‘Wij, Russen, bereiden ons voor op een worstcasescenario’ INTERVIEW
Joe Biden noemt Rusland de belangrijkste bedreiging voor de VS. ‘Zijn beleid zal de samenwerking tussen Russen en Chinezen versterken’, zegt Andrej Kortunov, directeur-generaal van een gerenommeerde denktank in Moskou.
Als vicepresident van Barack Obama pleitte Joe Biden in 2009 voor een ‘reset’, een normalisering van de Amerikaans-Russische relaties. Maar in Moskou zijn ze niet vergeten hoe de Amerikaanse gezante Victoria Nuland enkele jaren later de opstand in Oekraïne steunde. Nadat de Russen de Krim hadden geannexeerd, stelde Antony Blinken, die in die periode voor Biden werkte, voor om Rusland te isoleren. Hij is de man van de harde sancties.
In de nieuwe regering-Biden wordt Blinken de minister van Buitenlandse Zaken, ook Nuland krijgt een topjob. Onlangs noemde Biden Rusland de ‘belangrijkste bedreiging’ voor Amerika. Hij dreigt met een vergelding voor een cyberaanval die hij aan Rusland toeschrijft. Andrej Kortunov, de directeur van de Russian International Affairs Council, een belangrijke denktank in Moskou, ziet de toekomst somber in: ‘Moskou zet zich schrap voor Biden.’
‘Laten we zeggen: we bereiden ons voor op een worstcasescenario. Bidens woorden, zijn trackrecord en zijn recente benoemingen voorspellen weinig goeds. Met president Donald Trump liep het niet van een leien dakje, onder Biden rekenen we al helemaal niet op betere relaties.’
‘De Russische leiders voelen zich gedoemd. Wat ze ook doen, het lukt hen niet meer om de relaties met de Amerikanen recht te trekken. Wij verwachten meer sancties en meer pogingen van de Amerikanen om de positie van Rusland in de wereld te bestrijden. Het is alleen afwachten welke sancties Biden zal treffen. Viseert hij specifieke personen en instellingen of wil hij het hele regime straffen? Wij houden er rekening mee dat hij net zulke zware sancties tegen Rusland zal treffen als zijn voorganger tegen Iran. Dat zou betekenen dat hij onze energie-export wil raken, ons uit het internationaal betalingssysteem Swift wil gooien en de speelruimte van de Russische staatsbanken wil inperken. In dat geval wil hij Rusland verstikken. Ik hoop dat Biden beseft dat zulke sancties ook in de VS gevolgen zullen hebben.’
‘Die verdragen zijn belangrijk, omdat ze bilateraal tussen de VS en Rusland zijn afgesloten. Het Kremlin is geïnteresseerd in wapencontrole. Wij willen dat het New Start-verdrag wordt verlengd. Ik denk niet dat de regering-Biden in nieuwe kernwapens zal investeren, maar het is toch beter om daarover een akkoord te sluiten met Rusland. Daarin kunnen we afspraken vastleggen over non-proliferatie, betrouwbaarheid of de uitwisseling van data.’
‘Het INF-verdrag, dat Trump heeft opgezegd, zouden we in eerste instantie de facto kunnen verlengen. Ik denk ook niet dat de Democraten tegen een nieuw INF-verdrag zijn. Het is afwachten, maar ik kan u alleen maar zeggen dat de Russen willen praten.’ ‘Kissinger paaide zwakkere tegenstrevers om de grote rivaal van de Amerikanen te tackelen. In de jaren 70 zocht hij toenadering tot China in de hoop de band tussen
China en de Sovjet-Unie te verzwakken. Vandaag zou Biden veel beter toenadering tot ons zoeken als hij China wil aanvallen. Maar dat doet hij niet: hij richt zijn pijlen op Rusland, dat is een makkelijkere prooi.’
‘Bidens beleid zal ertoe leiden dat China en Rusland nog meer zullen samenwerken. Ik vraag me af of hij een kruistocht zal beginnen tegen het Chinees-Russische front.’ ‘De deal tussen China en de EU is, net als Nord Stream 2, irritant voor Biden. Vooral de Duitsers zitten in een lastig parket: zij zullen bijzonder omzichtig moeten manoeuvreren om Russisch gas via Nord Stream 2 te krijgen en tegelijkertijd de banden met de nieuwe Amerikaanse regering aan te halen. Het waren ook de Duitsers die hard gewerkt hebben om het handelsakkoord met China rond te krijgen.’
‘Rusland heeft Europa nodig. De EU is een veel belangrijkere handelspartner dan China. Helaas zoeken we al jarenlang naar een manier waarop we beter kunnen samenwerken, maar tot nu toe zijn pogingen, denk maar aan de OVSE of de
Nato-Russian Council, mislukt. Ik vrees dat de huidige leiders in Rusland een grotere toenadering niet mogelijk maken. Je merkt dat ons politieke systeem steeds verder afdrijft van het Europese democratische model ... Kijk naar wat er zondag met Aleksej Navalni is gebeurd (hij werd gearresteerd zodra hij in Rusland was geland, red.).’
‘Wij houden er rekening mee dat Biden even zware sancties tegen Rusland zal treffen als zijn voorganger tegen Iran’
Wie is Andrej Kortunov?
‘Waarden zijn belangrijk, ook in de politiek. Maar je mag bepaalde waarden niet als voorwaarde stellen om samen te werken. Juist door samen te werken kunnen ze worden verspreid. Ik vind zo’n top gevaarlijk, want dan krijg je een club van “democratische” landen die parallel werkt aan de internationale instellingen die net erkennen dat elk land zijn eigen waarden heeft.’
‘Het lijkt me niet het moment voor zo’n top. De democratie staat overal onder druk. Ik zou Biden willen adviseren om eerst zijn eigen huis op orde te krijgen, voor hij de rest van de wereld de les gaat spellen.’
Morgen bekijkt de buitenlandredactie wat China, Turkije, Iran en NoordKorea van Biden verwachten.
▶
▶
▶
▶
Directeurgeneraal van de Russian International Affairs Council in Moskou Die denktank is in 2010 opgericht door de toenmalige president Dmitri Medvedev om de Russische visie op de wereldpolitiek uit te leggen. Kortunov benadrukt dat hij niet de spreekbuis van het Kremlin is Historicus, werkte op de Russische ambassade in Londen en in Washington, werkte ook bij de VN Levert geregeld bijdragen aan internationaal gerenommeerde denktanks, zoals het Carnegie Endowment for International Peace