Hoelang moet ik nog wachten op mijn derde prik?
Van alle volledig gevaccineerde 65-plussers kreeg nog maar 15 procent een derde prik. Wanneer komt de rest aan de beurt? Met welk vaccin zal dat zijn? En heeft een weigering gevolgen voor de coronapas?
Wanneer krijg ik mijn uitnodiging?
In Vlaanderen gingen de eerste uitnodigingen voor 65-plussers vorige week de deur uit. Eerder werden al de eerste 85-plussers uitgenodigd. Ook wie een minder goed werkend immuunsysteem heeft, bijvoorbeeld door een kankerbehandeling, wordt al opgeroepen.
Voor de 65-plussers moet een tussenperiode na het tweede vaccin gerespecteerd worden. Die bedraagt vier maanden voor wie AstraZeneca of Janssen kreeg, voor Pfizer en Moderna is dat zes maanden. Voor patiënten met immuundeficiëntie geldt die minimumperiode niet.
Het vaccinatietempo staat de komende weken op een laag pitje omdat de vaccinatiecentra zich moeten herorganiseren. Er zijn centra die verhuizen, andere moeten op zoek naar personeel. U hoeft zich dus nog niet ongerust te maken als u nog niet opgeroepen bent.
Wanneer is de rest aan de beurt?
De Hoge Gezondheidsraad buigt zich momenteel over de vraag of ook mensen onder de 65 jaar een tweede prik moeten krijgen. Daar is nog geen uitsluitsel over. Ook de vraag of het zorgpersoneel een derde prik moet krijgen, ligt nog op tafel.
Waar moet ik heen?
In de regel worden de vaccins toegediend in een vaccinatiecentrum. Daarvoor moet u mogelijk wel naar een andere plek dan vroeger: in Vlaanderen zijn 23 centra verhuisd, nog eens 13 sloten de deuren. De vaccinatiecentra houden er volgens het Agentschap Zorg en Gezondheid ook al rekening mee dat ze mogelijk derde prikken bij min-65-jarigen zullen moeten zetten. Bewoners van een woonzorgcentrum worden daar ingeënt.
Is een derde prik eigenlijk nodig? Een Britse studie becijferde dat de werkzaamheid van de vaccins achteruitgaat na verloop van tijd. Na 20 weken is de bescherming tegen ziekenhuisopname onder de 80 procent gezakt voor wie AstraZeneca kreeg. Voor Pfizer blijft de werkzaamheid beter behouden, maar daalt ze iets sneller bij senioren (DS 25 september). De vaststelling dat de werkzaamheid van de vaccins daalt, motiveerde de Hoge Gezondheidsraad om alle 65-plussers een opfrissingsvaccin aan te bieden.
Zijn de bijwerkingen erger ?
Het Duitse vaccinatie-adviescomité Stiko vergeleek de bijwerkingen na een tweede en een derde prik met het Pfizer-vaccin. Daaruit blijkt dat bijwerkingen, zoals hoofdpijn en rillingen, ongeveer even vaak voorkomen. Uit gegevens van het Israëlische ministerie van Volksgezondheid, eveneens voor Pfizer, blijkt dat er bij de derde prik beduidend minder bijwerkingen waren.
Welk vaccin werkt het best als derde prik?
Een Amerikaanse studie vergeleek de immuunrespons van Pfizer, Moderna en Janssen als derde prik. Daarbij werden ook heterologe vaccinschema’s onderzocht, waarbij iemand een ander vaccin als derde prik krijgt. Daaruit blijkt een duidelijk patroon: welk vaccin iemand als eerste dosis ook kreeg, een opfrissingsvaccin met Moderna wekt het hoogste aantal neutraliserende antistoffen op. Bij Janssen is dat steevast het laagst. Pfizer zit daartussen. Het gaat om gegevens uit het lab en de vraag is altijd hoe zich dat in de praktijk vertaalt. Twee Israëlische studies tonen dat wie drie keer gevaccineerd werd, meteen na de derde prik beduidend minder vaak corona opliep of ernstig ziek werd. Er zijn nog geen studies die het effect op lange termijn onderzoeken.
Kan ik kiezen welk opfrissingsvaccin ik krijg?
Helaas niet. Net zoals bij het eerste vaccin hebt u geen keuze. Voor het gros van de bevolking zal het Pfizer zijn, Moderna wordt alleen aan enkele grotere vaccinatiecentra geleverd. Ook wie eerder al Janssen of AstraZeneca kreeg, krijgt een dosis Pfizer of Moderna als opfrissingsvaccin.
De inhoud is identiek aan de dosissen die gebruikt worden voor de eerste en tweede prik. Moderna heeft bij het Europees Geneesmiddelenagentschap EMA een aanvraag gedaan om de dosis te halveren voor derde prikken. Deze maand wordt groen licht van het EMA verwacht.
Kan ik tegelijk een griepprik krijgen? In de vaccinatiecentra worden geen griepvaccins toegediend. Er is nochtans geen bezwaar om beide vaccins samen te geven, stelt de Hoge Gezondheidsraad. In woonzorgcentra of in ziekenhuizen – als beslist wordt om het zorgpersoneel een derde prik te geven – zou het dus wel kunnen. Het Duitse Stiko beveelt aan om de griep- en de coronaprik in de regel niet in dezelfde arm te zetten.