Europees herstelfonds loopt vertraging op

RELANCE Als het coronaherstelfonds niet op 1 januari 2021 klaar is, loopt ook de storting van het geld aan de lidstaten vertraging op.

Johan Van Overtveldt (N-VA), voorzitter van de commissie Begroting in het Europees Parlement, wisselt de jongste weken geregeld pittige brieven uit met de Duitse ambassadeur Michael Clauss, die namens de lidstaten onderhandelt. De inzet is de meerjarenbegroting 2021-2027 en het herstelfonds van 750 miljard euro waarover de lidstaten in juli na vier dagen en nachten onderhandelen een akkoord bereikten.

Het Europees Parlement vindt dat programma’s zoals Erasmus en Horizon er te karig van af zijn gekomen en eist dat er 39 miljard euro extra op tafel komt. De Europese leiders maakten David Sassoli, de voorzitter van het Europees Parlement, vorige week op hun top duidelijk dat het uitgesloten is dat er fundamenteel gemorreld wordt aan hun compromis van juli. Hoogstens zijn er technische ingrepen mogelijk die een kleine 10 miljard ‘vers’ of extra geld kunnen opleveren.

Een nieuwe onderhandelingsronde afgelopen woensdagavond leverde opnieuw geen doorbraak op. Daardoor wordt het onmogelijk om het herstelfonds klaar te hebben tegen 1 januari. Voor de Commissie de 750 miljard euro kan ophalen op de financiële markten, moeten de parlementen van alle lidstaten eerst het besluit ratificeren dat daarvoor het licht op groen zet. Die procedure varieert van land tot land, maar neemt zeker tweeënhalf tot drie maanden in beslag. Maar omdat alles samenhangt, kunnen die ratificaties pas opgestart worden als er een akkoord is tussen lidstaten en Europees Parlement over de meerjarenbegroting en het herstelfonds.

Ook de onderhandelingen over een mechanisme dat lidstaten financieel kan straffen in geval van wanbeheer met het geld uit de Europese meerjarenbegroting en het herstelfonds, zijn nog niet rond. Een landingszone in dit moeilijke dossier is in zicht, maar ook hier is een deal ten vroegste eind van de maand mogelijk.

Het gevolg is dat ook het geld uit het herstelfonds ook later dan voorzien zal kunnen beginnen vloeien. In het voorziene scenario zou een eerste tranche als een vorm van prefinanciering in de nationale staatskassen belanden tegen het einde van het tweede trimester van 2021. Die datum is niet meer haalbaar, terwijl de tweede coronagolf opnieuw zwaar begint in te hakken op de Europese economie.

Hoogstens zijn er technische ingrepen mogelijk die een kleine 10 miljard ‘vers’ of extra geld kunnen opleveren