De virtuele realiteit leeft op
VR-bril Oculus Quest weer populair dankzij corona
Ik sta op een soort doorzichtig podium dat in de ruimte hangt. In elke hand heb ik een lichtsabel. Er vliegen blauwe en rode blokken op mij af, die ik met de sabels middendoor moet klieven op pompende muziek. Al snel merk ik dat de blokken zich in een strak ritme aandienen, zodat ik, sabels in de hand, eigenlijk een dansbeweging opvoer. Geregeld moet ik diep door de knieën om een obstakel te ontwijken. Is het een spel? Is het een dans? Is het een fitnesstraining? Het is alle drie. Beat saber is een van de nieuwe toepassingen die ervoor zorgen dat virtuele realiteit plots weer hip is – en misschien zelfs eindelijk toe is aan zijn grote doorbraak.
Corona heeft er natuurlijk veel mee te maken: in 2020 hangen we bijna volledig af van digitale technologie als we nog willen communiceren met onze vrienden en samenwerken met onze collega’s. En dus heb ik voor een weekje de Oculus Quest in huis gehaald. De VR-bril die een groeiende groep mensen overtuigt om virtuele realiteit toch eens te proberen.
Vrij bewegen
Zodra ik Beat saber heb opgestart, weet ik wat ze bedoelen: dit is nieuw en anders. De Quest ziet er nochtans bijna hetzelfde uit als eerdere VR-brillen, zoals de oorspronkelijke Oculus Rift uit 2016. Wat wel meteen opvalt, is dat er aan de Quest geen kabel hangt. Als je ’m op je hoofd zet, kun je dus vrij bewegen. Ja, zelfs zonder het risico dat je met je hoofd tegen een kast dreunt. In enkele seconden stel je de bril namelijk zo in dat hij precies weet welke ruimte in je kamer vrij is – de randen van die veilige zone worden zichtbaar wanneer je er in de buurt komt.
En de Oculus Quest kan ook een verbluffend kunstje: tik twee keer met je vinger tegen de bril en plots ben je weer terug in de ‘echte’ wereld. Die zie je dan weliswaar in zwart-wit, door de camera’s die vooraan in de Quest ingebouwd zitten. Het is een verschil van dag en nacht. Een van de grote frustraties met VR-brillen was namelijk dat de drager zich helemaal afsloot van de buitenwereld – de Oculus Rift of HTC Vive even van je hoofd halen, was een hele operatie. Met Oculus Quest kun je altijd ogenblikkelijk terugkeren naar de realiteit. Je kunt ook steeds horen wat iemand je zegt, want er zit geen koptelefoon over je oren. Het geluid van de bril klinkt wel luid en vol.
In heel wat situaties kun je nu je handen gebruiken in plaats van controllers. Daardoor voelt VR veel natuurlijker, veel vrijer, en veel minder als iets voor nerds
Een nadeel is dat je het wel warm kunt krijgen onder die bril, en hij is ook behoorlijk zwaar. Je vergeet dus nooit dat je ’m aan hebt.
Weg met die groepslessen Nog een nieuw trucje van de Quest is hand tracking: je ziet je eigen handen voor je in de virtuele wereld. Aanvankelijk kon je die VRwereld alleen aansturen via een ‘stuurknuppel’, de controller, in elke hand, maar intussen kun je in heel wat situaties je handen gebruiken. Resultaat van dit alles: VR voelt veel natuurlijker, veel vrijer – en veel minder als iets voor nerds.
Er zijn veel toepassingen voor de bril. Terwijl Beat saber nog dicht bij een spel aanleunt, zit Dance explosion dichter bij een dansles en FitXR is eerder een fitnesstraining. Voor sommige mensen vervangen deze apps nu al groepslessen of teamsport. De VR-omgeving en het spelelement zijn voor veel van hen (bijna) even motiverend als de aanwezigheid van andere sporters. En dat kan VR bij een veel groter publiek populair maken. Net zoals games als Just dance tien jaar geleden een heel nieuw publiek
lokten voor de Nintendo Wiigameconsole.
Augmented reality
De eerste generatie VR heeft eigenlijk alleen gamers kunnen bekoren. En goedkopere brillen, zoals de kartonnen brillen waar je je smartphone in stopte, waren simpelweg niet goed genoeg.
De Oculus Quest kwam vorig jaar al op de markt, maar is sindsdien door maker Oculus (een onderdeel van Facebook) beetje bij beetje verbeterd. Net op tijd voor de lockdown.
Het verschil tussen virtuele realiteit en wat men augmented reality of mixed reality noemt, wordt door die verbeteringen erg klein. Al jaren hoor je zeggen dat die brillen – zoals de Microsoft Hololens en de Magic Leap 1, waar je doorheen kijkt naar de echte wereld maar waarop virtuele beelden worden geprojecteerd – de échte doorbraak zullen zijn. Maar voorlopig kosten ze nog duizenden euro’s per stuk en kampen ze met hun eigen problemen. Daardoor worden ze voorlopig alleen in het bedrijfsleven gebruikt.
Intussen werkt Apple al jaren aan zijn eigen versie van AR en/of VR. Volgens een aantal vrij geloofwaardige lekken zal de techgigant in 2021 een bril uitbrengen die wel eens hard kan lijken op de Oculus Quest, maar lichter zal zijn – en ongetwijfeld ook mooier. Apple staat erom bekend dat het haast feilloos aanvoelt wanneer de tijd voor een bepaalde technologie is aangebroken.
Winnende combo
Facebook betaalde in 2014 twee miljard dollar om Oculus in te lijven. De socialemediareus was er toen van overtuigd dat VR de toekomst van sociale netwerken was, maar zes jaar later lijkt dat nog altijd een raar idee. Op de Quest heb je nog steeds een aantal virtuele omgevingen waar je een praatje kunt maken met je vrienden of met wildvreemden. Dat werkt, maar ik zie de meerwaarde niet echt. Zélfs niet in een lockdown. Wie vindt dat een gewoon telefoontje met zijn vrienden te beperkt is, kan videochat gebruiken. Maar in virtuele realiteit naar de avatar van je maten kijken? Ja, je kunt dan met zijn allen een virtueel spelletje paintball spelen in de gratis app Recroom, en dat is best leuk – voor één keer – maar ik voel weinig aandrang om het elke week te doen.
Kan communiceren via VR nuttig zijn? Het Deense bedrijfje MeetinVR gelooft er rotsvast in: het bouwt virtuele vergaderruimtes waar je creatief kunt overleggen of samenwerken via je avatar. MeetinVR doet sinds de lockdown gouden zaken, zegt business development manager Tomas Budrys. ‘Als je in VR bent, heb je een gevoel van aanwezigheid’, zegt hij – of liever: zegt zijn avatar, want we praten in VR. ‘Bij een gewone videocall wordt de betrokkenheid veel lager vanaf vier of vijf deelnemers. Je wordt gemakkelijk afgeleid.’ Klopt dat? Ik kan het moeilijk bevestigen. Ondertussen bewegen de lippen van de avatar van Budrys, maar veel gelaatsuitdrukking heeft zijn cartoongezicht niet. Een groot probleem voor communicatie in VR dat niet een-twee-drie zal worden opgelost. Terwijl je in een Whatsappof Zoom-videochat al je gezichtsexpressie kunt gebruiken.
Dus nee: sociale VR overtuigt mij nog niet. Maar intussen lijkt Facebook met de Oculus Quest wel een winnende combinatie te hebben gevonden van prijs, comfort, draagbaarheid en functionaliteit. Maar die kwaliteiten komen pas echt tot hun recht in apps die het moeten hebben van bewegen en fun. Zoals Beat saber, dus.
Facebook, eigenaar van de Oculus Quest, is ervan overtuigd dat we behalve gamen ook zullen communiceren in virtuele omgevingen, maar ik zie de meerwaarde niet echt