Waarom bijna niemand Groen-voorzitter wil worden
Nadat een rist potentiële kandidaten – ook Kristof Calvo – hebben afgehaakt, doen Jeremie Vaneeckhout en Nadia Naji als duo een gooi naar het voorzitterschap. ‘We moeten opnieuw complexloos Groen durven te zijn.’
De druk op Meyrem Almaci om de fakkel als voorzitter door te geven, was groot bij Groen. Ze was moegestreden en straalde dat ook uit. Tegelijk voelen weinigen zich geroepen om in haar voetsporen te treden. Björn Rzoska, Wouter De Vriendt, Bogdan Vanden Berghe en Petra De Sutter stonden op de lijstjes van de bookmakers en gaven ook aan dat ze een kandidatuur overwogen. Maar intussen maakten ze allemaal duidelijk de kelk liever aan zich te laten voorbijgaan.
Bijna unisono luidt het dat het werk op de positie die ze vandaag in de partij bekleden, niet af is. De Sutter deed dat al na het ontslag van Almaci. De Vriendt laat weten dat hij nog maar recent fractieleider is van Ecolo-Groen en graag samenwerkt met parlementsleden en ministers. En het werk van Vanden Berghe dat hij startte als politiek directeur, ‘is nog niet af’.
Wie meedoet aan voorzittersverkiezingen, loopt altijd het risico om een blauwtje te lopen. Dat zegt iets over de positie binnen de partij. Zeker bij Groen, waar de leden veel in de pap te brokken hebben. En bij die achterban leeft een vraag naar nieuwe gezichten.
Meer kleur
Vanden Berghe had zo’n nieuw gezicht kunnen zijn, maar wilde alleen als consensuskandidaat voorzitter worden. Als verliezer bij een voorzittersverkiezing zou zijn rol als politiek directeur moeilijk worden.
Ook het duo Vaneeckhout/Naji is een nieuw gezicht, toch voor het grote publiek. Vlaams Parlementslid Jeremie Vaneeckhout, uit Anzegem, was jarenlang medewerker van Kristof Calvo, ondervoorzitter tijdens de eerste termijn van Almaci en campagneleider voor de verkiezingen in 2018 en in 2019. De dertigjarige Molenbeekse Nadia Naji is kabinetsmedewerker bij Brussels minister Elke Van den Brandt.
Op de officiële papieren zal Vaneeckhout voorzitter zijn – de statuten vragen dat – maar beiden opereren als covoorzitters, zoals bij zusterpartij Ecolo. ‘Dat geeft ons de kans om als complementair duo de diversiteit aan de top bij Groen te versterken en de politiek in het algemeen meer kleur te geven.’
Het is nu uitkijken of er iemand opstaat om het duo uit te dagen. Alle ogen waren gericht op Kristof Calvo, maar die liet gisteren weten dat hij geen kandidaat is. ‘Als voorzitter wordt de partij een doel op zich, veeleer dan een middel. Dat is niet hoe ik aan politiek wil doen. En het belangrijkste: dat is niet waar ik als mens gelukkig van word.’ Het Kamerlid herhaalt zijn wens om ‘minder bezig te zijn met de kleine verschillen en meer met de grote vraagstukken’.
Op die manier wordt het lijstje tegenstrevers erg kort. Vlaams Parlementslid Elisabeth Meuleman wordt ook genoemd, maar laat niet in haar kaarten kijken.
Geen ramp
Het verleden leert dat een voorzittersverkiezing verliezen, geen ramp hoeft te zijn. In 2014 moest het duo Van den Brandt/De Vriendt de duimen leggen tegen tandem Almaci/Vaneeckhout. De Vriendt is vandaag fractieleider in het federaal parlement en Van den Brandt is Brussels minister. En Björn Rzoska, die in 2019 nipt verloor van Almaci, leidt de Vlaamse fractie.
Zodra de buit binnen is, wacht de voorzitter een aartsmoeilijke taak: de partij in twee jaar klaarstomen voor de verkiezingen in 2024. Die worden meteen het exazullen men voor de nieuwe voorzitter, want het mandaat loopt uiterlijk zes maanden later af. Bovendien staat de partij er niet florissant voor. En het koopkrachtdebat heeft het klimaatdebat helemaal weggeduwd.
‘Ik weiger me neer te leggen bij de analyses dat de partij op een slecht resultaat zou afstevenen. De socialisten stonden er bij de vorige verkiezingen ook niet goed voor en hebben toch een eindsprint ingezet’, zegt Vaneeckhout. ‘We moeten opnieuw complexloos Groen durven te zijn, vol zelfvertrouwen. We zijn de voorbije jaren te veel de woordvoerder van de regering geweest en te weinig van het groene project. Dat is ook een sociaal project. De positie van Groen als links-progressieve partij is uniek in het politieke landschap.’
Of het duo tegenstand krijgt in de race naar het voorzitterschap, weten we morgen. Kandidaturen kunnen tot vanavond 17 uur ingediend worden.
‘We zijn de voorbije jaren te veel de woordvoerder van de regering geweest en te weinig van het groene project’
Jeremie Vaneeckhout
Vlaams Parlementslid