‘Het enige virus dat wij verspreiden, is het filmvirus’ INTERVIEW
Corona annuleerde het filmfestival van Cannes, maar dat van Gent start morgen wel. Hoe doe je dat, een filmfestival organiseren te midden van de coronacrisis? ‘Helemaal geen festival houden, was nooit een optie.’
Zonder afterparty maar met dronken Denen start het 47ste filmfestival van Gent vanavond met Drunk van Thomas Vinterberg, die zaterdag in deze krant nog een interview gaf (DS 10 oktober). ‘Ik zal pas geloven dat het ons echt is gelukt, wanneer we over een kleine twee weken afsluiten’, zegt Wim De Witte, hoofdprogrammator van het festival. Dat het geen sinecure is om in deze omstandigheden een filmfestival te organiseren, mag duidelijk zijn. Anders was het filmfestival van Cannes in mei niet geannuleerd, toen de besmettingscijfers bepaald niet slechter waren.
Toch heeft Marijke Vandebuerie, zakelijk directeur van het festival, nooit getwijfeld dat de Gentse tegenhanger zou doorgaan. ‘Het besef is gegroeid dat veel mensen het moeilijk hebben gehad tijdens de lockdown. We hebben nood aan troost en ontspanning. De bioscoop biedt een veilig antwoord op die vraag, omdat het gebeurt in een erg gecontroleerde omgeving. Mensen zitten stil, dragen een mondmasker, praten niet en er is afstand.’
‘Ik ben nooit bang geweest dat het festival niet zou doorgaan, wel ben ik bezorgd. We zijn ons bewust van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ik wil niet dat er iemand covid-19 opdoet op ons festival. Maar ik geloof dat dit mogelijk is als iedereen zich verantwoordelijk toont en wij het goed organiseren.’
In de zomer was er wel even sprake van een online editie?
Wim De Witte: ‘Geen festival houden, was nooit een optie. Desnoods gingen we voor een online editie. Nu we toch een fysiek festival houden, behouden we daarbovenop een online luik. De focus ligt wel op het fysiek beleven van film, omdat de ervaring in de zaal toch de kern van het festival is.’ Marijke Vandebuerie: ‘Het online platform kan ook de beperkte capaciteit in de zaal compenseren. Met zalen die je maar voor de helft kunt vullen, zijn sommige films snel uitverkocht. Enkele van die films komen misschien nooit meer in de Belgische cinema. Voor die films is een online versie een goede uitweg.’
De Witte: ‘Misschien vinden we zo ook een nieuw publiek. Muziekdocumentaires bijvoorbeeld: daar verplaatst niet iedereen zich van de andere kant van het land voor. Een online platform kan die mensen toch in contact brengen met het filmfestival.’
Misschien wordt het online platform wel een blijver voor de komende jaren?
Vandebuerie: ‘Dat zal dan toch altijd maar aanvullend zijn. Je kunt de films ook alleen zien tijdens de duur van het festival, sommige zelfs alleen op het moment dat ze in de zaal spelen in Gent. We willen de sfeer van het festival bewaren, de urgentie dat je de film alleen op dat ene moment kan zien. En je wil de bioscoopcarrière van de film niet hypothekeren.’
Van een bioscoopcarrière lijkt op dit moment amper nog sprake: het volk blijft weg uit de cinema, die het ook stelt zonder publiekstrekkers uit Hollywood. Kan het festival weer een momentum creëren voor film?
De Witte: ‘We gaan hier maar één virus verspreiden en dat is het filmvirus. Wij merken dat het publiek honger heeft naar de cinema. Er is al veel verkocht. Ook in andere jaren is het festival de aantrekker van het bioscoopseizoen, toch zeker in Gent.’
Waren er aanpassingen nodig?
De Witte: ‘Niks kan nog op automatische piloot, alles moet overdacht worden. We hebben bijna evenveel films als anders: 110, tegenover 130 vorig jaar. Die vertoningen hebben we wel meer gespreid doorheen de dag, om ophopingen in de hal van Kinepolis te voorkomen. De meeste zalen zullen voor minder dan de helft gevuld zijn, omdat we niet boven het maximum van 200 bezoekers per zaal gaan.’
Vandebuerie: ‘We hebben geen uitzonderingen aangevraagd, omdat we de veiligheid voorop willen stellen. Alleen in de Vooruit gaan we tot 250, maar dat is dan ook in een zaal met een capaciteit van 700.’
Hebben er sponsors afgehaakt? De gezondheidscrisis wordt hoe langer hoe meer ook een financiële opdoffer.
Vandebuerie: ‘Van doorslaggevend belang was de belofte dat we hoe dan ook onze subsidies konden behouden, zelfs als we alleen een online festival konden houden. Dat heeft ons de armslag gegeven om ons op alle scenario’s voor te bereiden. Subsidies maken een derde van onze inkomsten uit, dus de basis was gegarandeerd. Daar staat tegenover dat de inkomsten van bedrijfsevents is gezakt naar nul. Vorige jaren ontvingen we elke avond duizenden gasten op uitnodiging van bedrijven. Gelukkig zijn onze sponsors trouw aan boord gebleven, zij het voor iets lagere bedragen. We hebben 75 procent van ons sponsorbudget van vorig jaar. Dat vond ik niet slecht, aangezien een aantal van die sponsors ook moeilijke tijden doormaken.’
Hoe loopt de ticketverkoop?
Vandebuerie: ‘Daar hebben we heel voorzichtig begroot, erop rekenend dat we de helft van vorig jaar zouden halen. Vandaag lijkt dat zeker haalbaar en zijn we buiten de gevarenzone. Het verlies aan inkomsten uit ticketverkoop wordt opgevangen door steun uit het Vlaamse noodfonds.’
Wat gebeurt er bij besmetting op het festival?
Vandebuerie: ‘We hebben een vrij strikte procedure voor de medewerkers. De internationale gasten en juryleden worden sowieso getest. Voor het publiek geldt de procedure die hoe dan ook van kracht is in de bioscoop: iedereen draagt een mondmasker en houdt afstand. In dat geval is er geen sprake van een hoogrisicocontact. In principe houden contactopspoorders zich alleen bezig met hoogrisicocontacten.’
De Witte: ‘De tickets zijn niet genummerd. Maar als er vraag naar is, kunnen wij transparant zijn. Wij hebben de lijst van alle aanwezigen.’
Kinepolis stelt dat het deze crisis nog een hele poos kan aanzien, maar voor arthouses ligt dat anders. In Gent doet Studio Skoop de deuren open voor Film Fest Gent, maar sluit daarna weer, omdat het niet rendabel is. Is dat een tijdelijk fenomeen of kan covid19 de cinema’s de nek omwringen?
De Witte: ‘De bioscoop is al vaak doodverklaard. Ja, mensen hebben meer dan ooit de weg gevonden naar entertainment online of thuis. Die evolutie was sowieso al bezig. Betekent dit dat mensen nooit nog uit hun kot gaan komen? Nee, toch? Het is niet omdat je Spotify hebt, dat je geen concerten meer gaat zien. Het is alleen zaak om de bioscopen niet kapot te laten gaan door een tijdelijke ramp.’
Vandebuerie: ‘De kleinere arthousecinema’s die een avontuurlijker programma vertonen, hebben nood aan een duwtje in de rug om de vaste kosten te kunnen opvangen. Voor ons festival is de subsidie dit jaar de redding geweest.’
‘De bioscoop is al vaak doodverklaard. Ja, mensen zijn nu meer vertrouwd met online entertainment. Maar het is toch ook niet omdat je Spotify hebt, dat je geen concerten meer gaat zien?’
Wim De Witte
Hoofdprogrammator Film Fest Gent