Arme Madrileense wijken gaan op slot, rijke niet
In de Madrileense volkswijk Vallecas zullen vooral de armen de nieuwe lockdown voelen. Twee weken lang mogen de inwoners hun wijk alleen nog verlaten met speciale toestemming. ‘Het is een schande.’
‘Twee meloenen voor 3 euro! Ze zijn zo goedkoop omdat ze gestolen zijn’, roept een marktkramer vanachter zijn kraampje op El Rastro del pozo del tío Raimundo met gevoel voor cynisme. Zijn collega even verderop is minder goed gehumeurd. ‘Het is een schande dat deze plek op slot gaat en wij als allerarmsten weer met lege handen achterblijven’, zegt António Salazar Pérez, die al 25 jaar cosmetica verkoopt op de beroemde markt in Vallecas. Net als in maart zal hij zijn werk moeten staken. ‘Een tegemoetkoming krijgen we niet.’
De arbeiderswijk Vallecas behoort tot de 37 zones in de regio Madrid die sinds maandag vanwege een tweede golf deels in een lockdown zijn gegaan. De 858.000 bewoners kunnen vrijwel allemaal een test krijgen. Ze mogen veertien dagen hun wijk alleen nog met speciale toestemming verlaten, voor werk, school of een ziekenhuisbezoek. De horeca moet om 22 uur dicht. Parken gaan in de betreffende wijken op slot en in heel Madrid worden gezelschappen beperkt tot zes mensen. Tweehonderd agenten gaan vanaf zestig speciaal ingerichte posten de maatregelen handhaven. Boetes schommelen tussen 600 euro voor een kleine overtreding en 600.000 euding ro bij het bewust riskeren van de volksgezondheid.
Wie naar de kaart kijkt waarop de 37 zones rood zijn gekleurd, ziet niet alleen een onderscheid tussen het aantal besmettingen, maar ook een duidelijk zichtbaar verschil tussen arm en rijk. António Zapatero, viceminister van Volksgezondheid van de regio Madrid, zegt dat de indeling louter op basis van cijfers is gemaakt.
Lagere levensstandaard, snellere verspreiding
Het aantal besmettingen in de regio Madrid – die 7 miljoen inwoners telt – stijgt nu met 2.800 gevallen per dag. Dat zijn circa veertig nieuwe zieken per 100.000 inwoners. Als het totale aantal coronapatiënten in een wijk boven de 1.000 per 100.000 inwoners komt, wordt een gebied als gevarenzone beschouwd. ‘In die gebieden woont 12 procent van de bevolking, maar die zijn wel goed voor 25 procent van de gevallen’, stelt Zapatero.
Volgens de medicus, die eerder dit jaar nog de leiding had over een noodhospitaal in Madrid, is het geen toeval dat het coronavirus zich langs de lijnen van segregatie beweegt. Net als in Lissabon, waar het aantal gevallen in arme volksbuurten hoger ligt dan in het oude centrum. ‘Het lijkt erop dat het virus sneller verspreid wordt in wijken met een lagere levensstandaard. Er speelt een sociale component bij de bestrijis van de ziekte.’
Gezondheidszorg is een competentie van de zeventien Spaanse regio’s. De nationale overheid kan alleen via het instellen van een alarmfase de macht overnemen. Na dagen aarzelen kwam het regiobestuur van Madrid onder leiding van presidente Isabel Díaz Ayuso (conservatieve Volkspartij) tot een pakket maatregelen. ‘We willen boven alles een nieuwe alarmfase voor heel Madrid voorkomen’, zei ze bij de bekendmaking ervan.
Na de strenge lockdown van het voorjaar is het virus – na tal van versoepelingen in de zomer – weer in volle omvang terug. Het aantal bevestigde besmettingen sinds februari ligt in Madrid boven de 192.000 – waarvan 100.000 sinds 1 augustus.
Communistische leus
De coronacrisis in Spanje is gepolitiseerd. In volkswijk Vallecas voelen de vele progressieve inwoners zich onevenredig gestraft door de rechtse regioregering. Het de geijkte tegenstelling in de wijk waar de haat tegen dictator Francisco Franco en diens erfenis diepgeworteld is.
Afgelopen zondagmiddag verzamelde een menigte bewoners om net zoals in tientallen andere wijken het vertrek van Díaz Ayuso te eisen. Een kleine groep scandeert de oude communistische leus: ‘Strijd is de enige weg!’ En: ‘Vallecas is geen getto!’
Jesús Favela, die ruim zestig jaar in Vallecas woont, neemt het gevaar voor besmetting voor lief. Een mondkapje, waarop de vlag van de Spaanse republiek is geborduurd, biedt wat hem betreft voldoende bescherming tijdens de manifestatie. Anderhalve meter afstand achtten vele Spanjaarden zoals hij dan niet noodzakelijk. ‘Wij zijn niet bang voor het virus, maar voor de mensen die ons regeren’, zegt hij. ‘Wij mogen de komende twee weken onze wijk niet uit en zij kunnen gaan en staan waar ze willen. Dat is toch onbegrijpelijk?’
David Gonzálo (17) denkt er net zo over. ‘Mijn oma en mijn moeder staan elke ochtend om vijf uur op om de kantoren van de regering schoon te maken. Daarbij komen ze in contact met mensen uit allerlei andere wijken. Voor de een geldt de lockdown en voor de ander niet. Net als vele anderen ben ik op zoek naar werk. Maar daarvoor moet ik de wijk uit. Als je geen toestemming hebt, mag dat niet. Zoals altijd wordt Vallecas bij een crisis het hardst getroffen.’
‘Wij zijn niet bang voor het virus, maar voor de mensen die ons regeren’
Jesús Favela
Inwoner