‘Is het dan minder erg dat een man vermoord wordt?’
De Vrouwenraad reageert opgetogen op het voornemen van de regering om femicide in het Strafwetboek op te nemen. Volgens relatietherapeut en seksuoloog Alexander Witpas echter zal dat het aantal moorden op vrouwen niet doen dalen.
Ilse Uyttersprot (53) is voor zover bekend het recentste slachtoffer van femicide. De oud-burgemeester van Aalst werd deze zomer om het leven gebracht door haar vriend Jurgen D., die al twee keer veroordeeld was voor partnergeweld op zijn toenmalige partner.
Sinds 2017 werden in ons land zeker 119 vrouwen met geweld omgebracht, meestal door een (ex-)partner. Het is de Vrouwenraad die tot dat getal komt op basis van berichten in de media, want officiële cijfers over de moord op vrouwen worden er niet bijgehouden.
Vaak was er voordien al sprake van bedreigingen of familiaal geweld, zonder dat er werd ingegrepen. De Vrouwenraad pleit er daarom al langer voor om femicide in het Strafwetboek op te nemen.
De regering-De Croo wil daar nu werk van maken en zal deze legislatuur aan experten advies vragen om femicide in de strafwet te krijgen. Dat staat in het regeerakkoord (DS 1 oktober). De vrouwenraad reageert verheugd op die intentie. ‘Dit is symbolisch erg belangrijk’, zegt voorzitter Magda De Meyer. ‘Eindelijk zullen er betere gegevens worden bijgehouden en kan het beleid daarop afgestemd worden.’
Ethische bezwaren
Professor seksueel strafrecht Liesbet Stevens (KU Leuven) noemt de voornemens van de regering ‘veelbelovend’. ‘Partnergeweld is een probleem dat vooral vrouwen treft op een dramatische, langdurige manier. Het is belangrijk dat dit erkend wordt’, zegt ze. Toch is ze zelf geen voorstander om van femicide een apart misdrijf te maken in het Strafwetboek. ‘Dan creëer je de suggestie dat het erger is als een vrouw het leven laat dan een man.’
Als jurist pleit ze voor een strafverzwaring bij femicide, zoals nu al bestaat voor een racistische moord bijvoorbeeld. ‘Dat is een technische oplossing waarmee je niet zegt dat ander geweld minder erg is, maar wel toegeeft dat we er als samenleving niet in slagen om dit soort situaties te voorkomen. In essentie is het niet de vraag van de vrouwenbeweging om strenger te straffen, wel om met een beter beleid een halt toe te roepen aan femicide zodat we niet meer moeten zeggen dat we het niet hadden zien aankomen.’
Hoogstens symbolisch
Relatietherapeut en seksuoloog Alexander Witpas heeft zijn bedenkingen bij het regeerakkoord. ‘Het is totaal onwaarschijnlijk dat er daardoor minder vrouwen vermoord zullen worden’, zegt Witpas. ‘Het is hoogstens symbolisch belangrijk en zeker geen efficiënt middel om het aantal moorden op vrouwen te doen dalen.’
De seksuoloog benadrukt dat er wereldwijd, maar ook in België, meer mannen dan vrouwen het slachtoffer van intentioneel geweld zijn. ‘Uit een recent rapport van de VN blijkt dat wereldwijd
‘We vragen als vrouwenbeweging niet om strenger te straffen, maar om een beter beleid te voeren’
Liesbet Stevens Professor seksueel strafrecht
‘Uit een recent VN-rapport blijkt dat wereldwijd 81 procent van de moordslachtoffers man is’
Alexander Witpas Relatietherapeut/seksuoloog
81 procent van de moordslachtoffers man is. Er worden ook beduidend meer jongens, van 14 jaar en jonger, vermoord dan meisjes.’
‘Uiteraard is het heel erg dat vrouwen vermoord worden en een betere aanpak van partnergeweld is zeker nodig’, vervolgt Witpas. ‘Maar ik heb er wel moeite mee dat er in het beleid tegen geweld geen specifieke aandacht is voor de meerderheid van mannelijke slachtoffers. Is het dan minder erg dat er een man wordt vermoord? En waarom wordt er in kranten niet bijgehouden hoeveel mannen er dat jaar al zijn vermoord?’