Opnieuw reikt Franciscus holebiparen de hand

Paus Franciscus vindt dat holebiparen een wettelijk samenlevingscontract kunnen sluiten. Het is de eerste keer dat een paus zover gaat. Maar een huwelijk blijft uitgesloten.

Neen, een homohuwelijk is het zeker niet, maar paus Franciscus reikt opnieuw de hand naar de holebigemeenschap. In een documentaire van filmmaker Jevgeni Afinejevski, die gisteren in Rome in première ging, zegt hij dat het belangrijk is dat ook homoseksuele relaties een juridische bescherming krijgen. Homoparen moeten een samenlevingscontract kunnen sluiten.

Dat Franciscus hiervoor een lans breekt, is niet uitzonderlijk. Hij blijft bij het standpunt dat hij ook al verdedigde toen hij aartsbisschop van Buenos Aires was. Hij nam dat standpunt toen in omdat de Argentijnse regering het homohuwelijk wilde invoeren en dat was voor hem een brug te ver. Toch blijft het opmerkelijk dat hij dit nu ook als paus herhaalt. Geen enkele paus wilde eerder zover gaan.

‘Immorele relaties’

Met dit standpunt stuit hij zeker de conservatieve vleugel in de katholieke kerk tegen de borst. De Amerikaanse bisschop Thomas Tobin vroeg meteen om uitleg. ‘Deze uitspraak is immers duidelijk in tegenspraak met de officiële leer van kerk. De kerk kan niet toestaan dat immorele relaties worden goedgekeurd.’

De uitspraak past wel in de meer open blik die Franciscus aanneemt ten aanzien van holebi’s. Toen hij pas verkozen was, zei hij al dat het niet aan hem toekwam om een oordeel uit te spreken over homoseksualiteit. ‘Als iemand homoseksueel is, op zoek is naar God en van goede wil is – wie ben ik dan om hem te veroordelen?’

In de documentaire komt ook een slachtoffer van seksueel misbruik in de kerk aan het woord, Juan Carlos Cruz. Hij zegt dat de paus hem heeft gezegd dat God hem als homo gemaakt heeft, en dat God van hem houdt zoals hij is.

Franciscus breekt in elk geval met een antihomoseksuele traditie die zeker in de hoogste kringen van het Vaticaan populair was. Paus Johannes Paulus II noemde homoseksualiteit ‘tegennatuurlijk’ en ‘een belediging voor de christelijke waarden’. Benedictus XVI vergeleek homo’s met het regenwoud: ook zij moesten ‘gered’ worden. In de officiële leer van de kerk wordt homoseksualiteit nog altijd als onnatuurlijk beschouwd. De kerk veroordeelt homoseksualiteit niet, maar wel de homoseksuele daden. Die zijn ‘ongeordend’.

Daarom blijft ook het homohuwelijk een brug te ver. Dat sacrament blijft voorbehouden voor een man en een vrouw. In 2015 veroordeelde Franciscus in scherpe bewoordingen de erkenning van het homohuwelijk in Ierland.

De vraag is dan ook of de lgbtqgemeenschap zo blij is met dit standpunt. Pas sinds 2016 kunnen in Italië homoparen wettelijk samenwonen. Dat het zolang geduurd heeft, kwam door het verzet van de machtige katholieke kerk. Het wettelijk samenwonen kon ze niet meer tegenhouden, maar ze slaagde er wel in het homohuwelijk af te blokken. Ook het adoptierecht voor homo’s werd, onder druk van het Vaticaan, niet opgenomen in de wet. Veel Italiaanse homoparen zijn daarom nog altijd boos op de kerk.

‘Als iemand homoseksueel is, op zoek is naar God en van goede wil is – wie ben ik dan om hem te veroordelen?’ Paus Franciscus