De Britse variant is veel besmettelijker,
maar wat betekent dat in de praktijk?
1 Hoeveel besmettelijker is de Britse variant echt?
De eerste studies toonden aan dat de Britse variant 50 tot 70 procent besmettelijker is dan de sars-CoV-2-varianten die voorheen circuleerden (DS 22 december 2020). ‘Maar op basis van nieuwe data is de wetenschappelijke consensus dat het eerder 30 tot 50 procent is’, zegt Herman Goossens, professor microbiologie (UAntwerpen). Ook de Britse wiskundige en epidemioloog Adam Kucharski (LSHTI) stelt dat de variant ‘40 tot 50 procent besmettelijker’ is.
Belangrijk is dat die cijfers afgeleid zijn uit epidemiologische gegevens. Om echt zeker te weten hoeveel besmettelijker een variant is, moet onderzoek gebeuren in het lab. Daarvan zijn nog geen resultaten bekend.
2 Als ik nauw contact had met iemand die de Britse variant heeft, heb ik het dan ook zitten?
Dat een variant besmettelijker is, betekent helemaal niet dat elk nauw contact tot een besmetting leidt. Public Health England ging voor 525.000 contacten na wat de kans is om besmet te geraken.
Bij nauw contact met iemand die niet besmet is met de Britse variant, is dat 11 procent. Na nauw contact met iemand die wél besmet is met de variant, is dat 15 procent. Dat is dus ongeveer 40 procent meer. Maar dat betekent ook dat meer dan 80 procent van de nauwe contacten níét besmet raakt. Een nauw contact is bijvoorbeeld een gesprek op minder dan één meter, een knuffel, seks of wanneer iemand in de buurt gehoest, geniesd of gespuwd heeft.
Bij een vluchtiger, maar nog altijd dicht contact stijgt de kans op besmetting ook met 40 procent. Bij de oude variant was de kans op virusoverdracht 6 procent, bij de Britse 8,4 procent. Met dicht contact wordt een medepassagier op het vliegtuig op minder dan twee meter bedoeld, of een ontmoeting op minder dan één meter voor één minuut, of voor meer dan 15 minuten op één tot twee meter afstand.
De Britse cijfers tonen aan dat de kans op besmetting in alle leeftijdscategorieën met ongeveer dezelfde factor toeneemt. Dat geldt ook voor kinderen. Al blijft het zo dat zij het virus het minst doorgeven: bij de oude variant raakte 6 procent van de contacten van besmette kinderen besmet, bij de Britse is dat 9 procent.
Uit het proefproject in de provincie Antwerpen blijkt dat binnen de gezinnen waar de Britse variant binnensloop, quasi iederéén besmet raakte. ‘Dat is dus een attack rate van bijna 100 procent’, zegt Goossens. ‘Dat toont hoe explosief en snel het gaat. Ik heb navraag gedaan bij collega’s in Engeland, Duitsland, Nederland en Zwitserland. Zij zien hetzelfde fenomeen. Dat maakt ze erg pessimistisch. Ze vrezen voor een nieuwe pandemie.’
3 Moeten we bijkomende voorzorgsmaatregelen nemen?
Zowel Goossens als professor virologie Marc Van Ranst (KU Leuven) wijst erop dat vooral de
Uit een proefproject in de provincie Antwerpen blijkt dat binnen de gezinnen waar de Britse variant binnensloop, quasi iedereen besmet raakte
bestaande maatregelen nog beter toegepast moeten worden. ‘Je kunt immers geen vijf mondmaskers dragen’, zegt Goossens.
De Britse expertengroep Sage heeft vanwege de nieuwe variant de regering geadviseerd om de aanbevolen fysieke afstand naar twee meter te brengen en om aan te bevelen om binnenruimtes beter te ventileren. Ook Van Ranst bepleit dat laatste. ‘In hoeveel gebouwen gebeuren vandaag al CO2-metingen? Dat gebeurt veel te weinig.’
Het is goed mogelijk dat we onze contacten nóg sterker zullen moeten terugschroeven. ‘Als de nieuwe variant circuleert, volstaan de huidige maatregelen niet die de curve vlak houden’, zei Kucharski daarover in een interview met deze krant(DS 15 januari).