Alle ogen (opnieuw) op CD&V gericht
Joachim Coens roept vandaag voor het eerst sinds het begin van de vakantie zijn parlementsleden weer samen. Vivaldi klopt nog maar eens op de deur van Wetstraat 89. Nu wél met succes?
‘Dat hij maar vertrekt, ze hebben ons niet nodig’, zo klonk het vrijdagavond nog bij vier cruciale bronnen bij CD&V. (DS 22 augustus) De paars-groene trein leek inderdaad al op de rails na inhoudelijke gesprekken van de liberalen met de groenen en de socialisten. Maar dat beeld moet alweer worden bijgesteld na een druk weekend telefoneren.
Koninklijk opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD) liet aan de christendemocraten duidelijk verstaan dat het ‘cruciaal’ is dat ze mee in de federale regering stappen. Hij toont zich ook meer dan bereid om over al hun inhoudelijke verzuchtingen te praten. Bij de andere Vivaldi-partijen vallen daarover geen grote bezwaren meer te horen. Ook daar leeft nu het idee dat het ‘beter is voor de stabiliteit’ dat CD&V mee aan boord komt.
De federale formatie blijft zo toertjes draaien. Een halfjaar en een coronacrisis later zijn we opnieuw aanbeland bij het grote CD&V-dilemma: blijven vasthouden aan een Vlaamse meerheid op federaal niveau, en dus aan de N-VA, of toch mee in de dans springen van Vivaldi, de vierseizoenencoalitie van liberalen, groenen, socialisten en christendemocraten?
Na het verbijten van hun eerste grote ontgoocheling rond de mislukte entente N-VA-PS staat de partij opnieuw voor de keuze. Dat CD&V-voorzitter Joachim Coens vandaag voor het eerst sinds de start van de zomervakantie zijn parlementsleden weer bij elkaar roept om de temperatuur te meten, zegt genoeg over het belang van de vraag die straks (weer) op tafel ligt.
Kleine opening CD&V-voorzitter Coens gaf gisteren al een schot voor de boeg. ‘Veel zal afhangen van het soort project dat Lachaert samen met de andere partijen voorstelt’, zei hij in Het Nieuwsblad. ‘Wat wordt het bindmiddel tussen die partijen? Als dat een paars-groene ethische agenda is met daarover een Belgicistisch sausje, dan passen wij. Daartegen zullen wij de komende jaren met alle plezier oppositie voeren. Maar als het een centrumcoalitie wordt met een sterk sociaal-economisch verhaal, dan willen we luisteren.’
Coens laat daarmee wel degelijk
CD&Vbron
‘Vivaldi mag dan niet de voorkeurscoalitie zijn, het is wel tijd om knopen door te hakken’'
‘Het dreigement om Open VLD uit de Vlaamse regering te zetten en te vervangen door de SP.A wordt door de liberalen voorlopig met een stevige korrel zout genomen'
een, weliswaar heel kleine, opening voor gesprekken over Vivaldi. En dat klinkt toch al heel anders dan een halfjaar geleden. Toen werd koninklijk informateur Koen Geens (CD&V) nog aan banden gelegd door zijn eigen partijbureau. Hij mocht alleen werken aan een paars-gele coalitie, met de N-VA en de PS. Vivaldi was toen nog uit den boze. Geens probeerde, maar werd al snel getorpedeerd door de ‘j’en ai
marre’ van PS-voorzitter Paul Magnette.
CD&V bleef al die tijd consequent vasthouden aan het standpunt dat onder anderen CD&V-kopstuk Hilde Crevits al van in het begin vertolkte: ‘We moeten blijven proberen om federaal aan een Vlaamse meerderheid te raken’. (DS 14 januari)
Alleen, zo benadrukken verschillende CD&V’ers, is de situatie intussen veranderd. De N-VA en de PS kregen samen expliciet de kans om de paars-gele regering op poten te zetten, maar slaagden daar niet in. ‘Vivaldi mag dan niet de voorkeurscoalitie zijn, het is wel tijd om knopen door te hakken’, klinkt het bij de federale CD&V-fractie. Weinigen staan daar te springen om straks oppositie te voeren aan de zijde van de N-VA en Vlaams Belang.
Het merendeel van de federale fractie is dan ook bereid om voorzitter Coens nu alle kansen te geven om op zijn minst een gesprek te voeren over een Vivaldi-coalitie.
De onderhandelingen daarover beloven hoe dan ook moeilijk te worden. In de eerste plaats over de paars-groene ethische thema’s, maar ook rond een verregaande decentralisatie van de gezondheidszorg. Maar noch bij CD&V, noch bij Open VLD achten ze die toenadering op dit moment onmogelijk.
De christelijke arbeidersbeweging Beweging.net pleit overigens al lang voor een Vivaldi-coalitie, onder meer om het klimaatvraagstuk centraler in een regeerakkoord te zetten. (DS 24 januari)
Sterke band CD&V-N-VA
Daartegenover staat weliswaar nog altijd een CD&V-achterban die altijd afkering stond tegenover Vivaldi. Coens organiseerde in maart nog een ledenbevraging, waaruit bleek dat 63 procent voor een federale regering is met een Vlaamse meerderheid. Uit een rondvraag van Het Laatste Nieuws bleek toen ook al dat 71 procent van de lokale CD&V-burgemeesters mét de N-VA in de regering wil.
Ook de meerderheid van de CD&V-fractie in het Vlaams Parlement stond altijd stevig op de rem.
Zij staan er niet voor te springen om de samenwerking in de Vlaamse regeringscoalitie (N-VA, CD&V, Open VLD) onder druk te laten zetten door een federale regering zonder de N-VA.
Al komen ook daar intussen wat barstjes in. ‘Het klopt alvast niet dat de Vlaamse fractie unaniem achter paars-geel staat’, benadrukt CD&V-parlementslid Orry Van de Wauwer. En ook zijn collega Robrecht Bothuyne laat de opening. ‘Al is een coalitie maar interessant als we echt noodzakelijk en nodig zijn, en niet gewoon als vulsel. Ook op de personeelsbezetting moeten we voldoende kunnen wegen.’
De N-VA maakt zich vanuit de Vlaamse regering vooralsnog sterk dat de banden met CD&V nog altijd opperbest zijn. De partij voert tegelijk de druk op coalitiepartner Open VLD stevig op. ‘Een paarsgroen scenario zou dramatisch zijn voor de Vlaamse regering’, waarschuwde N-VA-minister Ben Weyts in Gazet van Antwerpen. ‘We kunnen dan toch moeilijk tot de orde van de dag overgaan op Vlaams niveau.’
Het dreigement om Open VLD uit de regering te zetten en in te wisselen voor de SP.A wordt door de Vlaamse liberalen voorlopig met een stevige korrel zout genomen. ‘Een rare uitspraak voor confederalisten’, klink het bij de partijtop. ‘Ze willen gesplitste verkiezingen, maar als er federaal iets verandert komt het regionale in het gedrang.’ Bovendien staat de N-VA straks helemaal voor blok als ook coalitiepartner CD&V overstag gaat.