Welke plaats krijgen wij in de energietransitie?
Wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor de energietransitie, en welke plaats krijgt de burger daarin? Vlamingen met zonnepanelen en een digitale meter kunnen niet langer gebruikmaken van het systeem van de terugdraaiende teller. De richtlijn is nu dat ze moeten ‘wassen als de zon schijnt’ (DS
16 januari), want de overproductie van energie vloeit terug naar het net. De burger krijgt een peulschil voor de energie die hij of zij verkoopt. De nieuwe regeling leidt dus hoe dan ook tot overconsumptie. Zelf sta ik niet te springen om snel zeven wasjes te draaien bij een stralende hemel. Maar ik heb een donkerbruin voorgevoel dat terecht gefrustreerde eigenaars wel een manier zullen vinden om géén gratis energie af te staan op zonnige dagen en die gretig op te gebruiken.
Het is het Grondwettelijk Hof dat de regeling voor de terugdraaiende teller vernietigde, na klachten van onder meer de energieregulator Vreg en de federale overheid. Hoe draagt die uitspraak bij aan een gevoel van gemeenschapszin bij zowel de burger als de overheden om werk te maken van de energietransitie? Hoe verhoudt de vraag van de federale overheid aan het Grondwettelijk Hof zich tot haar verantwoordelijkheid om de energietransitie te realiseren? Wat is de rol van de Vreg en de Vlaamse overheid in het verwezenlijken van die transitie?
In een eerste reactie sprak Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) over compensaties, geleden en te lijden verliezen, maar ze vermeldde niet hoe dat zal verlopen en wie erop toeziet dat onze energievoorziening echt groener en neutraler wordt. Wanneer zullen we het netsysteem (met energielevering door de burger aan het net) eens grondig in vraag stellen? Wanneer zullen we duurzaam en beleidsmatig nadenken over een andere manier van energiedistributie en -opslag?
Als eigenares van zonnepanelen en energiebewuste burger heb ik al meer dan mij lief is uitgegeven aan persoonlijke energietransities, afgestemd op de grillen van het beleid. Maar wat mij echt tegen de borst stuit, is het gebrek aan politieke verantwoordelijkheid voor de energietransitie en het gebrek aan duidelijkheid, transparantie en betrouwbaarheid. Hoe zullen de Vlaamse en federale overheid erin slagen om samen met de regulatoren de energietransitie in gang te trekken én burgers mee te krijgen in dat verhaal?