De dichter die papier niet zag als geschikt medium
‘Insta-dichter’ Rupi Kaur verovert de wereld met behapbare gedichten over herkenbare thema’s. Dit najaar zakt het feministische icoon af naar België.
‘Onze ruggen vertellen verhalen die in geen boek te binden zijn’, schreef Rupi Kaur over gekleurde vrouwen in 2014 in haar eerste dichtbundel Melk en honing. De toen 21-jarige studente timmerde dan al vijf jaar aan een poëziecarrière, onder meer door haar gedichten en bijbehorende illustraties te posten op sociale media. Maar de afwijzingen van uitgevers en magazines volgden elkaar in sneltempo op en dus besloot ze het boek volledig zelf te illustreren en publiceren. Samen met familie en vrienden verkocht ze de zelfgemaakte exemplaren van haar boek op lokale evenementen en aan lokale boekenwinkels.
De jonge dichter zag papier niet als een geschikt medium voor haar boodschap en dus begon ze die online te delen, eerst op Tumblr en daarna op Instagram. Op haar accountwisselt ze haar werk af met modieuze foto’s van zichzelf. Het is een ode aan haarzelf en aan vrouwen – aan álle vrouwen, van alle kleuren, in alle maten, met tijgerstrepen, lichaamshaar en periodieke bloedingen.
Doorbraak
Over menstruatie gesproken: in 2015 ging Kaur viraal en verwierf ze wereldfaam met een foto van zichzelf op bed, in een joggingbroek met een bloedvlek tussen de benen. Ook op de lakens was een rode vlek te zien. De foto, die de ongemakkelijke realiteit van het menstrueren weergeeft, was onderdeel van een schoolproject van Kaur. Het preutse Instagram was gechoqueerd en besloot de foto meermaals van haar profiel te verwijderen, waarna zij die telkens opnieuw postte. Kaur schreef erbij dat de foto geen enkele regel van het beleid brak en verwees naar het vele naakt dat wél was toegestaan op de app. Na een week touwheisa trekken en steun van een aantal bekendheden, haalde ze haar gelijk: de foto mocht blijven staan. De actie maakte meteen een feministisch icoon van haar.
Zonder hoofdletters en leestekens deelt Kaur nu bijna dagelijks haar gedichten met haar 4,5 miljoen volgers op Instagram. Die schrijfwijze is een knipoog naar het Gurmukhi, een schrift zonder hoofdletters uit haar moedertaal: het Punjabi. Als vrouw van Indiase afkomst die vluchtte naar Canada en behoort tot het sikhgeloof, vindt ze het belangrijk om haar achtergrond te betrekken in haar werk. Met thema’s als liefde, verlies, trauma, misbruik,
Op haar accountwisselt Kaur haar werk af met modieuze foto’s van zichzelf. Het is een ode aan haarzelf en alle vrouwen
vrouwelijkheid en migratie verovert ze de harten van haar volgers. Gelijkheid in de wereld is wat zewil zien, en die boodschap slaat aan. Het activisme kreeg ze mee van haar vader en voor haar is het onlosmakelijk verbonden met kunst.
Maak poëzie mainstream
Toch is niet iedereen even enthousiast. Sommige criticasters beschrijven het werk als ‘te simpel’ en ‘weinig diepzinnig’. En zowel op Twitter, Instagram als Facebook worden veelvuldig memes en parodieën van Kaurs gedichten gedeeld. Er bestaan zelfs speciale groepen waarin gelachen wordt met haar teksten. De dichter laat de niet aan haar hart komen: ‘Poëzie is geweldig en zou mainstream moeten zijn. Ik hoop dat het meer en meer in die richting kan evolueren.’
En of er nu kritiek is of niet, de uitgeverijen staan intussen voor Kaur in de rij. Twee van haar drie dichtbundels werden vertaald in 42 talen en wereldwijd verkocht