‘Umkhusana’ (2021) Cinga Samson
Elke zaterdag toont iemand ons zijn favoriete beeld: het werk dat altijd opnieuw beroert, troost of inspireert. Vandaag kiest
‘Ik vind het fijn om onverwachts kunst tegen te komen. Als je naar een museum of een galerij gaat, weet je waar je heen gaat, wat je te zien zal krijgen, en van wie. WeTransfer, een platform dat ik als fotografe dagelijks gebruik om grote bestanden te versturen, kan me in dat opzicht verrassen. Zij hebben een systeem waarbij je, telkens als je op hun pagina terechtkomt, een ander kunstwerk te zien krijgt. Bekende artiesten fungeren als curatoren en zetten minder bekende kunstenaars in de spotlight.’
‘Op die pagina kwam ik op een dag dit schilderij tegen van Cinga Samson, een Zuid-Afrikaanse kunstenaar van wie ik voordien nog nooit gehoord had. Het werk trok me enorm aan, ik nam er meteen een screenshot van en begon meer werk van de man op te zoeken. Zo botste ik ook op een mooie quote van hem: “Ik wil geen kunstenaar zijn die westerse fantasieën voedt over wat Afrika is.’’’
‘Samson maakte een reeks, getiteld Iyabanda Intsimbi / The metal is cold, waarin hij al schilderend op zoek gaat naar de oorsprong van geweld, in al zijn facetten. Dit werk, Umkhusana, maakt er deel van uit. Hoewel er niet meteen iets gewelddadigs gebeurt in het werk, krijg je toch instant het gevoel dat je naar een plek zit te kijken die je maar beter kunt mijden. Maar wat er precies aan de hand is, laat Samson open voor de kijker.’
‘Als mensen me vragen waarom ik iets mooi vind of waarom iets me aantrekt, kan ik daar moeilijk op antwoorden. Ik hou in het algemeen van een donker, dromerig en monochroom kleurenpalet, maar ik denk dat het in dit geval vooral te maken heeft met de spanning die van het schilderij uitgaat. Ik associeer het werk met The angel van Michaël Borremans – daar voel ik ook een gevaar zonder dat er letterlijk iets gevaarlijks staat afgebeeld. Je krijgt het gevoel dat je niet te dicht mag komen of het schilderij ontploft.’
‘Als portretfotograaf ben ik sowieso gefascineerd door mensen op schilderijen. Deze groep poseert niet. Het lijkt een foto die stiekem is genomen, van aan de overkant van de oever. En de figuren stralen iets koels uit. Ook daarin zit de aantrekking en misschien zelfs een parallel: ik fotografeer ook graag mensen die acteren of figureren in het verhaal. Het gaat niet om de personen zelf, maar over de rol die ze spelen.’
‘Het werk heeft ook iets surrealistisch. Samson mengt vaak oude verhalen met hedendaagse details. Zo zie je, als je goed kijkt, een blinkende handtas liggen, en je ziet iemand zitten in een shirt met daarop het logo van Puma. Die details vind ik heel interessant. Ik weet het niet zeker, maar ik heb het gevoel dat Samson ook zélf op het werk staat, als de figuur helemaal links vooraan met de schedel in de handen.’