De leugens die Trump besmet hebben
Donald Trump is niet de enige in zijn partij die niet hoog oploopt met de wetenschap, en zeker niet de eerste. De Republikeinen nemen de waarheid al decennialang onder vuur.
Hoogleraar duurzame ontwikkeling, hoogleraar zorgbeleid en directeur van het Earth Institute aan Columbia University.
Wereldwijd zijn tientallen miljoenen mensen besmet geraakt met covid-19 door armoede, pech, kwetsbaarheid of door slechte beslissingen van beleidsvoerders. De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn besmetting alleen aan zichzelf te wijten. Trumps misprijzen voor de wetenschap en de schaamteloze manier waarop hij het advies voor de volksgezondheid naast zich heeft neergelegd, hebben rechtstreeks tot zijn eigen ziekte geleid. Erger, zijn gedrag heeft het sterftecijfer door covid-19 in Amerika nog sneller doen stijgen. Intussen is het al boven de 214.000 geklommen.
Sinds het begin van de pandemie smeken gezondheidsexperts van overal ter wereld om mondmaskers te dragen, grote bijeenkomsten te mijden en een fysieke afstand met anderen te bewaren. Het verbaast niemand dat Trump, een man met een pathologische persoonlijkheid, dat advies genegeerd heeft. Amper twee dagen voor hij bekendmaakte dat hij en de first lady positief getest hadden, stak de president nog de draak met Joe Biden, omdat die een mondmasker draagt. ‘Ik draag geen masker zoals hij’, zei Trump tijdens het eerste presidentiële debat. ‘Telkens als je hem ziet, heeft hij een masker op. Hij mag 50 meter verderop staan praten, dan nog heeft hij het grootste masker op dat ik ooit heb gezien.’
Trump legde ook oproepen van gezondheidsexperts en van plaatselijke autoriteiten naast zich neer toen hij de voorbije maanden grote verkiezingsbijeenkomsten hield. Die vonden zowel binnen als buiten plaats en de aanwezigen stonden er dicht bij elkaar, veelal zonder mondmasker. Bovendien trad hij in het Witte Huis de meest elementaire voorzorgsmaatregelen met voeten, waaronder fysieke afstand tussen de werknemers en de verplichting om tijdens vergadete ringen een mondmasker te dragen (DS 5 oktober).
Gevaarlijk kopieergedrag
Met zijn roekeloosheid heeft Trump niet alleen zichzelf, zijn echtgenote en zijn omgeving blootgesteld aan covid19. Hij heeft ook zijn supporters in de Verenigde Staten aangespoord om de waarschuwingen van Volksgezondheid in de wind te slaan en specialisten in infectieziekten te bedreigen, en op die manier de verspreiding van de ziekte te versterken.
Veel Amerikanen missen fundamentele wetenschappelijke geletterdheid. Ze worden dan ook makkelijk beïnvloed en aangemoedigd door manipulators zoals Trump en diens bondgenoten bij Fox News. Trump heeft niet alleen verhinderd dat de federale overheid de volksgezondheid effectief zou aanpakken, hij heeft overal in het land gevaarlijk gedrag uitgelokt bij zijn volgelingen.
Net zoals andere wereldleiders die covid-19 opgelopen hebben, had Trump zijn besmetting makkelijk kunnen vermijden door zich aan de normale beperkingen te houden. Het is geen toeval dat ook de Britse premier Boris Johnson en de Braziliaanse president Jair Bolsonaro besmet raakten. Net zoals Trump hadden zij de dreiging van de pandemie systematisch gebagatelliseerd en op arroganwijze de coronamaatregelen genegeerd. En net zoals de Verenigde Staten behoren het Verenigd Koninkrijk en Brazilië tot de hardst getroffen landen ter wereld. In de VS bedraagt het sterftecijfer 647 per miljoen inwoners, in Brazilië 687 en in het Verenigd Koninkrijk 623. Wereldwijd ligt dat gemiddelde op 133 sterfgevallen per miljoen inwoners.
Bijbelse onfeilbaarheid Trumps antiwetenschappelijke houding is dieper geworteld in de recente Amerikaanse politiek en cultuur. Ze sluit aan bij twee voornemens van de moderne Republikeinse partij die teruggaan tot Ronald Reagan. Het eerste is om de witte evangelisch-christelijke basis van de partij te mobiliseren. Haar afwijzing van de wetenschap hangt samen met de letterlijke interpretatie van de Heilige Schrift – een geloofsovertuiging die bekendstaat als Bijbelse onfeilbaarheid.
Dan is er ook de rabiate anti-ecologische houding van de moderne Republikeinse partij. Die wordt al tientallen jaren rijkelijk gefinancierd door de grote olie- en steenkoolindustrie – Big Oil en Big Coal. In ruil daarvoor blokkeert en vernietigt de partij regelgeving die het milieu en het klimaat moet beschermen. Het is geen toeval dat Trump niet alleen de fundamentele wetenschap afwijst om covid-19 onder controle te krijgen, maar ook de fundamentele klimaatwetenschap, terwijl er gruwelijke bosbranden woeden in het westen van de Verenigde Staten. Net zoals hij verklaarde dat het virus vanzelf zou uitdoven, beloofde hij onlangs dat de opwarming van de aarde als bij wonder zal ophouden: ‘Het zal weer kouder worden. Let maar op.’
Wat dat betreft, is Bolsonaro zowat een kloon van Trump. Met zijn basis van evangelische christenen en zijn
Veel Amerikanen missen wetenschappelijke geletterdheid en worden makkelijk beïnvloed door figuren als Trump en Fox News
radicale anti-ecologische ideeën, zijn afwijzing van klimaatwetenschap en zijn beleid in het voordeel van de Braziliaanse olie-industrie bestuurt hij zijn land op dezelfde manier.
Kruistocht tegen China
Wat Trump doet, is niet anders dan het beleid dat de Republikeinse partij de voorbije decennia gevoerd heeft. Een kwarteeuw geleden forceerde Newt Gingrich, op dat moment de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, de sluiting van het Bureau van Technische Beoordeling van het Congres. Die dienst bood de leden van het Congres wetenschappelijke en technologische begeleiding. Met zijn ingreep wou Gingrich verhinderen dat milieuwetenschap zou leiden tot regelgeving ten nadele van de industrieën die de Republikeinse partij steunen.