Wat te doen met vastberaden actievoerders?
Protesterende jongeren in Thailand vormen een serieuze beweging, waar de regering niet goed raad mee weet. Het land heeft een geschiedenis van demonstraties, maar ditmaal is het anders dan anders.
Soms zijn ze met een paar honderd, dan met duizenden of zelfs tienduizenden. In de Thaise hoofdstad Bangkok, maar ook op andere plekken in het land, gaan demonstranten af en aan de straat op om een democratischer bestel te eisen.
Donderdag was het alweer zo ver, ter wijl bij de vorige demonstraties vorig weekend nog zo’n 50.000 Thai op de been waren. Volgens de organisatoren waren er afgelopen donderdag rond de 2.000 mensen bij het parlement verzameld. De mogelijke wijzigingen in de grondwet stonden op de agenda – precies een van de eisen van de demonstranten.
Die grondwet is geschreven onder leiding van de junta van generaal Prayut Chan-O-Cha, die met een staatsgreep aan de macht kwam in 2014. De militairen richtten het stelsel zo in dat ze ook na verkiezingen nog veel macht zouden houden. Vorig jaar waren voor het eerst weer verkiezingen – en nu is Prayut premier.
Rode en gele shirts
De protestbeweging bestaat uit clubs met diverse eisen. De gemene deler is dat ze een nieuwe grondwet, verkiezingen en een nieuw parlement willen – zonder intimidatie van critici. Het grootste taboe dat ze doorbraken is dat rond het koningshuis: voor het eerst roepen Thai publiekelijk op tot discussie over de rol van de monarchie. Riskant, het land kent zware straffen voor majesteitsschennis.
Thailand heeft een geschiedenis van demonstraties, toch zijn deze protesten anders. Bij de recentste grote protesten, van 2006 tot 2011, stonden demonstranten met rode shirts tegenover de ‘gele shirts’: met wekenlange sit-ins legden beide kanten geregeld het openbare leven in Bangkok plat. Geel was voor het establishment, voor de monarchistische elite en de hogere middenklasse. De lagere arbeidersklasse en de boeren, vooral uit het noorden en noordoosten van het land, droegen rood. Het waren politieke tegenpolen.
De demonstraties nu zijn vooral gericht op verandering van het systeem zelf. Al zie je bij sommige protesten ook groepjes met rode shirts, het zijn juist scholieren en studenten van elitescholen en universiteiten die de straat opgaan, in de overtuiging dat Thailand democratische hervorming nodig heeft. Ook de aanhangers van de monarchie en zij die de gevestigde orde steunen gaan soms de straat op, maar in veel kleinere aantallen.
De jongeren zijn flink op weg om een serieuze beweging te worden en de regering weet niet goed wat ze ermee moet. Zo bleek vorige week, toen premier Prayut op de risico’s van covid-19 wees om de demonstranten over te halen thuis te blijven. Thailand heeft de verspreiding van het coronavirus nagenoeg onder controle, dus erg geloofwaardig was die oproep niet.
Het zijn studenten van elitescholen en universiteiten die de straat opgaan