Uniforme kleurenkaart eerste stapje naar meer Europese coördinatie

EUROPESE UNIE Er komt wekelijks één Europese kaart met corona-kleurcodes per regio. Meer Europese coördinatie zit er voorlopig niet in.

Als tijdelijk EU-voorzitter sleurt en trekt Duitsland al weken om de respons op de pandemie onder de lidstaten beter te coördineren. ‘Nu hebben we verschillende kleurcodes, verschillende criteria en verschillende regels qua testen en quarantaine’, merkte Commissievoorzitster Ursula von der Leyen gisteren op.

Vandaag geven de 27 lidstaten hun zegen voor een aanbeveling die een eerste stap zet in die richting – meer dan zo’n oproep is niet mogelijk omdat lidstaten zelf bevoegd zijn. In de aanbeveling staat dat alle lidstaten voortaan de kleuren groen, oranje en rood zullen gebruiken, gebaseerd op dezelfde drempelwaarden. Op basis daarvan zal het Europees Centrum voor Ziektepreventie wekelijks één kaart publiceren met inkleuringen per regio. Regeringen mogen het vrij verkeer van personen binnen Schengen niet aan banden leggen voor wie vanuit of naar een regio reist die groen is.

Er komt één tracingdocument, het Europees Passenger Location Form, in te vullen door al wie een andere lidstaat binnenkomt. Quarantaineregels gelden niet voor grensarbeiders, transporteurs, patiënten die om medische redenen een grens oversteken of leerlingen en studenten die dagelijks les volgen in een andere lidstaat.

‘Commissie te ambitieus’

‘Dit nieuwe systeem zal de zaken eenvoudiger maken voor burgers’, zei Von der Leyen. Dat moet in de praktijk nog blijken. Lidstaten kunnen nog altijd individueel beslissen om reisbeperkingen in te voeren voor burgers uit oranje of rode regio’s – ze krijgen alleen de raad het betrokken land 48 uur van tevoren te verwittigen. Het voorstel van de Europese Commissie om een coronatest voorrang te geven op quarantaine voor wie uit een rode zone komt en de duur van de quarantaine gelijk te trekken, bleek te hoog gegrepen.

‘Het gaat niet snel genoeg’, erkent een hoge Europese diplomaat, die het voorstel van de Commissie te ambitieus noemt en als verklaring verwijst naar de complexe toestand. ‘Elk land heeft zijn experts en die vertellen verschillende dingen. De teststrategieën verschillen, Zweden past niet eens quarantaine toe. Dit is niet meer dan een eerste stap. We hopen dat dit lidstaten zal aansporen om de grenzen niet te sluiten en dat we na verloop van tijd de regels verder kunnen harmoniseren.’

Omdat het om een aanbeveling gaat, zijn lidstaten niet verplicht de afspraken na te komen. Behalve iets meer duidelijkheid, zal er weinig veranderen voor Europese burgers, nu de toestand in vrijwel alle lidstaten verslechtert, geeft een andere Europese bron toe. ‘We zijn al tevreden dat er iets op tafel ligt. Maar we spreken hier over nationale bevoegdheden, en lidstaten geven die niet graag uit handen.’

‘Elk land heeft zijn experts en die vertellen allemaal verschillende dingen'

Hoge Europese ambtenaar