Bijna 200 ton ‘Antwerpse coke’ onderschept in 2021
Als enige Europese land staat België in de top vijf van landen met de hoogste hoeveelheid in beslag genomen cocaïne. De meeste ladingen worden verstuurd vanuit Ecuador.
Een update over de Europese drugsmarkt, opgesteld door de politieorganisatie Europol en het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving, maakt opnieuw pijnlijk duidelijk welke centrale rol België speelt in de trafiek van cocaïne en intussen ook methamfetamine.
In verschillende landen legden politie- en douanediensten vorig jaar de hand op niet minder dan 194 ton cocaïne die verband hield met Antwerpen. Een groot deel daarvan, bijna 90 ton, werd in de haven zelf onderschept – dat cijfer raakte begin dit jaar al bekend. Als daar de vangsten in de landen van oorsprong worden bijgeteld, komt het totaal op bijna 200 ton coke die voor Antwerpen bestemd was.
De stijging van het tonnage in beslag genomen coke valt deels te verklaren door de al jaren toenemende aandacht voor de cocaïnetrafiek. Politie-, douane- en andere diensten werken er intensief op, wat ook leidt tot meer vangsten. Zeker voor België speelt ook het Sky ECC-dossier een rol. Door toegang te krijgen tot de ongefilterde communicatie binnen de drugsnetwerken, onderschepten de speurders vorig jaar tonnen drugs.
België blijft het favoriete invoerland van de drugssmokkelaars. Samen met Nederland en Spanje is het goed voor driekwart van het Europese totaal aan inbeslagnames. België schopt het als enige Europese land zelfs tot de top vijf van landen met de hoogste aantallen inbeslagnames.
Doden in de gevangenis
De belangrijkste productielanden van cocaïne zijn Colombia, Peru en Bolivia. Toch kwam het witte poeder dat de Belgische speurders tussen 2018 en 2021 in Antwerpen aantroffen vooral uit Ecuador, meer bepaald uit de containerhaven van Guayaquil. De hoeveelheid die van daaruit verscheept werd, steeg van 6 ton in 2018 naar 56 ton in 2021. Om de precieze oorzaken daarvan te kennen, is meer onderzoek nodig, menen Europol en het Waarnemingscentrum EMCDDA. ‘Dat gezegd zijnde: Ecuador deelt wel twee landsgrenzen met Colombia en Peru en is het laatste decennium geëvolueerd van transitland naar een grote hub voor de trafiek. Het begint ook zelf te produceren.’
Die evolutie leidt tot zwaar geweld tussen lokale bendes die in onderaanneming werken voor de Colombiaanse en Mexicaanse kartels. ‘Tussen 2020 en 2021 was er bijna een verdubbeling van het aantal moorden, waaronder gewelddadige rellen onder gevangenisbendes waarbij honderden gevangenen omkwamen. ’
Bronnen binnenin
In Antwerpen, maar ook in Rotterdam, worden drugs vaak aangetroffen tijdens de uithaalactie zelf, waarbij de criminelen op de haventerminal de container openbreken om er van tussen de legale goederen de tassen met coke te halen. De afzender en de ontvanger van de containers weten doorgaans niet dat die gebruikt worden voor drugstrafiek. ‘Dat baart ons zorgen, omdat het aantoont hoe de criminele netwerken de havens bij de bron en bij de bestemming hebben geïnfiltreerd’, vinden de onderzoekers. ‘Dat wijst op corruptie, want de criminelen hebben voor dit soort acties de hulp van medewerkers in de haven nodig. Via hen raken ze aan het nummer van de container, het nummer van het douanezegel en de locatie.’
Die bezorgdheid over corruptie zal de Belgische politie en beleidsmakers herkenbaar in de oren klinken. Ook zij waarschuwen al jaren voor de verstrengeling tussen de onder- en de bovenwereld. Verschillende gerechtelijke dossiers hebben dat ook al aangetoond.
Het rapport rekent België ook tot de Europese landen waar zuivere cocaïne geproduceerd wordt. Dat gebeurt aan de hand van ingevoerde cocapasta of cocaïnebasis. Beide ontstaan tijdens verschillende stappen in het productieproces. In Nederland zijn labo’s aangetroffen die waren gebouwd volgens Colombiaanse plannen, maar gesofisticeerder. ‘Dat betekent dat zendingen van mogelijk grote hoeveelheden cocapasta Europa worden binnengesmokkeld. Maar tot nu toe zijn er geen grote inbeslagnames in Europa geweest. Die smokkel wijst op een gat in onze inlichtingen.’
België wordt nu beschouwd als een van de Europese landen waar zuivere cocaïne geproduceerd wordt op basis van ingevoerde cocapasta