En plots moest het standbeeld gerestaureerd
Net in de week dat het vijfhonderd jaar geleden is dat de Spanjaarden de hoofdstad van de Azteken veroverden, worden er in Mexico-Stad standbeelden weggehaald van kolonisators en missionarissen. Zo ook dat van Gentenaar Pedro de Gante.
Zijn sokkel staat er nog, maar Pedro de Gante zelf is verdwenen. Het standbeeld van de Vlaamse 16de-eeuwse missionaris, dat sinds 1976 in de calle Gante in het historische centrum van MexicoStad stond, is weggehaald. Ook de beeltenissen van Christoffel Columbus, Bartolomé de las Casas en enkele andere mannen die een cruciale rol hebben gespeeld in de verovering en kerstening van Latijns-Amerika, zijn verwijderd.
Volgens de overheid zijn de standbeelden dringend aan restauratie toe, omdat ze tijdens de aardbeving van 1992 schade hebben opgelopen. Maar is het toeval dat de agenda van de restaurateurs net nú vrij was? In de week dat het precies vijfhonderd jaar geleden is dat de Spanjaarden de Azteekse hoofdstad Tenochtitlán – nu Mexico-Stad – veroverden en daarmee de weg effenden voor de kolonisatie van Latijns-Amerika?
12 oktober is voor de inheemse Mexicaanse bevolking in ieder geval geen feestdag. Precies vijfhonderd jaar eerder, in 1520, hadden de christelijke veroveraars geen mededogen met de inwoners die hun geloof niet wilden verruilen voor een leven volgens de leer van Jezus. De dominicaanse priester Bartolomé de las Casas beschreef in zijn boek Brevísima relación de la destrucción de las Indias in 1542 de gruwel waarmee de Spanjaarden het gebied veroverden.
Advocaat van het volk? Terug naar Pedro de Gante. Die Oost-Vlaamse priester – die zijn brieven met Pedro de Mura ondertekende, mogelijk heette hij Peter van der Moere – had in april 1522 de poort van het Gentse Sint-Franciscusklooster achter zich dichtgetrokken en was via Spanje naar de Nieuwe Wereld getrokken om er het evangelie te verspreiden. Hij leerde de taal van de inboorlingen en bouwde verschillende scholen. In een school op de plek waar nu Mexico-Stad ligt, gaf hij vijftig jaar lang les.
’s Ochtends leerden de kinderen lezen, schrijven en zingen, in de namiddag kregen ze godsdienstles. De kleine kinderen mochten geen contact hebben met hun ouders, ‘opdat ze niet besmet zouden raken met afgoderij’. Op latere leeftijd zouden ze elders in het land het christelijke geloof moeten verkondigen. In 1529 verklaarde Pedro de Gante dat hij meer dan honderd kerken had opgericht en meer dan 200.000 inwoners had gedoopt.
De Gante’s erfenis is dubbel: de enen noemen hem een ontwikkelingshelper, een advocaat van het volk. Anderen vinden dat zijn scholen alleen dienden om het christelijke geloof te verspreiden. In ieder geval wordt hij gezien als een van de mannen die aan het hoofd stonden van de spirituele verovering van de Nieuwe Wereld, aldus de website van Memoria Política de México.
Standbeelden bestormen
Op de sociale media was de afgelopen dagen opgeroepen om op 12 oktober, de dag van de vijfhonderdste verjaardag van de val van Tenochtitlán, de standbeelden te bestormen die symbool staan voor de uitbuiting en de kolonisatie van de lokale bevolking. Is dat de reden waarom ze nu plots zijn weggehaald voor restauratie?
Net als zoveel andere landen worstelt Mexico met de vraag hoe het met zijn bloedige verleden moet omgaan. Het land koos er alvast voor om naar Rome te trekken. De echtgenote van president Andrés Manuel López Obrador was afgelopen weekend op audiëntie bij de paus en overhandigde hem een brief van haar man, met de vraag om excuses van de Kerk.
Pedro de Gante werd in 1988 door paus Johannes Paulus II zalig verklaard. Tijdens de verkiezing van ‘De Grootste Belg’ in 2005 eindigde hij als 99ste.
De Gante verbood kleine kinderen het contact met hun ouders, ‘opdat ze niet besmet zouden raken met afgoderij’