Uw luisterend oor voor oorlog

Sommige hoogtepunten uit het culturele jaar mag een mens niet aan zich laten voorbijgaan. Ik ben er gelukkig in geslaagd twee tickets te bemachtigen voor het optreden van het blazersorkest van het Russische leger in de Henri Le Boeufzaal van Bozar. Topmuzikanten, raken geen geweer aan, alleen hun instrument. Ik kijk al uit naar hun uitvoering van Mozarts Gran partita en het octet voor blazers van de minder bekende Tsjechische componist Antonin Reicha. Ongetwijfeld komen er nog wat dik aangezette Wolgaklanken bij, maar daar laat ik me graag af en toe door meeslepen. Dat de heren in legeruniform spelen, neem je er in de gegeven omstandigheden bij.

Beste lezer, ik kan u geruststellen, dit is fake news. En excuses aan het Paleis voor Schone Kunsten, dat ik hier ongevraagd bij betrok. Aan Mozart en Reicha trouwens ook. Geen mens zou het in zijn hoofd halen cultuur op deze manier te lenen voor oorlogspropaganda. Toch?

Misschien ligt het eraan over welke oorlog het gaat. In de Antwerpse cultuurtempel Amuz treedt op 11 mei het orkest Tzahal op, dienstplichtige militairen van het Israëlische leger. Het orkest heeft een missie: een culturele saus gieten over een politiek van bezetting. Het Israëlische leger bezet Palestijnse gebieden en voert er een terreurbewind. De Verenigde Naties hebben de staat Israël daar al verschillende keren voor veroordeeld. Israël maakt zich volgens onder meer Amnesty International in Palestina schuldig aan gedwongen landonteigening, illegale nederzettingen, discriminatie, en een systeem dat neerkomt op apartheid. Het militaire bewind dat Israël voert, heeft een directe impact op elk aspect van het dagelijkse leven van de Palestijnse bevolking. Het Israëlische leger, waar Tzahal dus deel van uitmaakt, is de organisatie die dat in de praktijk uitvoert.

Amuz is niet de programmator van dit concert, dat zijn de ‘Christenen voor Israël’. Toch is het pijnlijk dat de Antwerpse binnenstad de rode loper uitrolt voor oorlogspropaganda. Mijn verzoek: doe Amuz op 11 mei dicht, en stuur Tzahal naar huis. Liefst met een woordje uitleg over de illegaliteit van de operaties van het Israëlische leger in Palestina.

Amuz is een kind van Antwerpen ’93, het jaar dat Antwerpen Culturele Hoofdstad van Europa was. Toen hingen er in stad affiches met ‘Kan kunst de wereld redden?’, een beetje ironisch bedoeld, maar tegelijk een pertinente vraag naar de maatschappelijke betekenis van kunst en cultuur. En die maatschappelijke betekenis is er wel degelijk. Soms moet je ‘neen’ antwoorden op die vraag, en een gepland concert afzeggen.