België wijst Peking terecht ondanks Chinese druk
Een aanmaning van de Chinese ambassadeur mocht niet baten: vandaag roept het Belgische parlement op tot meer voorzichtigheid tegen China.
Met de ‘verkiezing’ van de voormalige politiechef John Lee tot leider van Hongkong (DS 9 mei) versterkt Peking zijn autoritaire greep op de stad. Onder Lee zal er van de speciale burgerlijke vrijheden die China aan Hongkong garandeerde tot 2047, weinig in huis komen. Volgens het Belgische parlement is dat een probleem waar ons land Peking op moet aanspreken. In een nieuwe resolutie van Groen, die de steun van de regeringspartijen krijgt, roept het vandaag op om een strengere, principiële houding aan te nemen tegenover Peking.
Het parlement doet dat niet alleen in het belang van de Hongkongse dissidenten. Artikel 38 van de Hongkongse veiligheidswet zegt dat ook Belgische burgers door Chinese rechters veroordeeld kunnen worden wegens kritiek op het regime. Hongkong is voor veel buitenlanders nog steeds de favoriete verblijfplaats om dicht bij China zaken te doen. ‘Elke Hongkongse student die op sociale media de democratie en vrijheid bejubelt, kan als terrorist opgepakt worden – en dus ook elke burger van een andere nationaliteit’, zegt Kamerlid Wouter De Vriendt (Groen), die de resolutie indiende. ‘Dat kan niet ongestraft blijven.’
Tijdelijke verkilling
Omdat ook de mensenrechten van eigen burgers in gevaar komen, vragen de meerderheidspartijen meer gerichte sancties tegen Chinezen die mensenrechten schenden. Ook wil de tekst Chinese investeringen beter screenen, en onderzoeken of Chinese technologiebedrijven Dahua en Hikvision, die onder andere camera’s leveren in Belgische scholen, ziekenhuizen en overheidsgebouwen, hun data niet delen met Peking.
China zo’n tik op de vingers geven ligt gevoelig. Op 21 september 2021 stuurde de Chinese ambassadeur een aanmaning naar Els Van Hoof (CD&V), de voorzitter van de Kamercommissie Buitenlandse Zaken. ‘Wij zijn erg bezorgd over het feit dat het Belgische parlement de nationale veiligheidswet van Hongkong wil bekijken en zien dat als inmenging in onze interne zaken’, klonk het. ‘Gezien de gevoeligheid hoop ik dat u de standpunten van China overbrengt aan de leden van de Commissie, zodat de relaties tussen onze landen gewaarborgd blijven.’
In het verleden oefende de Chinese ambassade vooral druk uit in informele gesprekken – bijvoorbeeld toen het Belgische parlement in juni 2021 een debat voerde over de repressie van de Oeigoerse minderheid – maar Van Hoof is niet onder de indruk. ‘Zulke parlementaire initiatieven leiden wel tot een tijdelijke verkilling, maar als parlement moeten wij duidelijk kunnen zeggen dat wij over mensenrechten een andere mening hebben dan China. We zijn niet van plan ons, zoals vroeger, te laten chanteren door hun economische gewicht.’
Samuel Cogolati, Kamerlid voor Ecolo, staat momenteel op een Chinese sanctielijst vanwege zijn scherp verwoorde resolutie over de behandeling van de Oeigoerse minderheid uit 2021. Cogolati had in zijn voorstel gesproken over een ‘genocide’. In de uiteindelijke versie werd dat ‘een risico op genocide’. Het kwam België op een diplomatiek dreigsalvo uit Peking te staan.
‘We zijn niet van plan ons zoals vroeger te laten chanteren door China’s economische gewicht’
Els Van Hoof (CD&V)
Voorzitter Kamercommissie Buitenlandse Zaken
In Europese voorhoede
De meeste Angelsaksische parlementen en ook het Europees Parlement hebben zich de laatste jaren feller uitgesproken tegen China. Met twee China-kritische resoluties in korte tijd bevindt België zich wel in de Europese voorhoede. Van Hoof maakt zich sterk dat de bevoegde ministers in de regering zich achter dit voornemen scharen. Maar uiteindelijk is het wel nog wachten op harde actie. Ons land heeft de door Europa gevraagde investeringsscreening nog niet ingevoerd, en ook de strategische afhankelijkheid van China is niet afgebouwd. Veel van de grote beslissingen blijven bovendien hangen op Europees niveau.