Voorbij de eigen schaduw

Zou het kunnen dat we na een eindeloze zwerftocht door een barre en oeverloos saaie politieke woestijn nu een leefbaar landschap in het vizier hebben, misschien zelfs een plek waar het leven beter of toch interessanter kan worden? Die hoop droeg Egbert Lachaert vrijdag uit. De voorzitter van Open VLD is over zijn eigen schaduw gestapt, en heeft ook CD&V over de afgrond helpen springen. Hij straalde het rustige zelfvertrouwen uit van mensen die hun eigen angsten hebben overwonnen. De boodschap was positief en no-nonsense.

Hij sprak over partijen die het compromis zoeken omdat ze willen regeren, en die het langetermijnperspectief van het land voor ogen nemen. De werven zijn zo algemeen geformuleerd dat er weinig tegenin te brengen valt. De gedeelde nadruk op veiligheid valt op, en de vaagheid over fiscaliteit, de ruime tijd om de totaal ontspoorde begroting te beteugelen, kortom de schemer over maatregelen die pijn zullen doen en die de partijen in de diepe ideologische ravijnen onder hun onuitgegeven coalitie zullen doen staren. Maar er spreekt ambitie uit om essentiële werven aan te pakken. En daarover nu klassieke politieke onderhandelingen te voeren. Met als eerste levensvraag wie premier mag worden.

Die formateur is nog niet eens aan de slag, en nu al rijst de vraag waarom dat in godsnaam 467 dagen moest duren. Al die tijd verstarden Open VLD en CD&V voor de toorn van de N-VA en de verscheurdheid daarover in eigen rangen. Angst is een hardnekkig sentiment. Tot het omslaat. In afkeer, bijvoorbeeld, voor de boeman die Bart De Wever afgelopen zomer bleef spelen. Het pantser van almacht van de N-VA corrodeert al sinds de gemeenteraadsverkiezingen. Jan Jambon hakte er in de zaak-Chovanec grote gaten in. En het enige andere alternatief zijn verkiezingen. Daarvoor is de angst, zeker bij CD&V, nog groter.

Dus moesten ze springen. Ze rekenen erop dat het lef en de schwung van de macht de onrust in de eigen gelederen zullen sussen en een bonus zullen opleveren bij de kiezer. Het elan van investeringsregering, al is het dan door schulden op schulden te stapelen, kan hen een eind brengen. Genoeg bronnen voor instabiliteit en spanningen, tussen socialisten en groenen, tussen MR en PS, tussen links en liberaal. Maar Vlaanderen is de echte achilleshiel. Vijftien maanden stilstand lag ook aan de vrees voor de rol die de N-VA zich zal aanmeten wanneer de partij naast Vlaams Belang op de krappe oppositiebanken zit. Een centrumlinkse regering die met een Vlaamse minderheid naar 200 jaar België toewerkt, is een lekker doelwit. Maar volstaat dat om te overleven naast een Vlaams Belang dat alle onbehagen naar zich toe wil halen en alles in de strijd gooit om extra onbehagen te scheppen?

Nu al rijst de vraag waarom dat in godsnaam 467 dagen moest duren