Geesten ook bij ons stilaan rijp voor verplichte vaccinatie in de zorg

De verzamelde zorgsector vraagt om vaccinatie te verplichten voor zijn personeel. Ook de beleidsvoerders evolueren steeds meer in die richting. Vandaag zou al duidelijker moeten zijn of ons land Frankrijk wil volgen.

De ministers van Volksgezondheid van ons land zitten vanochtend bijeen om zich te buigen over een verplichte vaccinatie van het zorgpersoneel. Lang was de politieke en wetenschappelijke consensus dat inentingen tegen het coronavirus beter niet verplicht werden, zelfs niet voor zorgverleners. Maar stagnerende vaccinatiecijfers, verplichtingen in andere Europese landen en vooral de onstuitbare opmars van de erg besmettelijke deltavariant – met de bijbehorende stijgende cijfers – hebben het debat in korte tijd doen keren.

Maandagavond kondigde Frankrijk aan de vaccinatie verplicht te maken voor het zorgpersoneel, eerder die dag deed Griekenland hetzelfde. Ook Italiaanse zorgverleners kunnen er niet langer onderuit. En nu woedt het debat ook volop in ons land. Er is een precedent: de vaccinatie tegen hepatitis B is al verplicht voor zorgpersoneel.

Uit cijfers van Sciensano blijkt dat de vaccinatiegraad tegenvalt bij zorgverleners die vroeg in de campagne opgeroepen werden, en dat vooral in Brussel en Wallonië. Eind mei was 64 procent van de Brusselse en 73 van de Waalse zorgverleners volledig gevaccineerd, tegenover 83 procent aan Vlaamse kant. (Tand)artsen en apothekers doen het goed, maar bij verzorgers of vroedvrouwen ligt de vaccinatiegraad lager.

De Vlaamse ziekenhuizen pleitten al langer voor verplichte vaccinaties, maar begin deze week sloten ook de Franstaligen zich aan. Toen – nog voor de Franse beslissing – stuurden de verzamelde koepels boven de Belgische zorginstellingen een brief naar de federale regering met de vraag vaccinatie verplicht te maken. En dat voor iedereen die in een rusthuis werkt, dus ook voor klusjesmannen en het administratief personeel.

‘Het is uiteraard het beste als mensen zich vrijwillig laten vaccineren’, zegt Philippe Leroy, ceo van het Brusselse UMC Sint-Pietersziekenhuis. ‘Wij hebben daar de voorbije maanden alles voor in het werk gesteld. Vandaag is bij ons bijna 80 procent van het zorgpersoneel gevaccineerd, dat is niet genoeg.’

Zeker in woonzorgcentra blijven de cijfers te laag. In een woonzorgcentrum in Nijvel overleden vorige maand twaalf bewoners van wie het merendeel gevaccineerd was. Slechts driekwart van het zorgpersoneel was er gevaccineerd. Sindsdien is ook Vlozo, de koepel van private woonzorgcentra, overtuigd van de noodzaak, net als de zelfstandige zorgberoepen.

Ook aan politieke zijde evolueert het debat. Vandaag komt de Interministeriële Conferentie van de ministers van Volksgezondheid samen over de kwestie, en vrijdag komt het aan bod op het Overlegcomité, waarbij de diverse regeringen de coronamaatregelen opnieuw onder de loep nemen. Een beslissing heeft heel wat voeten in de aarde. Onder meer de vakbonden verzetten zich tegen een verplichting.

Vandenbroucke ‘niet tegen’ Vorige week sprak de Brusselse minister van Volksgezondheid, Alain Maron (Ecolo), zich uit voor een verplichting, mits er een sociaal akkoord is. Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) benadrukt dat de Vlaamse cijfers goed zijn en wil eerst inzetten op een inhaalcampagne bij nog niet-gevaccineerde zorgverleners. Maar CD&V-voorzitter Joachim Coens zei op Twitter: ‘Zeker in de zorg moeten we iedereen vaccineren voor wie het medisch kan, als het moet met verplichting.’ Bij de Vlaamse regeringstop klinkt het dat een verplichting ‘geen taboe’ meer is.

Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil afwachten wat zijn actieplan oplevert dat de vaccinatiegraad moet opkrikken. Hij wil ook inzetten op sensibilisering en transparantie, zodat duidelijk is wat de vaccinatiegraad in elke zorginstelling is. ‘Als dat niet voldoende is, kunnen we nadenken over een verplichting’, zegt de woordvoerder van Vandenbroucke. ‘We zijn daar niet tegen.’

De MR kant zich wel nog tegen een verplichting. Tegen vrijdag wil de federale regeringstop zicht hebben op de laatste vaccinatiecijfers voor het zorgpersoneel. ‘We zullen ons buigen over de vraag hoe we die best omhoog krijgen, met een onmiddellijke verplichting of eerder stap voor stap’, klinkt het. ‘Maar de geesten rond een verplichting zijn sterk gerijpt.’