Minder zendtijd voor linkse komieken
De BBC zit in zwaar weer, zowel financieel als journalistiek en cultureel. De nieuwe directeur-generaal wil dat de openbare omroep objectiever en minder wordt. Premier Boris Johnson kijkt goedkeurend toe.
Traditioneel Engeland haalt opgelucht adem. Zaterdag zullen in de Royal Albert Hall wel degelijk ‘Rule Britannia’ en ‘Land of hope and glory’ gezongen worden. Na twee weken stormachtig protest heeft de BBC bakzeil gehaald. Ter herinnering: eind augustus raakte bekend dat de openbare omroep overwoog om de twee anthems tijdens de Last Night of the Proms alleen instrumentaal te brengen. De BBC duidde het als een coronabeslissing: omdat het concert zonder publiek moet plaatsvinden, zou het weinig zin hebben de twee liederen – die altijd massaal worden meegezongen – te zingen.
Met die uitleg namen veel Britten geen genoegen: zij zagen alweer een politiek manoeuvre. De omroep zou gezwicht zijn voor de Finse gastdirigente Dalia Stasevska. Zij vond het, in een jaar van Black Lives Matter-protest, geen goed idee om een lied te zingen waarin de woorden Britons never shall be slaves klinken.
Vooral Conservatieve parlementsleden en kranten schoten met scherp. Zij zagen het zoveelste bewijs dat de BBC doorgeschoten is in haar politieke correctheid. ‘Het is tijd dat we stoppen ons te schamen over onze geschiedenis, onze tradities en onze cultuur’, zei
Boris Johnson. Ook Labour-leider Keir Starmer toonde weinig begrip.
En dus liet de BBC-leiding vorige week weten dat een ‘selecte groep BBC-zangers’ wordt opgetrommeld om de twee liederen te vertolken. De beslissing viel – wellicht niet toevallig – samen met het aantreden van Tim Davie als directeur-generaal. Hij volgt Tony Hall op, die begin dit jaar onverwacht zijn ontslag indiende.
‘Mannetje van Johnson’
Het ontslag van Hall werd gezien als een poging om de gemoederen rond de omroep te bedaren. De tijd dat de Britten ‘Auntie Beeb’ koesterden, is al lang voorbij. Eigenlijk kan ze voor weinig Britten nog goed doen. Bij de Conservatieven leeft al jaren het vooroordeel dat de omroep te pro-Europees en te links is. Maar in volle Brexit-crisis kreeg de omroep het ook aan de stok met de tegenstanders van de EU-uitstap. Zij vonden dat de redactie hen te weinig aan het woord liet. En dan waren er nog de trouwe aanhangers van Jeremy Corbyn die klaagden dat Laura Kuenssberg, de chef politiek, veel te negatief berichtte over de voormalige Labour-leider.
Daarbovenop kwamen allerlei loonschandalen. Niet alleen worden de grote vedetten erg goed been taald, de omroep bleek vrouwen ook minder te betalen dan de mannen in gelijkwaardige functies.
Dat klimaat van wantrouwen vormt een goede voedingsbodem voor de plannen van Johnson. Sinds hij premier is, heeft hij de BBC de wacht aangezegd. Niet alleen maakt hij werk van een ander financieringsmodel – er zal flink bespaard moeten worden – hij wil ook een nieuwe journalistieke wind laten waaien. En daarvoor rekent hij dus op Tim Davie.
Tim Davie
Davie maakte carrière bij Procter & Gamble en Pepsi, maar is geen onbekende van het huis. Sinds 2005 werkt hij voor de omroep. Toch wordt zijn benoeming – zeker op de machtige redactievloer – met wantrouwen gevolgd. Er blijft een marketingimago aan hem kleven hij wordt gezien als ‘mannetje van Johnson’. Die zou hem het veld ingestuurd hebben om de koers van de BBC flink bij te sturen.
Zijn eerste toespraak tot de werknemers was meteen controversieel. BBC-verslaggevers moeten oppassen met wat ze twitteren, zei hij. ‘Als je een opiniemaker wil zijn op sociale media, is dat een valabele keuze, maar dan moet je niet werken bij de BBC.’ En hij voegde eraan toe dat ‘uit eigen onderzoek is gebleken dat velen ons zien als te eenzijdig’. De uitspraak nam het wantrouwen bij de journalisten niet weg. Davie zou er ook aan denken de vele comedyshows onder de loep te nemen, want de omroep zou te veel zendtijd geven aan linkse komieken die niet altijd even grappig zijn. Bij conservatieve kranten als The Daily Mail en The Telegraph kreeg Davie meteen bijval. Ze beschouwen hem als een bondgenoot in de cultuurstrijd die zij al jaren voeren.
Toch is het voorbarig Davie nu al weg te zetten als een stroman van Johnson. De Financial Times portretteerde hem als een no-nonsense manager, die niet bang is om moeilijke beslissingen te nemen. De echte politieke benoeming komt volgend jaar. Dan mag Johnson een nieuwe voorzitter van de raad van bestuur aanwijzen.
De neutrale mediawatchers vinden dat Davie vooral niet te benijden is. De uitdagingen waarvoor hij staat, zijn enorm. Het financieringsmodel zal veranderen, daarover bestaat geen twijfel. Nu betaalt elk gezin een license fee van 154,5 pond, een belasting die veel Britten negeren, en Johnson vindt dat de rechtbanken zich niet moeten bezighouden met wanbetalers. De vraag is wat er in de plaats van dat systeem komt en hoeveel geld Davie kan overhouden van de 5 miljard pond waarover hij nu beschikt. Een bedrag waarvan de meeste commerciële concurrenten alleen maar kunnen dromen.
Brits Fox News
De BBC voelt de concurrentie van de streamingdiensten en er staan nieuwe zenders in de steigers. Zo heeft Rupert Murdoch plannen voor een Brits Fox News, als ‘rechts’ antwoord op de ‘linkse’ BBC. Daarom wil Davie graag opnieuw enkele rechtse stemmen aan boord halen. Zo zou hij in gesprek zijn met oude krokodil Andrew Neil, ‘de gesel van de woke brigade’. Zijn politieke praatshow werd nochtans nog maar net, in volle coronacrisis, opgedoekt.
‘Uit eigen onderzoek is gebleken dat velen ons zien als te eenzijdig’
Nieuwe directeurgeneraal BBC