‘Wie heeft met wie gekust? Dat hebben we allemaal doorgegeven’
Zeker 66 jongeren zijn besmet teruggekeerd uit het Portugese vakantieoord Albufeira. Sommigen van hen maakten het iets te bont. ‘Misschien konden er tien mensen in het zwembad. Ze zaten daar met het dubbele.’
Het had een zorgeloze afsluiter van de zomer moeten worden, na een laatste jaar op de middelbare school dat niet veel voorstelde. Maar voor sommigen was het net iets té zorgeloos. Al zeker 66 jongeren testten positief, nadat ze terug waren gekeerd uit het Portugese vakantieoord Albufeira, dat bekendstaat om zijn stranden, bars en discotheken.
Van hen reisden er 41 met de organisatie Summer Bash. Het doelpubliek van de trip naar Albufeira zijn 18- en 19-jarigen die nog even willen ontspannen, voor ze gaan studeren of werken. Al zou het dit jaar sowieso wat minder zijn. ‘Wij hebben de deelnemers op voorhand laten weten: feesten zal er niet in zitten’, zegt zaakvoerder Jordy S’Jongers vanuit Albufeira. ‘Wij hebben zelf geen feestjes georganiseerd. En ter plekke zijn ze heel streng: alles sluit om één uur, ’s avonds kun je geen alcohol meer kopen.’
Om het risico te beperken, werden de jongeren – die in villa’s verblijven – opgedeeld in bubbels van 15, 25 of 35 mensen. ‘Minder dan de 50 die Vlaanderen toelaat’, zegt S’Jongers. ‘Zo hebben we voor meer dan duizend jongeren groepsreizen georganiseerd, met in de hele zomer maar één besmetting, in Malta.’
Privéfeestjes in villa’s
Een anonieme deelneemster vertelde aan Het Nieuwsblad dat de organisatie wel af en toe een zaaltje huurde voor een feestje. ‘Maar dat gebeurde met de mensen die al in die bubbel zaten. Aan de coronaregels hielden we ons tijdens die feestjes niet. Er werd geen afstand gehouden, want we zaten toch al in dezelfde bubbel.’ Toch stelt Zorg en Gezondheid dat ‘het kamp zeer goed georganiseerd was’. ‘Alle maatregelen waren genomen’, zegt woordvoerster Ria Vandenreyt.
Dat het in de laatste week helemaal fout zou lopen, had Summer Bash niet zien aankomen. Dinsdag 8 september werd een eerste besmetting vastgesteld. De begeleider, die later ook positief zou testen, ging in quarantaine. Afgelopen donderdag en zaterdag vertrokken de jongeren naar huis met het vliegtuig van Faro naar Brussel. ‘We hadden geen verdere besmettingen verwacht.’
Tot S’Jongers zaterdagavond filmpjes met excuses binnenkreeg van jongeren die contact met andere bubbels hadden gehad. ‘Naar Albufeira reisden vorige weken veel jongeren op eigen houtje af, ook al omdat wij geen boekingen meer toelieten. Het ging om heel wat jongeren uit de streek van Waregem en Tielt, in West-Vlaanderen. Zij gaven privéfeestjes in de villa’s die ze huurden. Uit de foto’s en filmpjes die ik gezien heb, kan ik zeggen dat ze daar met te veel op elkaar gepropt zaten. In een zwembad voor tien personen zaten ze met het dubbele.’ Lang niet alle contacten waren risicovol, maar het waren er vooral erg veel.
Demonisering
De 130 deelnemers aan de Summer Bash-reizen lieten zich ondertussen allemaal testen: 41 bleken dus positief. Maar de organisatie hielp ook proactief om verdere contacten op te sporen. ‘Wie heeft met wie gekust of seks gehad? Dat hebben we nagevraagd en allemaal doorgegeven aan de contactspeurders.’ Volgens Zorg en Gezondheid testten in de regio van Waregem en Tielt nog eens 25 jongeren positief, die ook uit Albufeira terugkeerden. Dat brengt de cluster voorlopig op 66.
Maar dat aantal kan nog fors oplopen. S’Jongers denkt dat vijf tot zes keer meer Vlaamse jongeren naar het Portugese oord afzakten dan de 130 die bij zijn organisatie ingeschreven waren. Volgens de FOD Volksgezondheid keerden in september in totaal 4.830 mensen terug uit de Algarve. Dat is op dit moment een oranje zone, quarantaine en een test zijn dus niet verplicht.
S’Jongers acht het niet zo waarschijnlijk dat de jongeren het virus via de lokale bevolking opliepen. ‘Je vrienden vertrouw je het meest, van de man en vrouw in de supermarkt houd je afstand.’ De organisatie liet ook in Portugal iedereen testen met wie ze samenwerkt. Die testten allemaal negatief, op één monitor en twee barmannen na. Ook de Portugese autoriteiten zijn niet gealarmeerd, omdat het aantal gevallen ter plaatse laag is.
De vraag is of Vlaanderen voldoende waakzaam is. Als een dergelijke cluster zich in Zuid-Korea zou voordoen, zou een hele batterij speurders uitrukken om elke mogelijke verdere besmetting in te dammen. In Waregem zitten de lokale contactspeurders dicht op de zaak, ook in Tielt gaat een field agent de baan op. Maar de gevallen zijn niet alleen beperkt tot WestVlaanderen. Van de 41 positieve gevallen bij Summer Bash wonen er 22 in andere provincies.
Medereizigers op de vluchten hoorden volgens Summer Bash niets van de contactspeurders, ook al vulden ze het terugkeerformulier in.
Het risico op een verdere verspreiding is niet min: jongeren hebben immers veel contacten. De komende weken starten hogescholen en universiteiten op. Daarom roept de West-Vlaamse gouverneur Carl Decaluwé jongeren en hun ouders op om hun verantwoordelijkheid te nemen. ‘Ga in quarantaine, ook als je de eerste weken van het schooljaar mist.’
Daarbij helpt het niet als de jongeren die terugkeren uit Portugal met de vinger gewezen worden, zegt Pascale Baert, schepen in Tielt. Haar gezin raakte besmet nadat hun dochter positief teruggekeerd was uit Albufeira. ‘De demonisering en stigmatisering zijn angstaanjagend. Zo dreig je het omgekeerde effect te hebben, omdat jongeren erover liegen en zich liever niet laten testen.’
Dries De Smet, Sarah Vankersschaever
‘Ga in quarantaine, ook als je de eerste weken van het schooljaar mist’
Carl Decaluwé WestVlaams gouverneur
Het risico op een verdere verspreiding is niet min: jongeren hebben veel contacten. De komende weken starten hogescholen en universiteiten op
Niet Parijs, maar Marseille baart FRANKRIJK de Franse overheid zorgen. Er zijn vier keer meer coronabesmettingen dan elders in het land. Voor Belgen is het een no-gozone.
De vreugde was immens toen voetbalclub Olympique de Marseille zondag Paris Saint-Germain versloeg. De supporters van beide ploegen zijn gezworen vijanden en het was al negen jaar geleden dat Marseille de aartsrivaal voor het laatst geklopt had. Na de bitse strijd op het veld braken er enorme vreugdetaferelen uit in de ZuidFranse stad.
Het leek even of er geen vuiltje aan de lucht was. Het enige wat telde, was de nederlaag van de ‘snobs uit de hoofdstad’. Vuurwerk, trommels en voetballiederen kleurden de Vieux Port, waar honderden fans toestroomden om dat te vieren. In de straten leek het wel of Marseille net wereldkampioen geworden was.
Maar, herinnerde schepen Samia Ghali hen eraan, er is nog een andere wedstrijd die gewonnen moet worden: die tegen covid19. En daar staat Marseille er niet goed voor. Vorige week nog drukte premier Jean Castex zijn ongerustheid uit over Bordeaux en Marseille, die zwaar getroffen worden door de heropleving van het virus. Dat honderden maskerloze supporters net daar vergeten te anderhalvemeteren, noemde minister van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin dan ook schandalig.
Volle ziekenhuizen
Terwijl iedereen zich zorgen maakte over de situatie in de hoofdstad, (waar vorige week per 100.000 inwoners ruim 150 mensen een besmettingen opliepen) groeide Marseille uit tot de coronahotspot van het land. In de tweede stad van
Frankrijk ligt het aantal op 312 besmettingen per 100.000 inwoners en bij de bevolkingsgroep 20-40 jaar zelfs 400, bericht de regionale krant La Provence. Dat is beduidend hoger dan het nationaal gemiddelde, dat afklokt op 75 besmette personen per 100.000.
Dokters trekken aan de alarmbel, omdat de ziekenhuizen van Marseille steeds voller raken. ‘De voorbije tien dagen is het aantal ziekenhuisopnames en opnames op intensieve zorg snel gestegen, wat ons veel zorgen baart’, zegt de directeur van het nationale gezondheidsagentschap ARS, Philippe De Mester. De zieken zijn er vaak net zo erg aan toe als tijdens de eerste golf dit voorjaar. ‘Elke acht dagen verdubbelt het aantal ernstig zieken op intensieve zorg in de regio. We zijn de verzadiging nabij.’
Dansen in cafés
Veel marge is er niet. Het universitair ziekenhuis van Marseille zit aan 90 procent van zijn capaciteit en verschillende zieken zijn al overgebracht naar privéziekenhuizen in de buurt. Er wordt ook bekeken of er opnieuw treinen ingelegd moeten worden om zieken naar minder getroffen regio’s te vervoeren.
Er komt geen nieuwe nationale lockdown, maar lokale overheden mogen wel extra maatregelen treffen. De prefect van Bouches-duRhône, waarvan Marseille de hoofdstad is, kondigde maandag nieuwe maatregelen af in de hoop de opmars van het virus in zijn departement te stoppen. Zo moeten cafés en restaurants om half één ’s nachts de deuren sluiten en mag er niet meer gedronken worden aan de toog, op straat geldt een alcoholverbod na 20 uur. Dansen in cafés is ook uit den boze, net als luide muziek spelen op straat. Het aantal toegestane bezoekers bij evenementen en sportwedstrijden wordt teruggeschroefd van 5.000 naar 1.000, en rusthuisbewoners mogen er nog maar twee bezoekers per dag ontvangen. Om dat alles te controleren, worden extra agenten ingezet.
Dat Marseille zo hard getroffen wordt, komt natuurlijk niet uit de lucht gevallen. ‘In de grote steden is het een komen en gaan van mensen, er is een drukbezet transportnetwerk en er leven veel jonge mensen met een druk sociaal leven’, vertelde Jérôme Salomon, de hoogste gezondheidsfunctionaris van Frankrijk, op France Inter. Maar wat Marseille (en ook Bordeaux) extra kwetsbaar maakt, is het toerisme.
Terwijl velen de populaire hoofdstad dit jaar links lieten liggen, wisten de Provence en Marseille met hun stranden de toeristen wel te verleiden. Er kwam zelfs meer volk over de vloer dan vorig jaar. Goed nieuws voor het economisch herstel, maar een zware dobber voor de volksgezondheid.
‘Het leek even of er geen vuiltje aan de lucht was. Het enige wat telde, was de nederlaag van de “snobs uit de hoofdstad”’
Vanaf 2021 moet de EU jaarlijks 350 miljard euro extra investeren om de uitstoot van broeikasgassen met meer dan de helft terug te dringen. Het systeem van emissiehandel wil de Unie uitbreiden naar onder meer luchtvaart en transport. Uitstootrechten
Kan de Europese Unie de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent verminderen in vergelijking met 1990? Commissievoorzitter Ursula von der Leyen twijfelde gisteren niet. ‘Onze impactstudie toont aan dat de economie en de industrie dit aankunnen’, zei ze in haar state of the union (zie hiernaast). Meer zelfs, de bedrijven zijn vragende partij. ‘Gisteren nog schreven 170 bedrijfsleiders en investeerders – van kmo’s tot wereldspelers – me dat Europa het doel op minstens 55 procent moet zetten.’
Toch wordt het een hels karwei. Tot nu toe stond het doel voor 2030 op 40 procent en zelfs dat werd door de Vlaamse regering als schier onmogelijk gezien. Pas eind vorig jaar kon België – op het nippertje – bij de Europese Commissie een klimaat- en energieplan indienen dat onze uitstoot tegen 2030 met 35 procent moet verminderen. Meer heeft de Commissie nog niet geëist van ons land. Het is bovendien lang niet zeker dat ons land die doelstelling zal halen. De vraag is dus: hoe gaan de Europese lidstaten die 55 procent halen?
De Commissie heeft ook grote plannen met het systeem van emissiehandel (ETS). Dat verplicht de zware industrie en de energieproducenten om rechten te kopen om CO2 te mogen uitstoten. Dat heeft lange tijd niet goed gewerkt omdat er te veel rechten gratis werden uitgedeeld, maar stilaan begint het toch effect te sorteren.
De commissie wil nog strengere normen voor de autosector, terwijl de grote Duitse autofabrikanten nu al klagen over de huidige normen
Uit Europees onderzoek blijkt dat de steun voor een ambitieus klimaatbeleid tijdens de coronacrisis in alle lidstaten flink is toegenomen
Geert Bourgeois
‘Gezondheidsbeleid hoort toe aan de lid- en deelstaten, en dat moet ook zo blijven’ Europarlementslid NVA