‘Verdeel het beschikbare budget eerlijker over iedereen’
Bijna 20.000 personen met een handicap wachten op hun zorgbudget en het schiet maar niet op met het wegwerken van die wachtlijst. Bob Hendrickx, oprichter van het platform Ouderprojecten, heeft een origineel idee.
Hans Hendrickx (30) heeft autisme en een verstandelijke beperking. Hij woont als sinds 2012 in Het Vriendenhuis, een huis dat de ouders van Hans samen met ouders van andere jongeren met een beperking zelf hebben opgericht. Ze financieren er de zorg met de persoonsvolgende budgetten van de bewoners, ook als niet alle bewoners zo’n budget hebben. Solidariteit is er het drijvende principe.
Er zijn negen zulke ouderinitiatieven in Vlaanderen, waaronder ook Bindkracht in Landen, waar de zoon van de VRT-journalisten Goedele Devroy en Rob Heirbaut door de week woont. Onlangs nog organiseerde Heirbaut met succes een grote fundraisingactie ten voordele van Bindkracht.
Kloof is verscherpt
Devroy klaagde zondag in het Radio 1-programma Touché aan dat mensen met een handicap die recht hebben op ondersteuning, toch nog op een wachtlijst belanden. Het gaat naar schatting om 15.000 volwassenen en 4.000 jongeren (zie inzet). Devroy maakte er een Pano-reportage over, die vanavond wordt uitgezonden.
Het thema is ook voorwerp van debat in de coronacommissie van het Vlaams Parlement, waar afgelopen vrijdag Bob Hendrickx, oprichter van het Platform Ouderprojecten en vader van Hans, aan het woord kwam. Net als anderen voor hem wees hij op de kloof tussen wie krijgt, en wie nog niet krijgt. Corona heeft die kwestie op scherp gesteld.
Personen met een handicap die in een voorziening verblijven, maar besloten om de lockdown thuis door te brengen, kregen te horen dat hun zorgbudget bij die voorziening bleef. Van de volwassenen maakte 11 procent die keuze, net als 60 procent van de kinderen met een beperking. Ter compensatie zouden ze dit jaar een verhoging van 17,5 procent krijgen, een budget dat intussen tot 25 procent is verhoogd en dat ze zelf mogen besteden aan de zorg thuis.
Wie op een wachtlijst voor zo’n budget staat, kreeg ... niets.
Solidair
Hendrickx deed in het Vlaams Parlement een opmerkelijk voorstel om de kloof te dichten: ‘Verdeel het totale budget dat beschikbaar is voor ondersteuning aan personen met een handicap eerlijker, zodat meer mensen iets krijgen.’
Vanwaar het idee? ‘Wij passen dit principe al toe in onze ouderprojecten. Bij de start in Schilde had maar één bewoner een zorgbudget. Nu zes van de twaalf. We zetten dat geld solidair in, zodat iedereen geholpen kan worden. Er zijn almaar meer groepen ouders die samen zo’n project willen opstarten, omdat ze niet langer willen afwachten tot het budget komt. Zelfs wie prioriteit 1 kreeg moet vaak nog jaren wachten.’
Het voordeel van dit systeem is dat ook personen zonder budget kunnen instromen, zegt Hendrickx. ‘Tijdens de lockdown zijn sommige van onze bewoners naar huis gegaan, en andere gebleven. Bij die laatsten ook bewoners zonder zorgbudget. Dat gaf bij ons niet de doorslag. Wij keken naar wie deze opvang echt nodig had.’
De vraag die dit oproept, aldus Hendrickx, is waarom de overheid haar centen niet op deze meer solidaire manier inzet: ‘Geef meer mensen desnoods een kleiner budget. Ik bedoel niet zo klein als het basisondersteuningbudget van 300 euro per maand – voor iemand met een zware zorgbehoefte is dat peanuts. Start met een budget voor enkele dagen in de week, en bouw garanties in dat het mee zal groeien met de noden, bijvoorbeeld wanneer ouders niet meer voor opvang kunnen instaan. Ik ben nu 57 jaar en heb graag dat mijn zoon elk weekend naar huis komt. Over dertig jaar lukt dat niet meer. Dan heeft hij zeven dagen op zeven ondersteuning nodig.’
Opmerkelijk: bij de invoering van de persoonsvolgende financiering is het budget van Hans herzien en verlaagd. De redenering luidde dat hij geen gebruikmaakt van weekendopvang. Zijn budget werd en wordt nog altijd solidair ingezet om de ondersteuning tijdens de week te verzekeren voor alle medebewoners.
‘Wij hopen nu dat er binnenkort nog een bewoner een budget zal krijgen’, zegt zijn vader. ‘Een iemand wacht al sinds 2002.’
‘Start met een budget voor enkele dagen in de week, en bouw garanties in dat het mee zal groeien met de noden’
Bob Hendrickx
Vader van Hans, die autisme en verstandelijke beperking heeft