‘Dit is geen alleenstaand geval’

Volgens huisarts Gert Huysmans, de voorzitter van de Federatie Palliatieve Zorg, heeft de coronacrisis nefaste gevolgen gehad voor de stervensbegeleiding. ‘Er is enorm gefocust op veiligheid, en daardoor is de communicatie in het gedrang gekomen. Dat gaat ten koste van goede levenseindezorg.’ Maar hij zegt ook dat een huisarts geen patiënten naar het ziekenhuis kan sturen voor palliatieve sedatie: ‘Dat is iets wat je in een acute stervensfase doet, niet als iemand nog een paar weken kan overleven. Anders moet je het als euthanasie bestempelen.’

Professor Wim Distelmans (UZ Brussel) beaamt dat sedatie ten onrechte beschouwd wordt als een alternatief voor euthanasie. ‘Ik ken de case niet, maar als deze mevrouw polypathologie had (meerdere ouderdomskwalen die niet meer te genezen zijn, red.), dan had euthanasie gekund. De Leif-artsen bieden ondersteuning om dat in de thuiscontext te doen. Het is het recht van ziekenhuisartsen om nee te zeggen op de vraag naar euthanasie, maar dan moeten ze doorverwijzen naar een andere arts. Sinds begin maart is er een wet die artsen daartoe verplicht.’

Tegen patiëntenrechten in

Beide experten zeggen ook dat patiënten niet tegen hun wil behandeld mogen worden. Iemand ‘oplappen’ die liever dood wil, gaat in tegen de patiëntenrechten, die bij wet zijn vastgelegd. ‘Jammer genoeg is dit geen alleenstaand geval’, zegt Distelmans. ‘Veel mensen belanden op het eind van hun leven nog in een ziekenhuis, waar van alles met ze gebeurt dat ze niet meer willen. Daarom is het belangrijk om op papier vast te leggen welke behandelingen je allemaal niet meer wil aan het eind van je leven. Dat kan via een negatieve wilsverklaring.’

Het Imeldaziekenhuis laat op zijn beurt weten dat de patiënt zelf geen behandeling kan eisen. ‘We stellen geen veto tegen palliatieve sedatie’, zegt de woordvoerster van het ziekenhuis. ‘Dat kan, in overleg met het palliatief supportteam, en volgens de wettelijke criteria. Het kan dus worden toegepast bij een patiënt die klachten heeft waartegen medicatie niet meer helpt, zoals pijn, braken of angst, en als we weten dat de patiënt het niet meer zal halen.’

‘Het is belangrijk om op papier vast te leggen welke behandelingen je allemaal niet meer wil aan het eind van je leven’

Wim Distelmans

Professor palliatieve geneeskunde