Een einde aan de ‘eeuwige oorlog’ ‘B
Zelfs een meerderheid van Amerikaanse veteranen vond de operatie in Afghanistan een slecht idee. Biden, die tegen 11 september alle soldaten naar huis haalt, wil de focus verleggen. Onder meer naar China, corona en het klimaat.
ezige Biden’ lijkt al vanaf de start van dit presidentschap een passender bijnaam dan ‘Sleepy Joe’. Met een opgedreven vaccinatiecampagne, een coronasteunpakket van 1.900 miljard dollar en een nog ambitieuzer infrastructuurplan (dat nog niet is goedgekeurd, red.) nam Biden op binnenlands vlak al een vliegende start.
Deze week keek de president voorbij Amerika’s grenzen. Biden leek op buitenlands vlak wel alomtegenwoordig. Woensdag zei hij dat de VS zich volledig terugtrekken uit Afghanistan.
Alle Amerikaanse soldaten zijn uiterlijk op 11 september weer thuis. Die datum is hoogst symbolisch, want op 11 september 2021 is het precies twintig jaar geleden dat moslimterroristen van Al Qaeda de VS aanvielen met een reeks terroristische aanslagen. Dat was de aanleiding voor Amerika om Afghanistan binnen te vallen.
‘We trokken ten oorlog met specifieke doelstellingen’, blikte Biden terug. Die zijn volgens de president bereikt. Terreurleider Osama bin Laden is dood, en Al Qaeda is verzwakt, zowel in Afghanistan als in Irak, zei Biden. Hij voegde er liever niet aan toe dat uit Al-Qaeda in Irak de terreurgroep Islamitische Staat is ontstaan.
Trumps deal met de Taliban
Onder Bidens voorganger Trump bereikte Amerika met de extremistische Taliban al het akkoord dat de soldaten tegen 1 mei naar huis zouden worden gehaald. Door het hoge geweldniveau en de slabakkende vredesonderhandelingen tussen de Afghaanse regering en de Taliban, heeft Biden daar nu 11 september van gemaakt. Dan zit het er echt op. Nieuwe voorwaarden stelt hij niet.
‘In Afghanistan dienen nu soldaten van wie de ouders daar ook al hebben gediend’, zei de president, die indringend in de camera keek. ‘Het was nooit de bedoeling dat dit generaties lang zou duren.’ Daarmee vertolkt Biden een populair standpunt. De meeste Amerikanen (59 procent) en zelfs de meeste legerveteranen (58 procent) vonden de oorlog in Afghanistan niet het voeren waard, bleek uit een peiling door Pew Research in de zomer van 2019.
De tol was hoog. De militaire operatie heeft aan meer dan 2.300 Amerikaanse soldaten het leven gekost. Zeker ook 100.000 Afghaanse burgers kwamen om. En twintig jaar oorlog heeft de Amerikaanse belastingbetaler miljarden dollars gekost.
‘Tijd om een einde te maken aan deze forever war’, concludeerde de president. Dat vindt Biden al jaren. Als vicepresident keek hij toe hoe ook president Obama een einde probeerde te maken aan de oorlog in Afghanistan, enkel om er nog dieper te worden ingezogen. Biden was fel tegen de surge, de ontplooiing van 30.000 extra soldaten eind 2009, waarmee Obama onder druk van de legertop had ingestemd.
Biden haalt de soldaten niet zozeer naar huis om zijn publieke opinie ter wille te zijn. De president ziet zelf elders grotere uitdagingen waarop hij Amerika’s focus en middelen wil richten. De coronapandemie, de klimaatverandering en strategische dreigingen uit China, Noord-Korea, Iran en Rusland, om er maar enkele te noemen.
Deze week sprak Biden ook met Vladimir Poetin, die opnieuw in Oekraïne stookt. De Russische president kreeg van Biden een uitnodiging voor een ontmoeting. Tegelijk stelt Washington nieuwe strafmaatregelen tegen Moskou in, die Rusland niet onbeantwoord zal laten. Het doet de vraag rijzen of Amerika’s dubbelzinnige strategie – praten met Rusland, maar tegelijk duidelijk maken dat we niet onder vrienden zijn – kan werken.
Toch is Poetin, net als de Chinese president Xi Jinping, ook uitgenodigd op de virtuele klimaattop die Biden volgende week houdt. De groeiende invloed van Peking stond gisteren hoog op de agenda, tijdens de ontmoeting die Biden had met de Japanse premier Yoshihide Suga in Washington. Het werd Bidens eerste fysieke ontmoeting met een buitenlandse leider, sinds hij eind januari begon als president.
Een mogelijk resultaat van die bilaterale top zou Japans-Amerikaanse samenwerking kunnen zijn op het vlak van infrastructuur, zoals snel 5G-internet en zuivere energie. Nog voor Biden president werd, had hij kritiek op China’s Belt & Road Initiative dat ook projecten omvat die schadelijk zijn voor het milieu. Biden nam zich toen al voor om met bondgenoten in Azië te werken aan properdere alternatieven. China beconcurreren wordt een centrale doelstelling van Bidens buitenlands beleid. In de column ‘Buitenbeen’ kijkt de buitenlandredactie elke week terug op een figuur die de internationale politiek beheerste.