Regeringen kiezen voor lange en voorzichtige exit uit lockdown dagen minder dan 75 per dag bedragen. Het aantal nieuw vastgestelde besmettingen moet gedurende drie weken lager liggen dan 800 per dag. De trend moet ook dalend zijn. En er moeten sterke dijk
De volgende versoepelingen komen ten vroegste op 16 januari, als het meezit. Het Overlegcomité kiest voor een langzame en voorzichtige exit. Loopt het ook maar een klein beetje fout, dan gaan we meteen opnieuw in lockdown.
Nu we over de piek van de tweede golf zijn, heeft het Overlegcomité beslist om heel voorzichtig enkele coronamaatregelen te lossen. Maar verdere versoepelingen moeten we niet snel verwachten: die komen er pas over anderhalve maand, op 16 januari, als de situatie gunstig is.
Op het Overlegcomité werden de krijtlijnen goedgekeurd voor de exitstrategie. Er wordt voortaan gewerkt met een eenvoudige barometer, die een schakelaar wordt. Er zijn nog slechts twee fases: een veilige zone en een lockdown.
De regeringen kiezen op die manier voor een heel voorzichtig, asymmetrisch beleid. Als de cijfers blijven dalen, kunnen de maatregelen mondjesmaat gelost worden. Maar bij de minste indicatie dat een derde golf dreigt, gaat het land meteen opnieuw in lockdown. Gouverneurs zouden zelfs nog vroeger, zonder tussenkomst van het Overlegcomité, een provinciale lockdown kunnen afkondigen.
Opdat er sprake kan zijn van versoepelingen, moet aan strenge voorwaarden voldaan zijn. Zo moet het aantal nieuwe ziekenhuisopnames gedurende zeven opeenvolgende
Geen automatisme
De afgelopen week waren er nog gemiddeld 257 nieuwe ziekenhuisopnames en 2.765 nieuwe besmettingen per dag. Ook al dalen de cijfers nu al drie weken onafgebroken, we moeten niet verwachten dat we snel onder de afgesproken drempelwaardes zullen duiken. ‘Pas midden januari zullen de cijfers laag genoeg zijn’, zei Alexander De Croo (Open VLD) na afloop van het Overlegcomité.
De premier baseert zich daarvoor op simulaties van UHasselt en UAntwerpen, beschreven in een strategische nota van coronacommissaris Pedro Facon, die De Standaard kon inkijken. Die stelt dat we rond 10 januari onder de drempelwaardes zullen zakken, maar alleen maar als we even streng blijven als de voorbije weken.
Laten we bijvoorbeeld in tussentijd toe dat de vrijetijdscontacten van kinderen met de helft stijgen, dan stijgen de ziekenopnames opnieuw tot de schoolvakanties beginnen, en bereiken we de veilige zone pas in maart. ‘Het snel uitbreiden van vrijetijdscontacten bij kinderen en jongeren kan een belangrijke negatieve impact hebben’, staat in het document te lezen.
Met deze aanpak kiest België voor een van de strengste aanpakken in heel Europa. Verschillende landen kondigden al versoepelingen aan, maar duiken lang niet onder de Belgische drempelwaardes. 800 besmettingen per dag is het equivalent van 100 besmettingen per 100.000 inwoners in veertien dagen tijd. Slechts drie Europese landen (IJsland, Finland en Ierland) hebben zo’n lage viruscirculatie.
Bovendien is het niet omdat we onder die drempelwaardes duiken, dat er meteen versoepeld zal worden, verduidelijkte minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A). ‘Het is geen automatisme, maar wel de start van een politiek debat. Het blijft een politieke verantwoordelijkheid, dit is geen technocratie.’
Zeker is dat niet meteen alle maatregelen tegelijk gelost kunnen worden. ‘Er dient met grote omzichtigheid te werk gegaan worden’, stelt de nota van Facon. Er wordt ook voorgesteld om tussen elke versoepeling een pauze van drie weken in te bouwen. Nieuwe versoepelingen kunnen enkel als de cijfers blijven dalen, én de prognoses gunstig blijven.
Vroeg in lockdown
Zo traag en voorzichtig de versoepelingen kunnen, zo snel en doortastend moeten de verstrengingen.
Als één parameter (ziekenhuisopnames of besmettingen) boven de drempelwaarde stijgt, gaat het land meteen opnieuw in lockdown. ‘Door vroegtijdig krachtig in te grijpen vermijden we een derde golf’, staat in de nota te lezen. Geen verstrengingen meer in stapjes dus, zoals in oktober gebeurde. Viroloog Steven Van Gucht hekelde eerder deze week al dat we met ‘halve maatregelen tussendoor’ in de tweede golf cruciale tijd verspeeld hebben.
Was deze nieuwe barometer er al na de zomer geweest, dan was ons land overigens op 15 september in lockdown gegaan. De regeringWilmès kondigde een week later nog versoepelingen aan. De lockdown kwam er pas op 19 oktober, met een verstrenging op 2 november.
Het is voorlopig nog onduidelijk wat een nieuwe lockdown zou inhouden: gaan de niet-essentiële winkels opnieuw dicht? In welke mate blijven de scholen open? Daarover zullen de experts en de coronacommisaris zich volgende week buigen.
Het aantal nieuw vastgestelde besmettingen moet gedurende drie weken lager liggen dan 800 per dag