Met het label ‘parentale burn-out’ zijn ouders twee keer de pineut

OPVOEDEN Het lijden van ouders moet niet worden aangepakt als een individueel syndroom, maar als een maatschappelijk symptoom, betoogt Stefan Ramaekers. Het begrip ‘parentale burn-out’ is al een tijdje in opmars. Het vindt stilaan vruchtbare grond, want eindelijk lijkt er erkenning te komen voor de moeite en het ongemak die sommige ouders ervaren. Maar ik vraag me af of het label niet meer problemen creëert dan dat het er oplost.

Een week geleden publiceerde deze krant een interview met twee onderzoekers over het begrip (DS 13 oktober) en vrijdag kwamen ook ouders zelf aan het woord (DS 21 oktober). De afgelopen vijf jaar is het aantal publicaties over parentale burn-out geboomd. Wetenschappers werken internationaal samen en er is een heuse onderzoeksindustrie rond ontstaan.

Ongetwijfeld vinden de meeste onderzoekers het een goede zaak dat er een heldere term is voor een bepaald probleem en menen ze dat ze ouders daarmee een dienst bewijzen. Maar ik betwijfel of dat dan ook voor ouders een goede zaak is.

Het ondernemende zelf

Het label ‘parentale burn-out’ geeft een naam aan een probleem of een lijden. Maar er gebeurt meer: het lijden wordt, doordat het een naam krijgt, iets dat ‘opgespoord’ kan worden, iets waarvan de ‘oorzaken’ bepaald kunnen worden, en iets dat dus ‘aangepakt’ en ‘verholpen’ kan worden.

Versta me niet verkeerd. Het lijden dat sommige ouders ervaren, is echt. Maar door het probleem te labelen als ‘parentale burn-out’, zijn ouders niet geholpen. Integendeel, ze dreigen twee keer de pineut te zijn. Je zult het om te beginnen maar meemaken: erdoor zitten, het even niet meer zien zitten met je kinderen, emotioneel uitgeput zijn – om welke redenen dan ook. Kinderen grootbrengen kan vermoeiend zijn en de draagkracht overstijgen. Er zijn ouders die afzien. Dat lijden bestaat.

Maar wat is dan de oplossing voor een parentale burn-out? Enigszins cynisch gezegd komt de oplossing erop neer dat ouders nog eens ‘werk’ krijgen. Ze moeten immers hun strategieën en verwachtingen herbekijken en hun opvoeding anders organiseren. Houdt het label van de ‘parentale burn-out’ het probleem dan niet net meer in stand?

Laten we aannemen dat sommige ouders zich inderdaad overbevraagd voelen. Dan nog zijn er andere manieren om naar dat probleem te kijken.

Waarom gaan we niet te rade bij denkers die iets over de samenleving zeggen? Een lange rij van filosofen, sociologen, cultuurcritici en psychiaters – Byung-Chul Han, Zygmunt Bauman, Elisabeth en Ulrich Beck, Paul Verhaeghe en Dirk De Wachter – heeft de verwoestende effecten aangekaart van ons westerse samenlevingsmodel op individuen: burn-out, depressies, angststoornissen, zelfdodingen … De individualiserende tendensen van

De oplossing komt erop neer dat ouders nog eens ‘werk’ krijgen: ze moeten hun opvoeding anders organiseren

correcties & aanvullingen

Kernenergie. De Britse kerncentrale Hinkley Point C zal een vermogen van 3,2 gigawatt hebben, niet 3,2 megawatt (DS 22 oktober). In de grafiek in de papieren krant staat de rode kleur voor nieuwe centrales, niet voor de te sluiten centrales.