Chinese essentiële werkkrachten kregen experimenteel vaccin al
Peking is zijn frontlijnwerkers al een maand aan het inspuiten met hun experimenteel coronavaccin. Het gaat om artsen, metrobestuurders en arbeiders uit de voedingsindustrie. Het toont aan hoezeer Xi bereid is hoog in te zetten.
De stap van kandidaatvaccin naar een goedgekeurd, werkend middel passeert normaal gezien tienduizenden vrijwilligers. Die onderwerpen zich bewust aan een medisch experiment en kunnen er niet van uitgaan dat ze echt immuun zijn: wat ze ingespoten krijgen is namelijk geen vaccin, maar een poging tot. In het internationaal protocol voor vaccinontwikkeling heet dat fase 3, de laatste fase.
Maar China, dat al meerdere vaccins in fase 3 heeft zitten buiten zijn landsgrenzen, is een stap sneller gegaan. Het dient het experimentele vaccin van staatsbedrijf Sinopharm sinds 22 juli toe aan zijn artsen en verplegers. Dat zei Zheng Zhongwei, hoofd van het Chinese commando voor vaccinontwikkeling, afgelopen zaterdag aan de Chinese staatstelevisie CCTV.
Riskant
Precieze aantallen zijn niet bekendgemaakt. Eerder was al geweten dat een handjevol medewerkers van staatsbedrijven zich had laten inspuiten. Ook binnen het Chinese leger, het PLA, zou het kandidaat-vaccin al sinds juni zijn gegeven. Maar soldaten moeten nu eenmaal bereid zijn te sneuvelen voor hun land. Wat nu gebeurt, is nog een veel grotere stap verder: Peking laat zijn burgerbevolking meedoen aan de uitrol van het middel, nog voor het eigenlijk weet of dat veilig of effectief is.
Behalve artsen zouden sommige bureaucraten en werknemers uit de voedings- en transportsector ingespoten zijn. Dat is riskant, want als er iets gebeurt, zijn essentiële sectoren getroffen. Dat deze uitrol een maand na de start wordt bekendgemaakt, kan er wel op duiden dat er voorlopig geen ernstige neveneffecten zijn waargenomen.
Noodprogramma
Zheng zegt dat China zijn medisch personeel wel degelijk formulieren voor geïnformeerde toestemming heeft aangeboden. Het zou ook alle frontlijnwerkers monitoren op neveneffecten en heeft ‘reddingsen compensatieplannen’ klaarstaan. Dat hoeft niet noodzakelijk gelogen te zijn.
China wil zich in de race om het vaccin profileren als een betrouwbare en hoogtechnologische grootmacht. Het heeft er dus alle belang bij om de fases te volgen. Essentieel is dat China wel degelijk toegeeft dat het middel geen goedgekeurd vaccin is. Het spreekt over een ‘noodprogramma’ waarbij voor een ‘beperkte tijd experimentele vaccins gegeven mogen worden aan sommige groepen’. Ook de VS hebben zo’n wettelijke mogelijkheid. Peking blijft dus het internationale protocol met de fases volgen. Rusland, dat onlangs zijn Spoetnik V-vaccin lanceerde, doet dat niet. Poetin spreekt alsof het vaccin voltooid is, maar begon zelfs nooit aan fase 3-experimenten.
In het ultrapatriottische klimaat dat momenteel heerst in China, is het ook niet ondenkbaar dat artsen en verplegers in de rij stonden om een chaotische winter te voorkomen. De lockdown in Wuhan, waarbij een hele stad noodrantsoenen moest krijgen en verplegers onmenselijke shifts moesten draaien met pampers aan, heeft de Chinese samenleving diep getroffen. Iedereen vreest een nieuwe instorting van de gezondheidszorg in het griepseizoen. ‘Geïnformeerde toestemming’ wordt zo een vage lijn. Dat doet niets af aan het feit dat een staat zijn burgers eigenlijk beter beschermt tegen zo’n experimentele ‘vlucht vooruit’. Al moeten we ons geen illusies maken: bij straatarme vrijwilligers in ontwikkelingslanden die nu proefdraaien voor Chinese, Britse of Amerikaanse vaccins, is de lijn tussen geïnformeerde toestemming en experiment ook vaag.
China wil zich profileren als betrouwbare grootmacht en geeft toe dat het middel geen goedgekeurd vaccin is