Wanneer zijn wij, modernen, eindelijk voldaan?

Onze onstilbare honger naar grondstoffen is catastrofaal. We moeten een nieuw economisch model ontwikkelen dat zorg draagt voor de aarde én de mens, schrijft Dirk Holemans.

hoeveel vinden wij genoeg zodat er voldoende is voor iedereen op aarde? Als we een stabiele en rechtvaardige wereld willen achterlaten, moeten we erover waken dat de sociale en ecologische kosten van de duurzaamheidstransities in rijkere delen van de wereld niet opnieuw worden doorgeschoven naar de armere delen. Daarvoor moeten we de consumptie en de productie dekoloniseren, aangezien niet-duurzame consumptie door rijkere groepen, op basis van ‘zo goedkoop mogelijk’, alleen mogelijk is door neokoloniale vormen van extractie, toe-eigening en handel.

Uitdagende tijden vragen om sterke beeldspraak. Misschien zitten we niet in de Titanic, maar we zitten alleszins ook niet met zijn allen op hetzelfde dek van het schip. Een groep hogere inkomens geniet op het bovenste dek van de zon en van de non-stopcatering, terwijl ze aan de lagergelegen groepen blijft beloven dat er bovenaan ooit voor iedereen plaats zal zijn. Dat het bovenste dek niet functioneert zonder de uitbuiting van het onderste, ontkennen ze.

We kunnen onze moderniteit moderniseren door een zorgperspectief toe te voegen aan de waarden rede, autonomie, democratie, vrijheid en gelijkheid. Dat kan toelaten om een nieuw economisch model te ontwikkelen, dat zorg wil dragen en de aarde en de mens beschermt. Telkens als we economische waarde creëren, moet die sociaal en ecologisch waardevol zijn. Denk aan de boer die zijn bodem niet uitput en natuur niet omploegt, maar de bodemkwaliteit koestert en zorgt voor biodiversiteit op en langs zijn akkers. En aan zorgpersoneel dat opnieuw meer tijd heeft voor warm, menselijk contact.