Coens nu voluit in de bocht voor Vivaldi/Avanti
In een mail aan alle CD&V-leden stoomt Joachim Coens zijn achterban al klaar voor een regering zonder de N-VA. Hij zet zelfs al een alternatieve naam voor Vivaldi in de markt: de Avanti-coalitie.
‘Zeg niet meer Vivaldi, maar Avanti. Het land moet vooruit.’ Met die boodschap gisteravond in Terzake lijkt CD&V-voorzitter Joachim Coens zijn achterban klaar te stomen voor een regering met liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten. Die rebranding met een nieuwe naam, ook al verwijst die zowel naar een schoenenmerk als naar een Amerikaanse oldtimer, moet toch wat meer begeestering opwekken voor die onuitgegeven regeringscoalitie.
Voor alle duidelijkheid: CD&V heeft officieel nog geen keuze gemaakt voor regeringsdeelname of oppositie. Maar naast zijn mediaoptreden stuurde Coens gisteravond ook een opmerkelijke mail uit naar alle CD&V-leden. Daarin komt de vroegere eis – een Vlaamse meerderheid op federaal niveau – niet meer te sprake. Een regering mét de N-VA is met andere woorden geen optie meer. Het is Vivaldi – excuseer, Avanti – of de oppositie.
‘Opening is er’
Coens benadrukt in de mail dat zijn partij ‘enorme inspanningen heeft geleverd om een coalitie te vormen met daarin de twee grootste partijen aan beide kanten van de taalgrens’. Die poging is weliswaar mislukt, waardoor de focus nu via koninklijk opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD) weer op een coalitie van liberalen, socialisten, groenen en christendemocraten ligt.
Over dat laatste schrijft Coens aan de leden dat ‘CD&V zich in het verleden steeds een betrouwbare partner heeft getoond die zijn verantwoordelijkheid nooit uit de weg gaat, vaak op moeilijke momenten. Ook nu stellen we ons constructief op, maar eisen – uiteraard – respect voor onze inhoudelijke krijtlijnen.’ Want, benadrukt Coens ook in de mail, ‘CD&V stapt niet in een regering zonder afdoende garanties over de inhoudelijke krachtlijnen die we samen vastlegden. Het is mijn taak als voorzitter om daar op toe te zien, en daarover terug te koppelen naar jou als lid van onze partij.’
‘Als Lachaert onze inhoudelijke eisen respecteert, moeten we Vivaldi alle kansen geven'
Sammy Mahdi CD&VKamerlid
Of zoals een absolute partijtopper het omschrijft: ‘Er is een opening, maar nog niet helemaal. Garanties zijn echt nodig.’ Diezelfde partijtopper benadrukt weliswaar dat de situatie ‘positiever is dan een paar dagen geleden’ en dat er wel degelijk ‘inspanningen worden geleverd’ vanuit de andere partijen.
Ook CD&V-Kamerlid Sammy Mahdi benadrukt openlijk dat ‘als Lachaert onze inhoudelijke eisen respecteert, we Vivaldi alle kansen moeten geven om dit land eindelijk uit de politieke crisis te trekken’.
Kwestie van vertrouwen
Die inhoudelijke splijtzwammen zijn intussen al genoegzaam bekend. Zo benadrukte Coens in zijn mail aan de leden nogmaals dat er ‘een akkoord dient te worden bereikt over de ethische dossiers in de schoot van de regering’. Van een stemming over de abortuskwestie kan met andere woorden geen sprake zijn. Ook over de euthanasiewet moet een ‘grondige wetenschappelijke evaluatie plaatsvinden’.
In Terzake gaf Coens eerlijk toe dat de ‘verschillen over abortus vrij groot zijn’ tussen de vier politieke families. ‘Maar de vier stromingen moeten respect hebben voor elkaars gevoeligheden’, benadrukt hij. ‘Natuurlijk is dat een breekpunt.’
Coens blijft ook hameren op een nieuwe staatshervorming met meer bevoegdheden op het niveau van de deelstaten, met name voor de gezondheidszorg. ‘Ook de toekomstige verhouding tussen het federale niveau en de gemeenschappen en gewesten is voor ons van groot belang. Maar bij al die dingen zijn ook de andere partijen betrokken. Er is vertrouwen nodig’, had Coens ook al aan De Standaard gezegd (DS 2 september). ‘In een coalitie moet je ervoor zorgen dat iedereen comfortabel zit en niet bang hoeft te zijn om geminoriseerd te worden.’
Net daarom staat Coens ook zo hard op de branding van de hele operatie. Het beeld van uitgerekend een paars-groene coalitie – het schrikbeeld van de eerste regering-Verhofstadt staat veel CD&V’ers nog altijd duidelijk op het netvlies gebrand – uitgebreid met CD&V, zal niet volstaan. Dat creëert een perceptie die dodelijk is voor CD&V.
‘Misschien kunnen wij met deze partijen samen aan de slag, maar wij doen niet mee aan een verhaal van “paars-groen plus CD&V”’, geeft Coens aan. ‘De PS zei altijd dat ze Zweeds niet zou depanneren, maar Zweeds plus de PS zou dan niet Zweeds meer zijn. De focus moet dus anders. Wij zijn geen aanhangwagentje van de N-VA en wij zullen ook geen aanhangwagentje van paars-groen zijn.’
Gevolgen?
De CD&V-voorzitter lijkt op die manier zijn achterban langzaam te masseren richting regeringsdeelname, ook al ligt die nog bijzonder gevoelig bij een groot deel van de partij. Met name het overgrote merendeel van de Vlaamse fractie en ook Vlaams viceminister-president Hilde Crevits blijven sceptisch. Zij zetten zich al schrap voor een vechtscenario met de N-VA op Vlaams niveau.
Coens sluit oppositie ook nog niet helemaal uit, maar benadrukt wel dat de mensen de politieke spelletjes beu zijn. ‘We moeten het vertrouwen van de burger terugwinnen en goed besturen zodat we vooruit kunnen.’
Hoe dan ook is de boodschap van Coens goed nieuws voor koninklijk opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD). Hij plant vandaag wellicht een nieuwe bijeenkomst met de Vivaldi-partijen en wordt vrijdag opnieuw op het Paleis verwacht. Coens: ‘We zullen zien hoe rap het gaat, maar ik denk dat het mogelijk is.’
‘Er is een opening, maar nog niet helemaal. Inhoudelijke garanties zijn echt nodig’
Een partijtopper
Terwijl de Russische criticus Aleksej Navalni nog altijd in een kunstmatige coma wordt gehouden, heeft het Duitse militaire labo op basis van verschillende tests geconcludeerd dat hij vergiftigd is met een gif van de Novitsjok-groep.
Angela Merkel nam grote woorden in de mond toen ze hoorde dat de Russische criticus Aleksej Navalni met een stof is vergiftigd die tot de novitsjok-groep behoort. ‘Dit is een moordpoging op een belangrijk oppositielid in Rusland. Hij moest tot zwijgen worden gebracht’, zei de Duitse bondskanselier, die op dit moment ook de voorzitter is van de Europese Raad.
Merkel zal de Russische ambassadeur in Berlijn ontbieden. Ze eist van de Russische regering een verklaring. ‘Alleen de ambassadeur kan een antwoord geven’, zei Merkel. Ze zal met haar partners in de EU en de Navo overleggen hoe ze zullen reageren. Der Spiegel suggereert dat Merkel zich het lot van Navalni erg heeft aangetrokken. Zij zou zich persoonlijk hebben ingezet om de Kremlincriticus naar het Charité-ziekenhuis in Berlijn over te laten brengen. Daarvoor zou ze niet rechtstreeks met de Russische president hebben gebeld – wat ze gewoonlijk wel doet – maar via de Finse premier Poetin hebben laten weten dat zij wilde dat Navalni Rusland moest verlaten.
Uit de eerste geschokte reactie kun je afleiden dat Rusland hiervoor een prijs zal moeten betalen. In 2018, toen bekend werd dat de voormalige Russische spion Sergej Skripal en zijn dochter in Londen een poging tot vergiftiging – ook met novitsjok – hadden overleefd, trof de Europese Unie sancties tegen vier Russen die erbij betrokken waren. De Amerikaanse overheid verbood de banken nog leningen te verschaffen aan Rusland.
Twee ingrediënten, te vinden op de markt
Hoewel de Russische overheid altijd heeft beweerd dat zij niks met de ‘zogenaamde Skripal-affaire’ te maken had, draagt novitsjok voor westerse experts een Russische stempel. Het is samengesteld uit twee relatief ongevaarlijke poeders die samen een dodelijk mengsel vormen. Dat kan als poeder in een kopje thee worden gedaan. Een kleine dosis kan dodelijk zijn, zegt professor Jan Tytgat, toxicoloog bij de KU Leuven.
Aangezien de twee mannen die ervan verdacht worden dat ze in 2018 Skripal probeerden uit te schakelen, voor de Russische militaire geheime dienst GRU werkten, is de verleiding groot om ook in de moordpoging op Navalni de hand van het Kremlin te zien. President Poetin en zijn corrupte entourage konden zo’n strontvervelende criticus missen als kiespijn.
Maar tenzij Merkel via de uitslag van isotopenonderzoek exact weet vanwaar het gif afkomstig is, is het voorbarig om te poneren dat het Kremlin een opposant uit de weg wilde ruimen.
Angela Merkel
‘Dit is een moordpoging op een belangrijk oppositielid in Rusland' Bondskanselier Duitsland
Voor specialisten met veel geld zijn de twee ingrediënten voor novitsjok op de markt te vinden, zegt Tytgat. Een rijke oligarch – die in de corruptiefiles van Navalni zit – moet mensen kunnen vinden die in ruil voor zeer veel roebels de stoffen kunnen kopen en die weten hoe je er een dodelijk mengsel van kunt maken.
Ook een ambitieuze chef van een van de geheime diensten in Rusland kan gedacht hebben dat hij bij Poetin een goede beurt zou maken als Navalni de vlucht Siberië-Moskou niet zou overleven.
Een knoeier, die Navalni gewoon een tik wilde geven, kan een verkeerde dosis hebben bereid. Kortom: hypotheses genoeg die de Russische president Vladimir Poetin kunnen vrijpleiten.
Logen de dokters?
In Rusland zei de woordvoerder van het Kremlin, Dmitri Peskov, gisteravond aan het persagentschap Tass dat het Kremlin nog niet op de hoogte was van de conclusies die de Duitse autoriteiten hebben getrokken. Maar hij voegde er vriendelijk aan toe dat de Russische regering volledig wil samenwerken met Berlijn.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken sloeg een andere toon aan. Het wees erop dat er nog altijd geen bewijzen zijn dat de criticus van het Kremlin is vergiftigd en het verklaarde dat Duitsland zich niet heeft gehouden aan de afspraken en richtlijnen die normaal bij samenwerking worden gevolgd. Volgens Tass hebben de Russische dokters noch politie enig spoor van giftige producten gevonden. In interviews zegden de dokters zelf dat ze geen symptomen zagen die op de aanwezigheid van novitsjok wezen. ‘Onbegrijpelijk, want je kunt niet naast de symptomen van een vergiftiging met die stof kijken’, zegt professor Tytgat.
Dus ofwel hebben de dokters gelogen en wel degelijk gezien dat Navalni de typische kenmerken van een Novitsjok-vergiftiging vertoonde, ofwel is de Kremlincriticus zonder novitsjok in zijn lijf op een vliegtuig naar Duitsland gezet.
Dat laatste wordt waarschijnlijk de lijn van de speaking notes van de Russische autoriteiten in de case Navalni. In dat geval is er, volgens de Russische autoriteiten, ook geen reden om een gerechtelijk onderzoek naar de vergiftiging te beginnen.
Hoe dan ook, zal het Kremlin een zware prijs moeten betalen voor deze poging tot moord. Er zullen internationale sancties komen en de afstand tot de Europese Unie zal alleen maar groter worden.
Navalni, die op 22 augustus doodziek vanuit Rusland naar Duitsland is overgebracht, ligt nog altijd in een kunstmatige coma.
Reizigers uit rode zones. Voltallige klassen, sportclubs of werkteams waarin een coronageval opduikt. We leggen ze allemaal twee weken quarantaine op, zegt Herman Goossens in De Morgen. Na rondvraag bij zijn Europese collega’s besluit de professor microbiologie (UAntwerpen) dat ‘ons land stilaan de absolute quarantainekampioen aan het worden is, en dat is absurd’.
Nochtans zijn onze regels naar internationale normen niet uitzonderlijk streng. Voor alle duidelijkheid: de quarantaine van twee weken geldt voor wie nauw contact had met een bevestigd geval of terugkeert uit een gebied met veel coronagevallen. Ze slaat niet op wie positief test (die moet zeven dagen in isolatie).
Iemand geldt als nauw contact wanneer hij langer dan vijftien minuten contact had op minder dan anderhalve meter met een bevestigd positief geval, direct fysiek contact had of er vlak naast zat in de auto of het vliegtuig. Nagenoeg alle landen hanteren een gelijkaardige definitie.
Ook de duur van de quarantaine – twee weken na het laatste contact met een bevestigd geval – is standaard. Dat is precies wat de Wereldgezondheidsorganisatie aanraadt in een recent advies. Veel landen, zoals de VS, het VK en Italië, leggen een quarantaine van twee weken op.
Maar veel landen hebben die periode intussen ingekort. In Nederland, Oostenrijk en Zwitserland geldt een periode van tien dagen. Dat kan in ons land ook, maar dan is het wel noodzakelijk een tweede test te laten afnemen (die weer negatief moet zijn).
In Luxemburg kan de quarantaine beduidend korter: nauwe contacten moeten zeven dagen thuisblijven. Op dag vijf kunnen ze een test laten afnemen. Is het resultaat negatief, dan is de quarantaine afgelopen. Frankrijk zit tussenin. Op dag zeven van de quarantaine vindt een test plaats. Bij negatief resultaat wordt de quarantaine verlicht: essentiële verplaatsingen mogen dan weer en ook bezoek is toegelaten.
In de landen waar de quarantaine nog twee weken duurt, zoals het VK, woedt bovendien een discussie. Als ook zij de periode inkorten, wordt ons land stilaan de kampioen, concludeert Goossens.
‘Ik pleit voor een procedure waarbij nauwe contacten voortaan op dag zeven getest worden’, zegt Goossens aan De Standaard. ‘Is de test negatief, dan stopt de quarantaine. Dat is in de praktijk op dag acht, waardoor iemand hooguit vijf of zes werkdagen thuis moet blijven.’ Wie positief test, moet uiteraard wel in isolatie blijven.
Waterdicht is die procedure niet. Er is immers een incubatietijd van twee tot twaalf dagen. Een test na zeven dagen zal gevallen met een lange incubatietijd waarschijnlijk niet opsporen. ‘Maar dat zullen er heel weinig zijn’, zegt Goossens. Bovendien is de huidige quarantaine óók verre van waterdicht, stelt hij. ‘We hebben sociologisch onderzoek gevoerd, samen met de universiteiten van Antwerpen, Oxford en Utrecht, over hoe mensen een quarantaine ervaren. Voor sommigen is twee weken quarantaine in een klein appartement gewoon niet haalbaar. Bijgevolg houden ze zich er niet aan.’ De gevallen die we missen met een kortere quarantaine, winnen we door een betere naleving, meent Goossens.
Na zijn uitspraken is ook hier het debat op gang gekomen. De Risk Assessment Group kreeg gisteren de opdracht te onderzoeken of er wetenschappelijke evidentie is om de quarantaineduur te verkorten.
Conclusie: diverse landen hebben de quarantaineduur al ingekort tot tien of zelfs zeven dagen. Andere landen discussiëren over een verkorting. Als België blijft bij veertien dagen, is het aannemelijk dat we ‘stilaan de kampioen worden’, zoals Goossens stelt. Al is het in ons land ook nu al mogelijk om de quarantaine na tien dagen te stoppen – maar dat is omslachtiger gezien een tweede test nodig is. We beoordelen de stelling daarom als ‘eerder wel waar’.
Dries De Smet