Waarom winkelen straks mag maar een familiefeest niet
Kerstfeesten dreigen wel degelijk de epidemie aan te zwengelen, vrezen experts, en dat in tegenstelling tot winkelen. Er is nu amper ruimte voor sociale versoepelingen, waarschuwt ook premier Alexander De Croo (Open VLD).
Hoogstwaarschijnlijk mogen we vanaf begin december wel naar de winkel om Sinterklaas- en eindejaarsgeschenken te kopen, maar zullen we ze niet mogen openmaken tijdens een familiefeest.
Kerst zal bijvoorbeeld ‘kleinschaliger en voorzichtiger’ moeten zijn dan gewoonlijk, benadrukte premier Alexander De Croo (Open VLD) gisteren in de Kamer. Hij temperde de verwachting dat er nu al (tijdelijke) sociale versoepelingen op til staan. ‘Ik zou niet willen dat we de vooruitgang van de voorbije weken verspelen op basis van vier dagen. Dit mogen we niet door onze vingers laten glippen.’
Nochtans hadden de regeringspartijen CD&V en MR gisteren de noodzaak van extra sociaal contact in de kerstperiode bepleit. ‘Je zou toch twee, drie of vier mensen per gezin kunnen toestaan’, aldus MRvoorzitter George-Louis Bouchez.
Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) zit op dezelfde golflengte. Hij stelde gisteravond op RTBF ook voor om de avondklok in de nacht van 24 op 25 december te versoepelen. In Wallonië en Brussel
geldt momenteel een avondklok vanaf 22.00 uur.
CD&V beroept zich op het motivatieonderzoek van Maarten Vansteenkiste (UGent) om op kerstdag twee bezoekers toe te laten in plaats van één nu.
Zorgwekkende situatie
Maar De Croo is beducht voor wat hij gisteren omschreef als ‘ondoordachte beslissingen die zware gevolgen kunnen hebben’. Hij herinnerde zo aan de achteraf gehekelde versoepelingen eind september van de regering-Wilmès.
Met gemiddeld zo’n 3.000 besmettingen per dag, 270 ziekenhuisopnames en 156 doden, is de situatie volgens de federale regeringstop nog te zorgwekkend. De Croo kaatste de bal ook terug naar al wie het nu soepeler wil. ‘Laten we niet vergeten dat er bij duizenden gezinnen straks een lege stoel zal zijn aan tafel, van iemand die ze verloren hebben de voorbije maanden. Ik zou het zeer appreciëren dat er niet in nog méér gezinnen een lege stoel is als we volgend jaar Kerstmis vieren, omdat we er de komende weken niet in zouden slagen om te doen wat nodig is.’
Maar waarom kan winkelen dan wel? Experts verdedigen het onderscheid. ‘Winkelen zal nog altijd erg functioneel moeten gebeuren. Er zullen geen sociale ontmoetingen plaatsvinden, laat staan dat er gedronken en gezongen wordt’, zegt biostatisticus Kurt Barbé (VUB). ‘Bij een familiefeest is sociaal contact het doel op zich, en dat is te vermijden, zeker in dit seizoen waar veel binnenshuis gebeurt.’
Dat de niet-essentiële winkels een maand geleden dan toch dicht moesten, lag aan de op hol geslagen besmettingsgolf toen, stipt biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt / KULeuven) aan. ‘Het virus circuleerde zo hevig dat ook winkelen en zeker de verplaatsing ernaartoe niet zonder risico waren. Nu we in een nieuwe situatie komen, is het normaal dat de sluiting herbekeken wordt.’
Thanksgiving
Hoe groot het risico is van extra ‘kerstversoepelingen’, valt niet te modelleren, zegt onderzoeker Tijs Alleman (UGent), die samen met Barbé en Molenberghs in het onderzoeksconsortium Restore zit. Dat becijferde eerder wel al dat met name de verstrengingen van 19 oktober (sluiting horeca, nachtelijk uitgaansverbod, één knuffelcontact enzovoort) hetzelfde effect hadden als de lockdown van maart.
‘Indirect kun je daaruit afleiden dat de sluiting van de winkels begin november weinig extra impact had en de meeste besmettingen niet in de winkels maar in het gezin en in besloten kring plaatsvinden’, analyseert Alleman. Opnieuw een waarschuwing om die contacten onder controle te houden, zeker tussen de generaties, die elkaar op familiefeesten treffen.
Dat het risicovol is om de kraan even open te zetten, toont het Canadese voorbeeld, waar Thanksgiving op 12 oktober leidde tot een versnelling in het aantal besmettingen twee weken later. ‘En ik verwacht binnenkort rampzalige cijfers in de Verenigde Staten, waar Thanksgiving gisteren doorging’, zegt Molenberghs. ‘Dat zal ook voor ons een wake-upcall zijn. We moeten nu op onze tanden bijten of we zullen het ons snel beklagen.’
Ook de overheden in het Overlegcomité zouden ervoor kunnen kiezen om nog even af te wachten hoe de coronacurve bij ons evolueert, zegt een federale bron. Mogelijk wordt er vandaag dus nog geen definitief ‘kerstverdict’ geveld.
‘Laten we niet vergeten dat er bij duizenden gezinnen straks een lege stoel zal zijn aan tafel’
Alexander De Croo Premier