Wedden dat het voetbal een verbod op gokreclame overleeft?

Postdoctoraal onderzoeker aan de vakgroep bewegings en sportwetenschappen (UGent).

GOKKEN Een verbod op gokreclame is een goede zaak. Er is geen bewijs dat het spelers naar het illegale circuit jaagt, stelt Bram Constandt.

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) wil gokreclame bijna volledig verbieden (DS 9 mei). Organisaties uit de preventieve gezondheidszorg juichen die beslissing toe, maar vanuit de gok- en de sportsector komt er forse tegenkanting. Argumenten tegen een verbod focussen op drie elementen: gokreclame zou mensen niet aanzetten meer te gokken, een verbod zou spelers naar het illegale circuit stuwen en het zou de doodsteek betekenen voor de sportsector. Voor geen van die drie argumenten is er wetenschappelijk bewijs.

Gokproducten of kansspelen zijn van alle tijden. Maar onze maatschappelijke houding tegenover gokken is door de jaren heen gewijzigd. Vroeger ging het om een ietwat obscure en haast verborgen offline activiteit. Onder impuls van het internet is het een alomtegenwoordige en hippe vrijetijdsbesteding geworden. De daaraan gekoppelde (wild)groei aan (online) gokreclame heeft die gewijzigde houding mee in de hand gewerkt.

Recente studies tonen aan dat reclame gokken aantrekkelijk maakt, faciliteert, stimuleert en normaliseert. Gokken is heel zichtbaar, beschikbaar en bereikbaar en wordt sociaal aanvaard en gepromoot. Veel mensen staan onvoldoende stil bij de risico’s.

‘Gok met mate’

Wie te veel gokt of dat vaker doet dan hij of zij zou willen, loopt onder meer het risico om schulden te krijgen of problemen in zijn of haar relatie, op het werk (door afwezigheid) of met de gezondheid (angsten, depressie en zelfs zelfdoding). Problematisch gokgedrag heeft dus niet alleen gevolgen voor het individu, maar ook voor de maatschappij. De sector onderschrijft die risico’s voor een stuk, maar wijst erop dat hij zijn verantwoordelijkheid al neemt.

Verantwoordelijkheid is misschien wel hét kernconcept in de wereld van gokreclame. Bedrijven beweren verantwoord spelgedrag te promoten. Denk aan de verplichte ‘gok met mate’-waarschuwing tijdens gokreclame. Maar ze leggen een stuk van de verantwoordelijkheid bij de consument, vaak zonder de noodzakelijke flankerende maatregelen te nemen. Het argument dat een verbod op gokreclame spelers naar het veel gevaarlijkere illegale circuit zou stuwen – waar er minder regulering en bescherming is – houdt geen steek. Geen enkele onafhankelijke wetenschappelijke studie toont aan dat zo’n verbod mensen van het legale naar het illegale circuit doet overstappen.

Een overgangsperiode van 2,5 jaar geeft de sportsector ruim de tijd om andere markten aan te boren

Voortrekkersrol

Ook de sportsector voelt zich geviseerd. Georges-Louis Bouchez, voorzitter van de MR en van voetbalclub