M koopt kunst om artiesten zuurstof te geven
Museum M Leuven lanceert een actie om noodlijdende kunstenaars in België te steunen door werk van hen aan te kopen.
De campagne Kunst is van iedereen, die vandaag gelanceerd wordt, brengt private middelen, overheidssteun en crowdfunding samen. In de enveloppe voor eenmalige aankoop van kunstwerken zit 50.000 euro van de stad Leuven en 50.000 van Cera, een financiële coöperatie die in het verleden al systematisch jonge kunstenaars steunde. Daarnaast hoopt M Leuven het aankoopbudget te verhogen door bij het publiek geld in te zamelen. Dat kan via M-Life, een fonds dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting
Het besef dat de coronacrisis de Belgische kunstenaars hard treft, is het uitgangspunt. ‘Ze zijn kwetsbaar’, zegt Eva Wittocx, afdelingshoofd hedendaagse kunst bij M Leuven. ‘We vingen steeds vaker signalen op van kunstenaars die projecten moesten afzeggen of residenties herplannen. Ook eigen engagementen van het museum raakten uitgesteld. Sommige kunstenaars hadden bitter weinig perspectief: ze konden hun atelier niet betalen of moesten bij het OCMW aankloppen. Starters zagen zich genoodzaakt te sprokkelen of flexwerk te zoeken.’
Wat kunnen we doen om hen rechtstreeks te helpen, was de vraag die M Leuven zich stelde. Wittocx: ‘Hun oogst is hun kapitaal, dus de meest directe steun zit in het aankopen van werk. We zien dit als een engagement. De aankoopcampagne moet verder gaan dan een object in de kelder stoppen. Voor M Leuven is dit een project op lange termijn: nadenken over erfgoed van morgen, over de rol van de opkomende generatie. We nemen hun werk op in de collectie en willen het ook tonen. Zeker, intussen zijn er elders steunmaatregelen en acties opgestart of creatieopdrachten uitgedeeld. Maar omdat ze zich in tussenzones bevinden, vallen sommige categorieën uit de boot. Als museum willen we complementair zijn en een stap verder gaan.’
Expertenjury
M Leuven wil vooral zuurstof bieden aan de categorie van opkomende talenten die actief zijn in België. Wittocx: ‘We mikken niet op schoolverlaters of kunstenaars die al gesteund worden door hun galerie. Wel op creatieve makers bij wie we potentieel vermoeden.’
Voor de selectie zit een comité van vier experten samen. Naast Wittocx en Valerie Verhack van M Leuven zijn dat Hicham Khalidi van Jan Van Eyckacademie Maastricht en de Brusselse curator Louis-Philippe Van Eeckhoutte. Zij brachten een longlist van honderd namen samen. Daaruit worden twintig kunstenaars geselecteerd met een interessant profiel. Het wordt zaak hen correct te vergoeden. Dat kan via aankoop van werk of een ensemble, maar evengoed een interimopdracht of het betalen van atelierhuur.
Khalidi: ‘Op de achtergrond speelt het hiërarchische spel mee, het besef dat museumaankoop een promotie is. Vandaar dat we heel divers gaan selecteren in gender en kleur, met ook aandacht voor de Belgische taligheid. Al ligt de kunstmarkt stil en hebben ook grote namen het lastig, we willen helpen wie nog niet te ver staat en doorgaans niet in het vizier van een museum komt.’
De enveloppe van 100.000 euro vergroten via crowdfunding was een logische verdere stap. Wittocx: ‘In Leuven, maar ook in Brussel hoorden we een grote bezorgdheid: hoe moet het verder met de kunstwereld? Hoe kan de moeilijke situatie verlicht worden? En ook: hoe moet het verder als kunstvakken op scholen verdwijnen?’
Deze maand wordt de selectie vastgelegd. In maart wil M Leuven landen met een presentatie.
‘We willen helpen wie nog niet te ver staat en doorgaans niet in het vizier van een museum komt’
Hicham Khalidi
Lid selectiecomité