Is arrestatie Poolse topadvocaat afleiding voor ‘falend’ coronabeleid?
POLEN Roman Giertych, die zich transformeerde van rechts-populist tot vijand van de regering, is opgepakt voor corruptie. Een ‘politiek’ manoeuvre, zegt hij. Een voormalige rechts-populist die tussen 2006 en 2007 vicepremier was van Jaroslaw Kaczynski, de leider van de huidige regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). Een raadsman van EVP-voorzitter, ex-premier en ex-voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk. Een fel criticus van de manier waarop PiS sinds 2015 de Poolse rechtsstaat omploegt. En nu ook: verdachte in een grootschalige corruptiezaak. Dat is Roman Giertych. De verschillende metamorfoses van de 49-jarige advocaat tonen hoe fluïde politieke aanhorigheid kan zijn binnen de Poolse elite. Als minister in de regering-Kaczynski schilderde de partij van Giertych de EU af als communistische samenzwering en kwam hij met een plan om Goethe, Dostojevski en Kafka uit het leerprogramma van middelbare scholen te halen, ten gunste van boeken met een ‘christelijk-patriottische inhoud’.
Nadat het instorten van die regering in 2007 had geleid tot de verkiezingstriomf van Donald Tusk, legde Giertych legde zich toe op de advocatuur. Hij trad op als advocaat van Tusk en andere oppositiefiguren en werd een doelwit van aanvallen uit het PiS-kamp.
De ophef rond zijn aanhouding donderdag toont hoe gekleurd het Poolse publieke debat is, na jaren waarin rechtspraak gepolitiseerd en politiek gepolariseerd werd.
Bewustzijn verloren
Anticorruptiespeurders hielden Giertych aan op verdenking van betrokkenheid bij het verduisteren en witwassen van meer dan 90 miljoen zloty (20 miljoen euro) bij een groot beursgenoteerd Pools bedrijf. Volgens Poolse media was Giertych gelinkt aan de feiten – die zich afspeelden tussen 2010 en 2014 – als advocaat van de zakenman Ryszard K.
Giertych verloor tijdens een huiszoeking het bewustzijn en werd naar het ziekenhuis gebracht.
Via zijn dochter gaf hij mee dat de zaak een politiek manoeuvre was om de aandacht af te leiden van andere kwesties, waaronder het ‘catastrofale’ coronabeleid van de PiS-regering’. Een woordvoerder van het ministerie dat de inlichtingendiensten coördineert, reageerde dat de zaak ‘puur strafrechtelijk’ was. Maar terwijl de staatstelevisie vol op het orgel gaat over het schandaal, lijken critici van de regering het wantrouwen van Giertych te delen. Zij deelden via sociale media een persiflage van het ‘epidemiebestrijdingsplan’ van de regering, waarin bij elke opstoot van coronabesmettingen een nieuwe oppositiefiguur in het vizier zou komen.