Systeem kleurcodes op school onder druk

Dat minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) vasthoudt aan code geel, is voor velen onbegrijpelijk. De vier vakbonden zijn ‘ontstemd’ over zijn standpunt. ‘Het model staat op instorten.’

Meer besmettingen, meer ziekenhuisopnames en meer overlijdens. De cijfers in ons land worden elke dag dramatischer. Toch blijft op de scholen code geel van kracht. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) wil daar niet van afwijken. Veel mensen – zowel binnen als buiten het onderwijsveld – reageren fel op zijn beslissing.

‘De minister laat het model dat hij zelf heeft ontwikkeld, helemaal in elkaar vallen’, zegt Koen Van Kerkhoven van onderwijsvakbond COC. ‘We hebben er alle belang bij dat de kleurcodes overeenstemmen met de epidemiologische situatie. In onze ogen staat het huidig model op instorten.’

Hij legt daarmee de vinger op de wonde: van kleurcode veranderen lijkt een louter politieke beslissing te zijn. De epidemiologische situatie heeft nauwelijks invloed. Dat bewijst ook de beperkte invloed van de RAG-rapporten.

Tegen afspraken in

De vier onderwijsvakbonden stellen bovendien in een gezamenlijk statement dat ze de communicatie van de minister betreuren. Dat de minister code oranje, waarbij scholieren vanaf het derde middelbaar week om week naar school gaan, geen goed idee vindt, gaat in ‘tegen de gemaakte afspraken in de draaiboeken en gaat volledig voorbij aan het sociaal overleg’.

Onderwijsvakbond ACOD pleit zelfs voor code oranje of rood in de scholen. ‘De cijfers zijn dermate slecht dat code geel onhoudbaar is’, aldus Nancy Libert. ‘De kleurcodes zijn voor een reden afgesproken. Die moeten we dan ook toepassen.’

De kleurcodes komen al langer niet meer overeen met de oorspronkelijke betekenis die eraan gegeven is (DS 8 oktober). Code geel wordt omschreven als ‘beperkte transmissie in de samenleving’ en code oranje als ‘systematische transmissie’. Hoewel gemeenten zelf de mogelijkheid hebben om, via de lokale crisiscel, een aanvraag in te dienen om te schakelen, blijven de aanvragen om verschillende redenen uit.

Stefan Grielens

De vakbonden eisen daarom snel duidelijkheid. ‘We willen vooral weten in welke kleurcode we nu globaal zitten, en hoe die matcht met de expertise van de virologen’, zegt Van Kerkhoven.

Niet alleen de onderwijsminister moet klaarheid scheppen. ‘Bij het opstellen van de kleurcodes is altijd gezegd: de basisvoorwaarde is dat andere sectoren het openblijven van de scholen compenseren. Zijn er nu echt compensaties die het onderwijs vrijwaren?’

Toch is bijna iedereen het eens, van koepels en vakbonden tot politici en CLB’s: de scholen moeten zo lang mogelijk openblijven. De vraag rijst wel: kan dat met de huidige kleurcodes? Weyts vindt van wel. ‘In de scholen vallen de cijfers relatief goed mee’, zegt hij. ‘Als scholen niet de motor zijn, waarom zouden we ze dan straffen?’

‘Van een infoavond over de Italiëreis, tot het organiseren van zeeklassen: we hebben weet van tal van riskante initiatieven’, zegt Stefan Grielens, directeur van het Vrij CLB Netwerk. ‘Scholen zijn goed bezig, maar als ze willen openblijven, moeten ze het niet gaan zoeken. Het onderwijsveld heeft daarom een signaal nodig.’ Grielens pleit ervoor om te herbekijken wat de bedoeling van de kleurencodes was. ‘Als er lange tijd geen gebruik van wordt gemaakt, moet de vraag gesteld worden wat zo’n kleurcode waard is. Scholen zijn een veilige plek, net omdat de maatregelen goed worden toegepast. Dat moet zo blijven.’

‘Scholen zijn een veilige plek, net omdat de maatregelen goed worden toegepast. Dat moet zo blijven’

Extra maatregelen Katholiek Onder wijs Vlaanderen, de grootste onderwijskoepel, legde al een alternatief op tafel: geen halftijds afstandsonderwijs in code oranje, maar alle leerlingen voltijds op school (DS 9 oktober). Volgens Elisabeth Meuleman (Groen) zijn er nog extra maatregelen nodig. Behalve glijdende uren en afwisselende lesdagen tussen voor- en namiddag suggereert zij ook een vervroegde of verlengde herfstvakantie om ‘het aantal besmettingen binnen scholen te minimaliseren’.

Woensdag wordt tijdens het onderwijsoverleg met minister Weyts, de vakbonden en de koepels ‘in alle rust’ voortgesproken over de kleurcodes. Dan verschijnen nieuwe cijfers van de CLB’s, die instaan voor de contactopsporing op school. De cijfers zijn echter moeilijk te interpreteren. Zo maken ze geen onderscheid tussen het basis- en secundair onder wijs.

Directeur Vrij CLB Netwerk