Het rode tegenwicht van de boomers en de denkers
De comeback van Frank Vandenbroucke (SP.A) als vicepremier en minister van Sociale Zaken lijkt een anachronisme. Toch liggen de opportuniteiten voor het grijpen.
He’s back, bitches. Met een gezamenlijke foto op Instagram kondigde Conner Rousseau (27) zijn ‘bom’ voor de nieuwe federale regering aan. Het contrast wat karakter en stijl betreft tussen de SP.A-voorzitter en Frank Vandenbroucke (64) kan niet groter zijn. Ongetwijfeld is de minister van Sociale Zaken als boomer niet vertrouwd met het karakteristieke jongerentaaltje van Rousseau. Evenmin beheerst hij de sociale media. Vandenbroucke heeft een website waarop hij zijn teksten publiceert.
Zijn komst heeft een hoog back to the future-gehalte. Vandenbroucke begon zijn carrière in het tijdperk van Jean-Luc Dehaene (CD&V), in de twee laatste decennia van de twintigste eeuw. Die bestempelde zichzelf voor zijn dood, in 2014, als ‘een politicus van de vorige eeuw’. Maar met de tijden veranderen de zeden. Het kibbelkabinet van Charles Michel (MR) vond Vandenbroucke problematisch, al beleefde hij begin jaren 2000 de opendebatcultuur van paars. Hij meende dat polarisatie werd verward met hervormingen. Tel daarbij de lekken, de framing, de soundbites en de veldslagen op Twitter … Stuk voor stuk zijn het praktijken waaraan Vandenbroucke een broertje dood heeft. Hij is de man van de discretie, het geschreven woord, de doorwrochte opinie, de nota’s die een gekwantificeerde rode draad voor het beleid vormen.
Als politicus beleefde hij de thrill om zaken te veranderen, als academicus moest hij hopen dat de politici met zijn ideeën aan de haal gingen. Over de vraag naar zijn voorkeur, dacht hij bij de start van zijn hoogleraarschap in Amsterdam (2016) even na. Een politicus moet over elk onderwerp een mening hebben, zelfs kunnen handelen zonder alle informatie te hebben. Dat kan een academicus zich niet veroorloven. Daarop volgde een bekentenis. ‘Ik deed graag aan politiek. Het is een nobel beroep, ik zou het zo opnieuw doen.’
Zijn liefde voor en geloof in de sociaaldemocratie verdampte nooit. Voormalig
De benoeming van de ministers is in het gezicht van Georges-Louis Bouchez ontploft. Meer en meer liberalen knarsen met de tanden nu hij ook intern brokken maakt.
Het was dan wel SP.A-voorzitter Conner Rousseau die ‘een bom’ beloofde bij de benoeming van zijn ministers, het was andermaal bij de MR dat het gisteren knalde. In tegenstelling tot bij de andere Vivaldi-partijen was er gisterochtend nog geen duidelijkheid over wie minister of staatssecretaris voor de MR zou worden. In radiointerviews hield Bouchez ’s morgens de boot nog af. De nieuwe regering werd om 10 uur bij de koning verwacht, pas om 9.30 uur tweette Bouchez de namen.
Sophie Wilmès (MR) als vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken, dat was voor niemand een verrassing. Dat David Clarinval (MR) de decimering in de royale MR-ministerploeg zou overleven, viel ook nog te voorspellen. Hij steunde de kandidatuur van Bouchez als voorzitter al vóór die zich kandidaat had gesteld. De naam Mathieu Michel (MR), broer van, was al opvallender. Hij wordt staatssecretaris voor Digitale Agenda. Volgens kwatongen een manier om zich van de steun van de ‘clan-Michel’ te verzekeren.
Illegale position switch
Daarmee waren de federale posten op, maar in de tweet stond nog meer. Denis Ducarme (MR) zou namelijk Waals minister worden, ten koste van Valérie De Bue. Die werd simpelweg uit de regering gehaald en naar het parlement van de Franse Gemeenschap gestuurd als fractieleider. De andere Waalse MR-ministers, Willy Borsus en Jean-Luc Crucke, hoorden het in Keulen donderen. Ze zaten in de ministerraad toen hun voorzitter hen verraste. De Beu was er op dat moment nog niet. Verschillende bronnen geven aan dat Bouchez haar pas enkele minuten op voorhand belde om te melden dat ze geen minister meer was. Boem.
De schokgolf in Namen was al snel tot in het MR-hoofdkwartier voelbaar. Bouchez kreeg van verschillende MR-kopstukken laaiende telefoons. En dan moest de tweede bom nog ontploffen. In de Waalse regering is absolute pariteit geen vereiste, maar een minimum van één derde mannen en vrouwen wel. Met drie vrouwelijke ministers op de acht werd die norm gehaald. Door De Beu te vervangen door Ducarme niet meer. Gevolg: de position switch van Bouchez was illegaal en zou nooit door het parlement geraken. De PS en Ecolo maakten duidelijk dat zij het niet zouden oplossen. Al snel kreeg Bouchez ook vanuit de eigen partij te horen dat hij te ver was gegaan. Er vielen woorden als ‘chaos’, ‘amateurisme’ en ‘onmenselijk’.
Gevolg: Een paar uur later was zijn bomtweet verwijderd. De Bue zou toch blijven, voor Ducarme zou een oplossing gezocht worden. Terugkeren als federaal fractieleider is een optie, maar het is niet zeker dat die fractie daarmee akkoord zal gaan. In een korte reactie zei de blauwe reus dat het ‘op menselijk vlak niet makkelijk is om dit mee te maken’. Dat zal voor De Beu niet minder waar zijn. Zij deed er het zwijgen toe, maar de openlijke desavouering moet hard aangekomen zijn. Het is afwachten hoe zij zal kunnen functioneren nu het vertrouwen zo geschaad is.
Bouchez lijkt amper iemand geconsulteerd te hebben voor hij zijn beslissing bekendmaakte. ‘De ministers aanduiden is bij ons een prerogatief van de voorzitter’,
De position switch die hij aankondigde was illegaal en zou nooit door het parlement geraken