Toen ze begonnen aan de afdaling van de Sormano ben ik even naar buiten gegaan om een toertje te gaan wandelen. Ik hoef dat niet meer te zien’, reageerde De Plus. Net als Bakelants heeft hij geen zin in een beschouwing over die afdaling. Voor hen mag die afdaling geschrapt worden. Philippe Gilbert, een ander slachtoffer van de Sormano, gevallen in 2013, stelt dan weer voor om de Sormano naar voren te schuiven in het parcours. ‘Leg de Sormano 20 kilometer vroeger op het parcours en er gebeurt niets. Dan zal niemand bergaf risico’s nemen.’
Het UCI-reglement bepaalt dat organisatoren gevaarlijke punten op het parcours moeten aangeven en beveiligen. ‘De UCI moet de parcoursen controleren, maar heeft ze de financiële middelen om een controleur elke wedstrijd van het jaar meter per meter te doen verkennen?’, werpt Scheirlinckx op.
In de belofteversie van de Ronde van Lombardije vorig najaar veroorzaakte een auto op het parcours de val van Edo Maas. De Nederlander is blijvend verlamd
‘In mijn ogen ligt de verantwoordelijkheid hier meer bij de organisator, die zijn wedstrijd kent. Als er jaarlijks gevallen wordt in een afdaling, moet je de reflex hebben om de gevaarlijke punten beter te beveiligen. Desnoods schrap je de afdaling en zoek je een alternatieve weg, zoals Gent-Wevelgem heeft gedaan met de afdaling op de kasseien van de Kemmelberg.’
Te vaak zien organisatoren veiligheid als een kostenpost, meent Scheirlinckx. Als ex-renner is hij al langer vertrouwd met de hang naar spektakel die sommige organisatoren koesteren. RCS kwam drie jaar geleden voor de honderdste editie van de Giro op de proppen met een klassement voor de snelste daler. Met bandenmerk Pirelli had het al een sponsor klaar. Pas na bakken kritiek trok RCS de ‘innovatieve vondst’ weer in.
Ramkoers
De renners in de Dauphiné besloten gisteren om de eerste afdaling van de slotrit geneutraliseerd af te werken. ‘Een protestsignaal aan de organisatoren en de UCI voor de recente valpartijen en ongelukken’, verklaarde de vakbond CPA.
Na die 10 kilometer werd er echter weer gekoerst als vanouds, én gevallen. De Rus Pavel Sivakov, die na de opgave van Egan Bernal de eer van Team Ineos moest redden, kwam er met een gescheurde outfit vanaf. ‘De renners staan onder druk’, verklaart Scheirlinckx. ‘Ze hebben al haast een heel seizoen niet kunnen koersen. Om dan te zeggen: we gaan staken ...’
Richard Plugge, de teammanager van het Nederlandse succesteam Jumbo-Visma, zag met Primoz Roglic en Steven Kruijswijk in de Dauphiné twee van zijn drie Tour-kopmannen tegen de grond gaan. Bij de Nederlandse televisie zegde hij zijn vertrouwen op in de UCI. Plugge wil, in samenspraak met de andere ploegen, een bedrijf in de arm nemen dat de veiligheid van wedstrijden gaat controleren. Dat ploegen nu ook in het veiligheidsdossier hun vertrouwen opzeggen in de UCI, is geen verrassing. Velon, een commerciële entiteit die business probeert te creëren, ligt al langer op ramkoers met de wielerunie, die dan weer vreest dat de teams haar met een
breakaway league buitenspel willen zetten. Plugge is een van de drijvende krachten achter Velon.
‘We kunnen elkaar met de vinger blijven wijzen’, oppert Scheirlinckx. ‘Maar de enige oplossing bestaat erin gezamenlijk werk te maken van meer veiligheid: de ploegen, de organisatoren, de UCI en de renners. De CPA pleit al jaren voor een gestandaardiseerde aankomst, waarbij bijvoorbeeld in iedere wedstrijd eenzelfde type dranghekken moet worden gebruikt. Om toestanden zoals bij de val van Fabio Jakobsen in de Ronde van Polen te vermijden (DS 6 augustus), waar de hekken meer schade hebben aangericht dan dat ze de veiligheid bevorderden.’
‘Toen ze begonnen aan de afdaling van de Sormano ben ik even naar buiten gegaan om te gaan wandelen. Ik hoef dat niet meer te zien’
Laurens De Plus
Renner JumboVisma