De ene campus is code geel, de andere code oranje

In eenzelfde stad krijgen sommige campussen een andere kleurcode. De KU Leuven volgde de eigen experts, UGent en UAntwerpen ook.

‘Het had zeker eleganter gekund.’ Luc Sels, rector aan de KU Leuven en voorzitter van de Vlaamse interuniversitaire raad Vlir, besliste gisteren als enige universiteit om de start van het academiejaar in het gros van de campussen in code geel aan te vatten. De UGent, UAntwerpen en UHasselt maakten eerder bekend in code oranje op te starten. De VUB schakelt na de eerste week over naar code oranje.

Politiek ligt de beslissing gevoelig. Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) is niet opgetogen met de eigen koers van de universiteiten. Ook de impact op de studenten is groot: bij code geel wordt een halfvol auditorium toegelaten, in code oranje mag nog een op de vijf stoeltjes bezet worden. Hoewel er in code oranje nog steeds maximaal ingezet wordt op de ‘on campus’-ervaring, zullen studenten meer met afstandsonderwijs te maken hebben.

De verspreide slagorde waarin de universiteiten het academiejaar aanvatten, zal tot bizarre situaties leiden. In zowel Kortrijk, Gent als Antwerpen zullen telkens twee campussen in een andere kleurcode opstarten. De campus van de ene associatie wordt er code geel, de campus van de andere code oranje.

Hoewel de rectoren benadrukken dat er geen verdeeldheid is binnen de Vlir, wijst de gang van zaken op weinig collegialiteit. ‘We delen dezelfde bezorgdheden, maar komen met een andere oplossing’, aldus Sels. ‘Ik neem niemand iets kwalijk.’ De Leuvense rector zegt ‘in snelheid gepakt te zijn’ door de tandem Van de Walle-Van Goethem, de rectoren van de UGent en de UAntwerpen. ‘Ik wist dat er grote bezorgdheid was en dat men nadacht over een code oranje, maar de plotse beslissing verraste mij.’

Spoedvergadering

Die twijfel kwam vorig weekend bovendrijven. UGent-rector Rik Van de Walle mailde de rectoren over zijn ongerustheid omtrent het stijgende aantal besmettingen. Zijn gevoel om over te schakelen naar code oranje werd vervolgens versterkt door experts aan zijn universiteit. De rector overlegde intensief met Bruno Verhasselt (professor microbiologie), Piet Hoebeke (decaan van de faculteit geneeskunde en gezondheidswetenschappen) en Steven Callens (professor infectieziekten). ‘Daar klonk unisono dat het een goed idee was om in code oranje te openen.’ Na een spoedvergadering met de elf decanen belde hij dinsdagavond laat naar zijn collega Herman Van Goethem, rector van de UAntwerpen. Die was al tot dezelfde beslissing gekomen na mailverkeer met Erika Vlieghe (infectioloog), Pierre Van Damme (professor vaccinologie) en Herman Goossens (professor microbiologie), allen UAntwerpen. ‘Die hebben ons het advies gegeven om veel voorzichtiger te zijn’, aldus Van Goethem. ‘De volgende nationale veiligheidsraad vindt pas volgende week plaats, dus we hebben onmiddellijk overlegd. De overheid is op dat vlak te traag.’

De twee universiteiten kregen bijval van de UHasselt. De universiteit startte de facto al op in code oranje – mede door de input van biostatistici Niel Hens en Geert Molenberghs, beiden werkzaam aan de Limburgse universiteit.

Prioriteit

De beslissing van de UGent en UAntwerpen is zo opnieuw een politiek statement. Sinds 12 maart roepen de rectoren politici op, onder meer via open brieven, om strengere maatregelen te nemen.

‘Als verschillende experts binnen de Celeval (de cel evaluatie, red.) naar de uitgang geduwd worden, moeten politici niet schrikken als we de visie van onze eigen experts volgen’, aldus Van Goethem. Onder meer professor Van Damme (UAntwerpen) verdween onlangs uit Celeval.

‘We hebben als universiteit en beleidsmaker een maatschappelijke rol te spelen’, benadrukt Van de Walle. ‘We kunnen een impact hebben. Door nu snel te schakelen hopen we een nieuwe lockdown te vermijden.’ De rector pleit niet voor een algemene code oranje. ‘We willen net verzekeren dat de secundaire scholen maximaal open kunnen blijven.’

Alleen zijn de stemmen van de vijf rectoren deze keer niet gebundeld. ‘Ik sta nog altijd achter de open brieven’, aldus Sels van de KU Leuven. ‘Maar mogen we heel even een prioriteit geven aan het onderwijs? Het gaat om de start van het academiejaar. Zelfs als we maar enkele weken in code geel kunnen opereren, is dat pedagogisch en psychologisch grote winst.’ Sels focust op alle activiteiten rond de universiteitsgebouwen – van koten tot studentenactiviteiten – die wel in code oranje opstarten.

Opbod

‘We wijken ook niet af van de eerder gemaakte afspraken’, aldus Sels. ‘We waren allemaal akkoord dat de beslissing in de handen zou liggen van de lokale crisiscellen. In de huidige situatie krijgt de lokale politiek niet het krediet dat ze verdient.’

Ook minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) zit verveeld met de stellingname van de drie universiteiten. ‘Het is jammer dat er eenzijdig beslissingen genomen worden. Ik vrees dat er op lokaal niveau een opbod kan ontstaan, omdat sommige burgemeesters minstens even straf zullen willen zijn als deze rectoren’, aldus Weyts.

‘Als experts binnen de Celeval naar de uitgang geduwd worden, moeten politici niet schrikken als we de visie van onze eigen experts volgen’

Herman Van Goethem Rector UAntwerpen