VRT-voorzitter Luc Van den Brande blijft uit de wind na auditrapport
De positie van Luc Van den Brande als voorzitter van de raad van bestuur komt voorlopig niet in het gedrang na een vernietigend rapport over de openbare omroep.
Oud-minister-president Luc Van den Brande (CD&V) is 75 en al meer dan tien jaar voorzitter van de raad van bestuur van de VRT. Hij is een van de twintig mensen aan wie Audit Vlaanderen zijn ‘vernietigende’ auditrapport over de VRT vorige week bezorgd heeft. Woensdag werd daar in het parlement over gedebatteerd, maar niemand stelde Van den Brandes positie in vraag.
Als we rondbellen, krijgen we hetzelfde te horen. ‘De raad van bestuur van de VRT is alleen bevoegd voor strategische vraagstukken binnen de VRT. Wantoestanden met contracten maken deel uit van de operationele kant en zijn dus de verantwoordelijkheid van de directie’, zegt bijvoorbeeld Bart Tommelein, die sinds kort voor Open VLD media volgt.
Het forensisch rapport dat Audit Vlaanderen over de VRT maakte, kwam er na berichtgeving over malversaties op directieniveau (DS 27 januari). Toen al lekten details over contracten die de VRT afgesloten had. Afgelopen winter waren de directeur Productie en Media, Peter Claes, en de toenmalige ceo Paul Lembrechts – gesteund door de rest van de directie – in een open oorlog verzeild geraakt. De VRTdirectie verweet Claes toen ‘eigengereidheid en intransparantie’ over contracten. Toen Lembrechts aan Van den Brande het ontslag van Claes ging vragen, weigerde die. Een dossier tegen Claes, opgesteld door Lembrechts, werd nooit aan de raad van bestuur overhandigd. Ook het verslag van de door hemzelf aangestelde bemiddelaar, Fabiaan Van Vrekhem, weigerde Van den Brande te delen met de raad van bestuur. Het wekte de indruk dat hij Claes een hand boven het hoofd hield.
Vertrouwen in Delaplace
Nochtans, zo zeggen twee bronnen, komen verschillende belangrijke elementen uit die twee rapporten van deze winter terug in de forensische audit van Audit Vlaanderen. Het onderzoek van die instantie was vooral toegespitst op de afdelingen Productie en Media. ‘Het rapport maakt gewag van het niet-respecteren of omzeilen van de aanbestedingsregels en van tekortkomingen in het contractbeheer, maar ook van een onvoldoende integriteitsbesef bij sommigen. Wat in het rapport staat, kan in geen enkel bedrijf door de beugel’, mailde VRT-ceo Frederik Delaplace naar zijn personeel. Hij kwam na het ontslag van Lembrechts bij de VRT aan het roer.
Toch stelde niemand zich woensdag in het nochtans pittige debat in het parlement vragen bij de rol van Van de Brande. Om te beginnen wordt hij niet genoemd in het rapport van Audit Vlaanderen. Dat in tegenstelling tot de gemeenschapsafgevaardigde Rudi De Kerpel. Die nam dinsdag ontslag uit de raad van bestuur nadat Audit Vlaanderen hem op de vingers had getikt vanwege belangenvermenging. ‘De meeste mensen die vermeld worden in het rapport hebben de VRT al verlaten’, klinkt het in de regering. Claes werd in februari ook ontslagen.
Bovendien wekt de nieuwe ceo,
Frederik Delaplace, vertrouwen op. Hij communiceerde kordaat over het rapport en maakt indruk bij zijn presentaties voor de raad van bestuur. Ook zijn uiteenzetting afgelopen maandag over hoe hij deze wantoestanden wil aanpakken, is in de smaak gevallen. ‘Er is een grote politieke wil om dit niet meer opnieuw te laten gebeuren, maar Delaplace heeft de situatie in de hand’, zegt een regeringsbron. ‘We hebben er vertrouwen in.’ De minister van Media, Benjamin Dalle (CD&V), kondigde woensdag in het parlement ook maatregelen aan: zo zal er jaarlijks een audit komen en worden de aanbevelingen van Audit Vlaanderen in de beheersovereenkomst verankerd.
Bij CD&V is voelbaar dat het vertrouwen in Van den Brande na dit rapport een tik gekregen heeft. Ook bij andere partijen wordt zijn stijl gehekeld, maar zijn positie lijkt voorlopig niet in het gedrang te komen. Van den Brande heeft dan ook nog maar een dik jaar te gaan als voorzitter. Bovendien heeft niemand in de regering, die op dit moment van de ene coronacrisisvergadering naar de andere rent, veel zin om een rel te schoppen en een regeringspartij als CD&V in verlegenheid te brengen.
Van den Brande zelf bijt van zich af. ‘Natuurlijk ben ik ook erg geschrokken over de inhoud van het Auditrapport, dat volledig gaat over operationele aangelegenheden. Die liggen niet bij de raad van bestuur, niet bij de voorzitter, maar bij de VRT-directie, die autonoom handelt’, zegt hij. ‘De raad zet de strategie uit, valideert en controleert.’
‘U zegt dat het vreemd is dat mijn naam woensdag niet in het parlement genoemd is. Dat is nochtans heel logisch. Mijn naam komt – behalve in een korte toelichting over de gemeenschapsafgevaardigde – ook niet voor in het rapport. Daarin staan zaken die niet door de beugel kunnen. Ik wil wel, zoals ceo Frederik Delaplace, benadrukken dat er nergens sprake is van zelfverrijking en misbruik van overheidsgelden, in tegenstelling tot wat gesteld wordt in sommige media.’
Van den Brande kijkt nu anders aan tegen de heisa aan de VRT-top afgelopen winter. ‘We hebben toen als raad van bestuur beslissingen genomen met de elementen die we in handen hadden. Het waren toen de enige logische beslissingen. Ik heb het ontslag van Claes destijds ook niet in mijn eentje geweigerd. Dat gebeurde door de raad van bestuur op voorstel van en in consensus met het benoemings- en remuneratiecomité. Het ontslag van Lembrechts was een autonome beslissing van de regering.’ Op de vraag hoe wat in het rapport staat, is kunnen gebeuren, antwoordt hij: ‘Een gebrek aan gepast organisatiebeheer leidde tot het niet correct toepassen van de wet op de overheidsopdrachten. Bovendien was er onvoldoende integriteitsbesef.’
Vanwege de privacyregels en de vertrouwelijkheid wil Van den Brande niet reageren op de vraag naar de gelijkenissen tussen het auditrapport en eerdere rapporten, zoals dat van Van Vrekhem.
‘Mijn naam komt – behalve in een korte toelichting over de regeringscommissaris – niet voor in het rapport’
Luc Van den Brande Voorzitter raad van bestuur