Een tijdelijk fenomeen
In de Spaanse krant El País verscheen onlangs een intrigerende grafiek. Ze lijstte op hoe laat de populaire kookwedstrijd Masterchef in verschillende Europese landen begint en hoelang het tv-programma er duurt. De conclusie: in Zweden is de zaak om negen uur gebakken, in Spanje moeten ze de gasvuren dan nog aansteken. Op het moment dat in Spanje de ontknoping valt, ligt de rest van Europa al lang te slapen. Het is dan voorbij één uur in de nacht. In Duitsland duurt Masterchef een uur. In Spanje heb je – platgekookte paëlla nog aan toe – meer dan drie uur nodig om een aflevering uit te zitten.
De Europese vergelijking van een programma in prime time mag dan wat frivool lijken, het probleem dat ermee aangekaart wordt, is dat niet. Spanje worstelt met de tijd. Een oud zeer dat bij nieuwe economische pijn onvermijdelijk weer opduikt. De korte nachten, de lange werkdagen, de siësta, het avondeten dat niet voor negen uur op tafel komt: al heel lang blijkt dat het de productiviteit geen deugd doet. In Europese vergelijkingen doet Spanje het niet goed.
Economisch minder gevoelige materie is de discussie of het geen tijd wordt om de klok in Madrid op hetzelfde uur te zetten als in Londen in plaats van Berlijn. Dat deed Franco indertijd om nog meer met de Duitsers gelijk te lopen. Maar Spanje koerste zo verder weg van zijn ‘echte tijd’. Iets wat Frank Deboosere ongetwijfeld beter kan uitleggen. Hij is er een fervente voorstander van om eens en voor altijd over te schakelen op de wintertijd.
Omdat de argumenten die aangehaald worden, van minder doden op de weg tot een beter bioritme, er niet in slagen de discussie te beslechten, zoeken economen al even mee naar munitie. Maar dat vlot niet echt.
‘De economische tol van de zomertijd’, zo probeerden twee Amerikaanse professoren management het enkele jaren geleden in The New York Times. Aan de klok morrelen schaadt bedrijven, schreven ze. Want de maandag nadat de klok een uur vooruit gedraaid wordt, ligt de productiviteit van werknemers een pak lager. Ze verprutsen meer tijd op het internet aan zaken die niets met het werk te maken hebben. En nee, de eerste maandag van de wintertijd halen ze dat niet in.
Een oude studie van JP Morgan Chase stelde dan weer dat consumenten even minder uitgeven als het ’s avonds sneller donker wordt. De Amerikaanse bank zette zelf zoveel kanttekeningen bij haar onderzoek dat er weinig van overbleef. Economen zijn niet overtuigd. De eventuele economische impact berekenen is niet eenvoudig. En zelfs als het toch gebeurde, zoals van de beloofde energiebesparing waarmee het gedraai aan de klok ooit begon, blijkt het effect tegen te vallen. De discussie zal dus niet door economen beslecht wordt.
Vergeet u morgen niet de klok een uurtje terug te draaien?
Spanje worstelt al lang met de tijd. Korte nachten, lange werkdagen, laat avondeten, siësta: het doet de productiviteit geen deugd