Positieve discriminatie

Joren Vermeersch (N-VA) beargumenteert in zijn column dat de overheid ons via positieve discriminatie in een hokje duwt en niet meer als gelijke burgers behandelt (DS 18 januari). Of je nu voor of tegen positieve discriminatie bent, ik geloof dat het verhaal genuanceerder is dan hij laat uitschijnen.

Allereerst: Vermeersch weet maar al te goed dat die wetgeving niet gemaakt is om individuen te benadelen, zoals hij insinueert, maar om bepaalde groepen de representatie te geven die ze nu niet hebben. Net omdát de overheid er is voor alle burgers. Alleen lijkt die representatie er niet op ‘natuurlijke’ wijze te komen.

Daar is geen eenvoudige verklaring voor. Is het een kwestie van aangeboren interesse? Daar spreek ik me niet over uit. Er zijn voldoende sectoren waarin dat geen rol hoeft te spelen, en dat argument gaat sowieso niet op voor mensen van verschillende herkomst. Bovendien is het wel heel toevallig dat het zeer vaak de autochtone mannen zijn die oververtegenwoordigd zijn in maatschappelijk gewaardeerde posities. Daarbij geeft Vermeersch’ rechtvaardigheidsgevoel blijkbaar geen krimp.

De overheid en andere instellingen kiezen positieve discriminatie als (tijdelijk) middel om, in de mate van het mogelijke, binnen hun organisatie een afspiegeling van de maatschappij te bereiken. Nogmaals, daar kun je voor of tegen zijn, maar Vermeersch gaat te kort door de bocht. Ook zonder positieve discriminatie moet een keuze worden gemaakt. Hoe kies je tussen meerdere gelijkwaardige kandidaten? Gooi je een muntje op? Nee, je stelt de vraag: welke kandidaat past het beste in ons team of in onze organisatie? De meeste mensen maken zo’n keuze vanuit het eigen referentiekader. Net dát is een natuurlijk, maar nefast mechanisme. Als een groep echt representatief wil zijn, dan moet de keuze vallen op de persoon die qua kwalificaties niet onderdoet voor de overige kandidaten, maar die wel de grootste meerwaarde is voor de groep.

Zijn er alternatieven om hetzelfde doel te bereiken? Misschien wel. Is de wetgeving perfect? Misschien niet. Word je als burger zo in een hokje gezet? Ja, maar of dat positief of negatief voor jou uitdraait, hangt in principe af van de omstandigheden, niet van het hokje. Vermeersch’ vergelijking met het ancien régime is een goedkope truc.