Justice for Sanda Dia is nog niet voor morgen
De familie van Sanda Dia (20) heeft gisteren beroep aangetekend tegen een beslissing van de rechter in de zaak-Reuzegom. Die beslissing maakt het volgens de familie onmogelijk om nog de waarheid achter de dood van Dia te achterhalen.
Na 3,5 jaar ligt het strafproces in de zaakSanda Dia opnieuw stil. De familie van het slachtoffer kan niet leven met een tussentijdse beslissing van de rechter, waarin zij zegt dat ze enkel kan oordelen over de feiten die zich hebben voorgedaan in de laatste uren van de doop van Sanda Dia bij studentenclub Reuzegom op 5 december 2018 en die hem uiteindelijk fataal werden. Ter herinnering: het doopritueel duurde twee dagen, op 4 en 5 december, en bestond uit een rozenverkoop, een afzuip, een cantus en ten slotte een dag aan een blokhut in Vorselaar waar de schachten urenlang in natte kleren in een put moesten zitten en proeven moesten uitvoeren.
1Hoe is het zover kunnen komen? Alles gaat terug op de beslissing van het openbaar ministerie om bij de hoofdklacht ‘het toebrengen van schadelijke stoffen met de dood tot gevolg’ het zeer beperkte tijdskader van die namiddag in Vorselaar te nemen. Volgens hen is het nog steeds mogelijk om getuigenverklaringen en berichten te vinden die aantonen dat Dia de dagen voordien al in slechte staat verkeerde. De rechter denkt van niet en liet dat zo optekenen in het zittingsblad. Dat geldt als een juridische beslissing. Het gaat dus om een zeer technische situatie met verstrekkende gevolgen. Bovendien wou de rechter de aanklacht herkwalificeren tot ‘opzettelijke slagen en verwondingen met de dood tot gevolg’.
Dat zou opnieuw juridische gevolgen hebben voor de mogelijkheid om de Reuzegommers te veroordelen en voor hun strafmaat.
2Waarom dit beroep?
De rechtbank vindt zich alleen bevoegd om te oordelen over wat er op de tweede dag van de doop in Vorselaar aan strafbare feiten is gepleegd. ‘Door zo te oordelen, wordt ons het recht ontnomen om antwoorden te krijgen’, schrijft de familie in een verklaring. ‘Wij zijn van oordeel dat het ook mogelijk is om te oordelen over de feiten die op 3 en 4 december 2018 in Leuven plaatsvonden. Onze zoektocht naar de volledige waarheid en onze wens de Reuzegommers verantwoordelijkheid te zien nemen voor Sanda’s dood, verplicht ons – hoe pijnlijk dit ook is – om beroep aan te tekenen tegen de beslissing die maandag werd genomen.’
3Hoe uniek is het dat een burgerlijke partij een proces stillegt?
Zeer uitzonderlijk. Maar het leek er altijd al op dat het proces moeilijk zou verlopen. De voorbije jaren stond het dossier bol van de onverwachte procedures. De voorbije dagen gonsde het achter de schermen van de geruchten dat een of meer advocaten van de Reuzegommers broedden op een wraking van de rechtbankvoorzitter. Op de eerste twee zittingsdagen liet zij zich opvallen door een aantal opmerkelijke interventies. Het was nog maar de vraag of het zover zou komen. Geen van de Reuzegommers wil dat de rechtszaak op de lange baan geschoven wordt. De advocaten die de wraking van de rechtbankvoorzitter overwogen, beseffen ook dat de publieke opinie hen niet bepaald goedgezind is. Een wraking zou het imago van de cliënten niet ten goede komen.
4Wat nu?
Het proces tegen de 18 beklaagden wordt voor onbepaalde tijd in de koelkast gestoken. Volgende week zijn er geen zittingen meer in Hasselt.
Het is nu aan het Antwerpse hof van beroep om zich te buigen over de kwestie. Als de advocaten ongelijk krijgen, dan blijft de zaak in Hasselt, met dezelfde twee procureurs en dezelfde rechter en haar twee bijzitters. Krijgen de advocaten gelijk, dan wordt de zaak ‘geëvoceerd’. Een procureur-generaal neemt het dossier dan over en er meteen een zaak in beroep in Antwerpen.
5Wat denken de beklaagden? Maandagavond, toen de rechter haar beslissing liet optekenen, reageerde een aantal advocaten van beklaagden met zichtbare tevredenheid. Die beslissing komt hen ten goede, want een aantal mogelijk incriminerende feiten kan volgens de rechter niet langer meegenomen worden. Advocaat John Maes, die opkomt voor een van de Reuzegommers, was alleszins van plan om dat korte tijdskader deel te laten uitmaken van zijn pleidooi.
De beslissing van de burgerlijke partijen veroorzaakt ook verdeeldheid. Twee van de strafpleiters geven off the record toe dat Sven Mary en zijn collega’s terecht beroep aantekenen: ‘De rechter heeft het echt wel te bont gemaakt.’ Anderen hebben het dan weer over ‘een vreemd manoeuvre’. Een van de advocaten zegt zelfs dat het ‘een geweldig cadeau is voor de Reuzegommers’, omdat de zaak nu ‘in een juridisch moeras verzandt’.
De kans lijkt groot dat de zaak effectief voor het hof van beroep in Antwerpen zal worden gepleit. Dat kan nog maanden duren. #JusticeforSanda is met andere woorden nog niet voor morgen.
‘Dit is een geweldig cadeau voor de Reuzegommers. De zaak verzandt nu in een juridisch moeras’
Advocaat van een beklaagde