Van de Eurostar naar het testcentrum, begeleid door politie
Wie vanuit het buitenland terugkomt naar België en zich moet laten testen op covid-19, kan dat meteen doen in Brussel-Zuid of op de luchthaven zelf. Voor wie uit het Verenigd Koninkrijk komt, is er geen ontsnappen meer aan. De politie brengt ze waar ze zijn moeten: in het testcentrum. ‘Iedereen staart ons aan.’
Zondagmiddag, 14.30 uur. De Eurostar uit Londen is een halfuur geleden het station van Brussel-Zuid binnengereden. Door de centrale hal wandelen 41 passagiers – vaak zichtbaar vermoeid en zeulend met zware koffers – in de richting van het testcentrum, net buiten het station. Ze worden geflankeerd door een vijftiental agenten van de federale politie. Een vrouw in een roze jas probeert subtiel uit de rij te glippen, maar wordt door een van de agenten met aandrang gevraagd om vooraan te gaan staan, waar hij haar in de gaten kan houden. Andere treinreizigers die de colonne voor de voeten lopen, krijgen het strenge bevel om opzij te gaan. ‘Iedereen staart ons aan’, merkt Daniel Laape (34).
De reizigers vormen een lange rij voor het testcentrum. De politie blijft tot iedereen getest is. ‘Ik begrijp dat we ons moeten laten testen en dat iedereen zenuwachtig is. Maar een politie-escorte, is dat nu niet een beetje overdreven?’, vraagt Justine Lambert (24), die de feestdagen doorbracht bij de familie van haar Britse vriend. Wanneer Elisa Bosselaer, die twee weken in Londen was, zichtbaar onder de indruk zegt aan een agent dat ze niet helemaal begrijpt wat er aan het gebeuren is, krijgt ze als antwoord ‘dat de regels veranderd zijn’.
Nu de Britse variant van het coronavirus steeds sneller in ons land circuleert, is de zenuwachtigheid over reizigers die terugkeren uit het Verenigd Koninkrijk toegenomen. Sinds vorige week vrijdag moet elke Belg die uit een niet-EU-land terugkeert – dus ook uit het Verenigd Koninkrijk – een
passenger locator form (PLF) invullen, zich laten testen en in quarantaine gaan, ongeacht de duur van het verblijf.
Uit de analyse van verdachte PCR-stalen door het Rega-instituut van de KU Leuven is gebleken dat de Britse variant beduidend vaker aangetroffen wordt bij reizigers die in Brussel-Zuid aankomen dan bij reizigers op de luchthavens van Zaventem en Charleroi. Dus gaat het voortaan na aankomst van de Eurostar – er rijdt er nog één per dag – onder politiebegeleiding naar het testcentrum, zegt coördinator Gilles De Schepper van het Rode Kruis.
‘We zien morgen wel’
Vier uur eerder in hetzelfde Zuidstation, rond 10.30 uur. In enkele minuten tijd arriveren een ICE-trein uit Frankfurt en een Thalys uit Parijs. Hier geen politie-escorte, maar alleen stewards van de NMBS die pamfletten uitdelen aan de uitgang van het perron. ‘Hebt u een coronatest nodig? Hebt u een coronatest nodig?’, vragen ze aan elke reiziger. ‘Nee, bedankt’, zeggen velen, vaak vergezeld van een afwimpelend handgebaar. Anderen kijken even op van hun smartphone, om dan onverstoord verder te stappen. Ook wie wel een flyer aanneemt, is daarna op zichzelf aangewezen. Aan de rode pijl wat verderop, die aangeeft dat het testcentrum naar rechts is, gaan velen links. Een vrouw aarzelt, haar vriend schudt nee.
Ook Jessica Duchâtel (32) gaat naar links. Ze komt met haar vriend terug van het Franse eiland Réunion. Van daaruit vlogen ze naar Parijs, waar ze de Thalys naar Brussel namen. Of ze zich nu meteen laat testen in het testcentrum? ‘Wij hebben lang gereisd. Wij zijn moe en willen naar huis. Morgen zien we wel verder.’
Sander De Rijck (25) was een jaar op Erasmus-uitwisseling in Hongarije, en keert nu definitief terug naar huis. ‘Ik moet me niet laten testen’, zegt hij. ‘Het is óf in quarantaine gaan, óf een test laten afnemen. Toch?’
(Dat klopt niet, red.) Hij kijkt naar de flyer in zijn hand. ‘Maar nu het hier toch kan, zal ik maar gaan.’
‘Soms komen hier mensen toe met vijf grote koffers, terwijl ze beweren dat ze geen 48 uur weggeweest zijn’
Steward NMBS
De stewards van de NMBS, die niet met hun naam in de krant willen, hebben het over ‘gemengde reacties’. ‘Veel mensen zijn meteen geïnteresseerd, maar we krijgen ook vaak scheve blikken, alsof we hen reclame proberen aan te smeren. Sommigen worden kwaad als we vragen hoe lang ze weggeweest zijn. “Daar heb jij geen zaken mee”, zeggen ze dan. We zien toch veel laksheid. Soms komen hier mensen toe met vijf grote koffers, terwijl ze beweren dat ze geen 48 uur weggeweest zijn. Ze proberen er gewoon onderuit te muizen.’
In het testcentrum blijft het na de aankomst van de nochtans goedgevulde Thalys en TGV doodstil. ‘Heb jij iemand?’ roept Radoine Belhaloumi, die instaat voor de veiligheid in het centrum, naar een collega. ‘Nee? Dan is er momenteel niemand.’ In een van de kamertjes zit een medewerker achterovergeleund, handen achter het hoofd. Geleidelijk aan druppelen wel wat mensen binnen, maar het aantal blijft ver uit de buurt van het aantal reizigers dat op de treinen zat. Natuurlijk moet niet iedereen zich laten testen, en bovendien moet dat ook niet in het station gebeuren, maar het contrast is toch wel erg groot.
Volgens de NMBS komen in Brussel-Zuid gemiddeld 1.000 internationale reizigers per dag aan – in het weekend doorgaans veel meer. De drukste van de afgelopen zeven dagen in het testcentrum was vorige week zondag, met 441 tests. Dinsdag, woensdag en donderdag waren het er niet meer dan 190.
Cijfers van Sciensano tonen dat van alle Belgen die tussen 4 en 10 januari uit het buitenland terugkeerden, een passenger locator
form invulden en vervolgens een code ontvingen om zich op de dag van terugkeer te laten testen, daar 40 procent vervolgens niets mee deed.
Slecht gefilterd
De controles op het al dan niet ingevulde
passenger locator form zijn sinds begin dit jaar wel intensief in Brussel-Zuid. Enkele minuten voor de aankomst van een Thalys, Eurostar of TGV begeeft een grote groep agenten van de spoorwegpolitie zich naar het perron. Daar houden ze ‘filtercontroles’. Helemaal waterdicht blijken ook die niet te zijn. De Rijck moest zijn formulier sinds Hongarije aan niemand laten zien, zegt hij.
Cédric Carlier (24) en zijn vriendin, die terugkomen van twee weken in de buurt van Toulouse, moesten dat formulier wel voorleggen. Maar de vriendin van Carlier, die de Franse nationaliteit heeft, zou ook een negatieve coronatest moeten hebben om België binnen te mogen, hadden ze gelezen. Niemand vroeg haar om die te tonen. ‘Behalve ik dan’, lacht haar schoonmoeder, die het koppel is komen opwachten.
Gemiddeld komen 1.000 internationale reigers per dag binnen via BrusselZuid. Slechts een fractie daarvan laat zich testen