Gemakkelijke uitweg is er niet

De pijnlijke verdere inperking van onze bewegingsvrijheid die het Overlegcomité gisteren niet zonder moeite uitvaardigde, is onvermijdelijk. De sluiting van cafés en restaurants voor bijna een maand komt wel keihard aan. De kritiek dat het coronabeleid te veel focust op het beschermen van ‘de economie’ ten koste van ‘de mensen’, getuigt van gebrekkig inzicht in de harde werkelijkheid. Als het al mogelijk is om ‘de economie’ te onderscheiden van ‘de mensen’, dan is de tijd lang voorbij waarop we de luxe hadden deze discussie te voeren.

De coronacijfers zijn, aan het einde van een week van dramatische versnelling, rampzalig. Ze wijzen op een exponentieel aanzwellende verspreiding van het virus die, indien ze niet wordt gestuit, over enkele weken tot een instorting van ons gezondheidssysteem voert.

Op welke manier zouden ‘de mensen’ beter af zijn als de ziekte om zich heen blijft grijpen, leerkrachten doet uitvallen, personeel en bewoners van woonzorgcentra besmet, universiteiten lamlegt en een na een sectoren waarvan onze bestaanszekerheid afhankelijk is, doet stilvallen? Het zijn toch de zwaksten die het zwaarst getroffen zullen worden als de schade aan de economie permanent wordt?

Covid-19 dwingt ons te kiezen tussen de pest en de cholera. Er is geen gemakkelijke ethische uitweg. De strijd tegen het virus vernielt het levenswerk van velen, drijft meer mensen naar de armoede, verstoort de opleiding van onze kinderen en jongeren, zaait groeiende eenzaamheid en verergert de mentale nood van kwetsbaren in de samenleving. Dat is afschuwelijk. Het is een plicht om die pijn zo veel mogelijk te temperen.

Maar de bedreiging te traag en te timide aanpakken verlengt slechts de duur van deze rampspoed. Impliciet gaat die ‘zachte’ remedie uit van de darwinistische opoffering van ouderen en mensen met voorafgaande gezondheidsproblemen. Het idee dat ze wel door afscherming en de spoedige intrede van groepsimmuniteit gered zullen worden, is twijfelachtig en dus moreel aanvechtbaar.

Op dit ogenblik beleven we de tweede van een nog onbekend aantal golven. De stelling dat sommige landen in de eerste golf hun bevolking beter hebben beschermd, kan nog niet definitief worden beoordeeld. Zekerheid volgt pas later, als in alle landen de eindafrekening vastligt en een inschatting kan worden gemaakt van factoren als cultuur, bevolkingsdichtheid, discipline en bestuurskracht. Maar dat die, naast geluk, een grote rol hebben gespeeld, staat vast.

Zachtere remedie impliceert darwinistische opoffering van ouderen