Heeft Brussel te lang gewacht met strengere maatregelen?
Na crisisoverleg voert Brussel, al weken het zorgenkind, strengere maatregelen in. ‘We hebben zo lang mogelijk gewacht’, klinkt het. ‘Te lang’, zegt Marc Noppen, directeur van het UZ Brussel.
Het Brussels Gewest besliste onder meer dat horecazaken vanaf vandaag om 23 uur de deuren moeten sluiten. De maatregel zal minstens drie weken gelden. ‘De bevoegde autoriteiten hebben zo lang mogelijk gewacht om nieuwe restrictieve maatregelen te nemen’, benadrukt Inge Neven, hoofd van de Brusselse gezondheidsinspectie. ‘De strijd tegen covid-19 is een lange race, waarvan het einde nog niet in zicht is. We moeten maken dat de Brusselaars hun geloof in het verhaal niet verliezen.’
Volgens Neven wijzen de whereabouts van besmette gevallen naar de horeca. ‘Een op de twee geeft aan dat hij of zij op café of restaurant geweest is. We kunnen niet bewijzen dat ze daar ook effectief besmet raakten, maar we weten wel dat de mensen het virus oplopen onder familie of vrienden. Thuis controleren is onmogelijk, buitenshuis kan dat wel.’
De burgemeester van Anderlecht, Fabrice Cumps (PS), noemt de nieuwe maatregel evenwichtig. ‘Ons grootste probleem was om dronken mensen in de hand te houden. De politie beschikt nu over een nieuw instrument.’
Horeca Brussel reageert met gemengde gevoelens. ‘Liever dit dan een nieuwe lockdown’, zegt Marc Van Muylers. ‘Het wordt even belangrijk om de begeleidende maatregelen (zoals een alcoholverbod op straat, red.) te controleren.’
De maatregelen zullen veel Brusselse zaken hard raken. ‘Veel klanten gaan eerst iets eten en gaan pas om half tien, tien uur op café. Een uur is dan niet lang. Zo’n 40 procent van de cafés stevent op een faillissement af. Ze zoeken nu al naar oplossingen om hun vaste kosten uit te stellen’, zegt Van Muylers.
Meer positieve testen
De Brusselse crisiscel – met onder meer minister-president Rudi Vervoort (PS) en de Brusselse burgemeesters – kwam zaterdag vervroegd samen. Niet alleen verhoogde premier Sophie Wilmès (MR) de druk tijdens een gesprek met de verschillende ministerspresidenten, ook de minister van Binnenlandse Zaken, Pieter De Crem (CD&V), stuurde een mail naar alle gouverneurs, met extra aandacht voor Brussel en Luik.
Experts pleitten al langer voor strengere maatregelen (DS 25 september). ‘De cijfers zijn al weken onrustwekkend’, zegt Brecht Devleesschauwer, epidemioloog bij Sciensano. Afgelopen week kwamen in het Brussels Gewest 2.305 nieuwe coronagevallen bij. In de top tien van steden en gemeenten met nieuwe besmettingen van de afgelopen twee weken staan vijf Brusselse gemeenten (zie grafiek). Daarnaast noteert het Brussels Gewest 9,7 procent positieve coronatesten. Dat is een pak hoger dan het cijfer in Wallonië (5,6 procent) en Vlaanderen (3,4 procent).
Brussel overschrijdt ruim de WHO-drempel van 5 procent – onder die grens is de epidemie ‘onder controle’. ‘De hoge positiviteitsratio wijst erop dat het virus zich snel verspreidt in Brussel’, zegt Devleesschauwer. ‘Stijgende positiviteitsratio’s kunnen ook een alarmsignaal zijn voor een saturatie van de testcapaciteit, waardoor een belangrijk aantal gevallen niet meer ontdekt zou kunnen worden.’
De situatie in het hele Brusselse Gewest is daarom niet te vergelijken met de stad Antwerpen, waar ook veel nieuwe gevallen zijn. ‘In Antwerpen wordt meer getest en zit de positiviteitsratio op het Belgische gemiddelde (4,7 procent).’
‘De Brusselse ziekenhuizen zitten op hun limiet. Als er nu nog patiënten bijkomen, moeten we ze doorsturen naar Aalst’ Marc Noppen
Ceo UZ Brussel
Limieten
De Brusselse autoriteiten schakelden volgens Inge Neven een versnelling hoger door twee nieuwe trends. ‘Zolang de jongere bevolking besmet raakte, werd ervan uitgegaan dat het meeviel. De laatste week worden opnieuw meer 65plussers besmet. Dat gaat de foute kant op.’ Ook het aantal bezette bedden op intensieve zorg is een alarmsignaal. ‘We willen de druk op de ziekenhuizen niet vergroten.’
‘Beter laat dan nooit’, reageert Marc Noppen, de ceo van het UZ Brussel. ‘We zien het aantal ziekenhuisopnames al weken significant stijgen. Het is zonde dat Brussel gewacht heeft op dat laatste signaal: het stijgende aantal bedden op intensieve zorg.’
In het UZ Brussel worden momenteel 26 covid-19-patiënten verzorgd. ‘Dat lijkt niet veel, maar de Brusselse ziekenhuizen zitten op de limiet van hun normale capaciteit’, zegt Noppen. ‘Als er nu nog patiënten bijkomen, moeten we ze doorsturen naar Aalst, Gent of Antwerpen. We willen vermijden dat we diensten moeten herinrichten en extra personeel moeten inschakelen.’
Noppen wijst nog naar de Brusselse structuur. ‘Iedereen is bevoegd, niemand verantwoordelijk. Ik mis ownership. Wie ligt in Brussel wakker van het stijgende aantal besmettingen?’