De make-over van CD&V
Weg met de logge partijstructuur en de oude krokodillen
Zoals hij beloofd had bij zijn aantreden, timmerde CD&V-partijvoorzitter Joachim Coens in stilte aan een plan om de oude, verroeste partijstructuren op hun kop te zetten. Dat veroorzaakte behoorlijk wat onrust binnen de partij, maar na stevig intern overleg is zijn oefening klaar. De algemene vergadering van CD&V kan vanavond het licht op groen zetten voor Coens’ voorstellen, die dan de basis zullen vormen voor het grote statutaire congres van juni.
In een brief aan de leden, die De Standaard kon inkijken, heeft de voorzitter het over een ‘stevige lenteschoonmaak’ en de aanloop naar ‘het meest vernieuwende congres sinds 2001’. Toen nam de CVP, die met een stevig imagoprobleem kampte, een nieuwe start onder de naam CD&V. Zeven opvallende voorstellen uit de brief:
1. Gewone leden in partijbestuur
Coens benadrukt dat de partijorganisatie veel te log is en dat hij af wil van de ‘wirwar aan vzw’s en besluitcomités’. Het gaat dan onder meer over allerhande regiobesturen die niet meer aan besluitvorming zullen mogen doen, maar omgevormd worden tot lokale ‘oranje trefpunten’.
De nieuwe, vereenvoudigde structuur lijkt op N-VA-leest geschoeid, met een jaarlijks partijcongres, een maandelijkse partijraad en een wekelijks partijbestuur. Voor de samenstelling van die organen wil Coens meer macht geven aan de leden. Die zullen 60 van de 120 leden van de partijraad rechtstreeks mogen kiezen op het congres. De overige 60 zijn onder anderen de ministers, parlementsleden en nieuwe talenten die de partij zelf selecteert.
Het wekelijkse partijbestuur, van ongeveer 40 leden, moet een afspiegeling zijn van die partijraad. Op die manier kunnen ook gewone leden doorstoten tot de kern van de politieke besluitvorming bij CD&V.
2. Afscheid van krokodillen Opvallend: Coens wil daarbij komaf maken met de ‘zitjes voor het leven’ in het partijbestuur, zoals voor ex-voorzitters of ex-regeringsleiders. Lees: ook mensen als Mark Eyskens of Etienne Schouppe zullen moeten vechten voor hun plaatsje. De bemoeienis van die oude krokodillen leidde in het verleden vaak tot ergernis.
3. Maximaal drie termijnen voor voorzitter
Coens wil ook sneller ‘frisheid’ aan de top van de partij. In de nieuwe statuten zou de partijvoorzitter maximaal twee keer herverkozen kunnen worden. Dat betekent dus maximaal drie termijnen van drie jaar. Zijn voorganger Wouter Beke was overigens exact die negen jaar partijvoorzitter.
4. Oude geledingen moeten vernieuwen
De klassieke geledingen van de partij, met name de CD&V-senioren, de jongeren- en de vrouwenbeweging, moeten ‘dynamischer’ worden en hun werking meer afstemmen op de partij. Ze zullen in dat opzicht om de drie jaar een overeenkomst moeten afsluiten waarvan de partijmiddelen die ze krijgen afhankelijk zijn.
5. Archaïsche ideeën op de schop
Wie vandaag lid wil worden van CD&V moet onder meer nog altijd instemmen met de politieke overtuiging zoals die is omschreven in het manifest ‘Geloof, hoop en toekomst’. Dat dateert van een congres uit 1986 en gaat nog uit van een heel klassiek man-vrouwbeeld. Coens benadrukt dat het niet aan de partij is om zich te mengen in persoonlijke levenskeuzes en dat het voor sommigen zelfs discriminerend kon zijn. Die ‘archaïsche ideeën’ wil hij schrappen.
Voor andere ‘moeilijke, maar belangrijke’ termen in de christendemocratie, zoals personalisme, rentmeesterschap of subsidiariteit, zoekt de partij nog naar eigentijdse bewoordingen. Coens wil ze anders en concreter formuleren ‘zodat we aan de brede bevolking laten zien dat er een christendemocraat in elk van hen schuilt’.
6. Geen verantwoording aan oude standen
CD&V zal altijd rekening blijven houden met het middenveld, benadrukt Coens, ‘maar we behoren niemand toe en we zijn aan niemand verantwoording verschuldigd, behalve aan onze leden en onze idealen’. Dat lijkt een duidelijke boodschap aan de oude standen, waaronder Beweging.net, het ACV, de Boerenbond of Unizo. Coens gaf eerder al aan dat ze minder in de pap te brokken zullen hebben, onder meer bij het vastleggen van de verkiezingslijsten.
7. Stem voor niet-leden
Net als Vooruit-voorzitter Conner Rousseau wil ook Coens van zijn partij een bredere beweging maken. Door een systeem van geregistreerde kiezers kunnen ook niet-leden punten op de agenda zetten en deelnemen aan polls van de partij. Ze kunnen echter niet meestemmen op congressen.
Tot slot nog opvallend: Coens duwt symbolisch ook de eerste zin van de statuten – ‘voor ons telt elke mens’ – wat verder naar onderen. Dat wordt vervangen door: ‘We geloven in wat de mensen kunnen.’ Het moet benadrukken dat de partij weg wil van de passiviteit en rekent op een actief engagement van mensen om de wereld te veranderen.