Musk versus Europa
Terwijl Elon Musk aan het onderhandelen was met Twitter om het sociale netwerk over te nemen, zaten Europese politici in Brussel rond de tafel over een stuk wetgeving met de saaie naam Digital Services Act (DSA). Musk kreeg uiteraard de meeste aandacht. Maar de DSA is op langere termijn waarschijnlijk belangrijker – zélfs voor de toekomst van Twitter. Simpel gezegd: Elon Musk mag in Amerika en aan zijn 80 miljoen Twitterfans vertellen wat hij wil over zijn plannen. Dat je op Twitter weer alles, maar dan echt álles zult mogen zeggen. Maar in Europa zal hij zich – toch vanaf 2024 – moeten houden aan de DSA. Net zoals Google, Meta, Snapchat en Tiktok dat zullen moeten doen.
Dat betekent dat Musk aan een Europese regulator precies zal moeten laten weten wat de Twitter-moderatieregels voor haat en desinformatie zijn en hoe die worden afgedwongen. Twitter zal zelf moeten onderzoeken wat de gevaren zijn van het netwerk – bijvoorbeeld op het vlak van aanzetten tot geweld – en moet aantonen dat het voldoende maatregelen neemt om tegen die gevaren te beschermen. Op dat alles zal worden toegekeken door Europese inspecteurs die betaald worden met geld van Twitter zelf.
Wat Musk ook zegt, in Europa zullen we eerder een verstrenging zien van de moderatie
Dus wat Musk ook zegt, in Europa zullen we eerder een verstrenging zien van de moderatie. Wat trouwens goed zal zijn voor de portemonnee van Musk. Want de ‘free speech’ die hij zijn fanboys belooft, en die conservatief Amerika nu zo verrukt, zal doorsneemensen (en doorsneeadverteerders) eerder afschrikken.
De andere beloften van Musk zijn weinig concreet, maar klinken eigenlijk even hol. Al is Musk wel een efficiente, daadkrachtige leider. Dus als hij zich zal bezighouden met de echte problemen van Twitter, waaronder de legers van bots, dan is de kans groot dat die inderdaad opgelost zullen geraken. Ook dat is goed nieuws. En of hij er nu wel of niet in slaagt om Twitter winstgevender te maken en zo zijn dure leningen terug te betalen: dat is onze zorg niet.
Maar dan de vraag van 1 miljoen: hoe zit het met Donald Trump? Jack Dorsey zwierde hem levenslang van Twitter, Musk wil alleen tijdelijke schorsingen. Het lijkt dus haast zeker dat Trump zal mogen terugkeren. Het enige obstakel: intussen heeft Trump zijn eigen mediabedrijf en zijn eigen sociaal netwerk: Truth Social. Zijn geldschieters hebben daar een miljard dollar in gepompt, op zijn aandringen. Zal hij loyaal blijven aan die medestanders, of kiest hij voor het netwerk dat hem in 2015 aan zijn verkiezingsoverwinning hielp? Loyauteit is niet meteen iets waar hij voor bekend staat. Maar ook Trump zal zich aan de regels moeten houden, of minstens tegen een opeenvolging van tijdelijke schorsingen aankijken. En als hij gevaarlijke onwaarheden vertelt, zal Twitter die minstens in Europa moeten weghalen.
Het basisprincipe van de DSA is dat we, voor wat betreft de moderatie van de grote internetplatforms, afstappen van zelfregulering en dus van het vertrouwen op de goede wil van bedrijven, en kiezen voor wetgeving. Voortaan is het van moeten. Twee weken geleden leek dat eigenlijk een beetje absurd: waarom zou je iets verplichten wat iedereen toch al spontaan doet? Nu zeggen we: oef!
En ook: dankuwel, Margrethe Vestager!